منو
عالیم لری مذمت ائدن جاهل لره
عالیم لری مذمت ائدن جاهل لره
ساقی، مئی وئر بیزه کیم، دولت اولوب یار بو گون،
شوق دن جنبش ائدیر ثابت و سیّار بو گون،
دور ائدر وجد ایله نوح گنبد دوار بو گون،
من گرک نوش قیلام بادۀ گولنار بو گون،
باده ایچمکده منیم بیر غرضیم وار بو گون.
ائتمیشم توبه اگر باده و ترسادن من،
کئچمیشم دیر و کینیشت ایله کلیسادن من،
ایچمیشم بادۀ رنگین خم عیسی دن من،
اولموشام ایندی خبر بادۀ مولادن من،
مئی مولادن ائله ساغری سرشار بو گون.
بادۀ مصطفوی خومده ائدر جوش و خروش
کی، صفاسیندان اونون غارت اولور طاقت و هوش،
باده دیر روح خدا، ساقی گول چهره سروش،
عالمه نشر معارف ائیله یر باده فروش،
آچیلیب رحمت ایله خانۀ خمّار بو گون.
پیر میخانه مئی نابه اشارت ائیلر،
دوردنوشان ویلایاته بشارت ائیلر،
دینی تکمیل قیلیب کسف کرامت ائیلر،
مختصر، عالمه تبلیغ رسالت ائیلر،
فاش اولور مرتبۀ حیدر کرار بو گون.
من ده پیغمبر نامرسلی یم شیروانین .
کی، گرک ظاهر ائدم شأنینی هر ذی شاَنین،
فاش ائدم رمزینی حق دن یئتیشن فرمانین،
ساقیا، یوخمو ایاغیندا مئی رمّانین،
شهری قیل باده ایله جنّت انحار بو گون
.
حق ائدیب چون منی پیغمبر فوج شعرا،
من گرک عالمه تبلیغ قیلام صبح و مسا،
عرش دن حق منه تبلیغه قیلیر فاش ندا –
کی، اگر ائیله‌مه سن خلقه بو تبلیغی ادا،
اولماییب خلقه رسالت دخی اظهار بو گون.
من رسول شعرا، ملک وفادن گلیرم،
هودهود نامه برم، شهر صبادن گلیرم،
عالمه سبقت ائدیب باد صبادن گلیرم،
حج معنایه گئدیب، کوه مینادن گلیرم،
شاهد وحدت اولوب کثرت زوار بو گون.
آخر حجینی چون خاتم رسول ائتدی تمام.
عازم یثرب اولوب احمد محمود مقام،
اول شهه خومم قدیر اوزره اولوندو الهام،
گلدی جیبریل کی، ای سرور سیّارمقام،
سنه گؤندردی سلام ایزد قهار بو گون.
سن گرک دیر ائده سن خومم قدیر اوزره نزول،
گفتگو ائیله‌مه سین زمرۀ اصحاب فضول،
بس گرک ظاهر اولا مرتبۀ زوج بتول،
اولاجاق دیر او شهین ضدی “ظلوماً و جهول”،
آچیلیر عالمه مخفی اولان اسرار بو گون.
یئتیر آفاقه او شاهنشهین اوفالیغینی،
ثابت ائت جمله بو مولالره مولالیغینی،
علی و آل علی گوهر اعلالیغینی،
ذاتنین دُرّ گرانمایۀ والالیغینی،
منبر اوسته چیخیبان ائیله گینن جار بو گون.
ائتدی چون حکم نزول اول شه سیّارخدم،
اولدو اصحاب لرین صورت حالی درهم،
ائتدی لر عرض کی، ای زبدۀ اهل عالم،
سو تاپیلماز بو غدیر ایچره حرارتدن هم،
کورۀ خاک اولوبدور کورۀ نار بو گون.
نازل اولماغا دئییل هیچ مناسب بو مقام،
حکم حکموندو، ولی بیز سنه ائتدیک اعلام،
آچیبان دورج دهن سرور اعجاز کلام،
دئدی: بو حکم خداونددیر، ای قوم گرام،
ائیله‌ییب حکم منه قادر جبّار بو گون.
ائتدی اصحابه بو حکمو چو شه عرش صریر،
دئدی لر صوت ایله “لبیک”، اوجالدی تکبیر،
اولدولار جمله پیاده چی صغیر و چی کبیر،
منتظر کیم، ندی فرمان خداوند قدیر،
نه بروز ایله یه جک ایزد دادار بو گون.
او شهنشاهه بیجاز شتر اولدو منبر،
بعد تمحید خداوند قدیم و داور،
دئدی: “آیا، دئییلم من سیزه جاندان بهتر،
دئدی لر جمله، بلی، ای شه والاگوهر،
سنسن اؤولالیغا مولای سزاوار بو گون”.
دئدی: هر شخصه کی، عالمده من اولسام مولا،
اونا مولادو علی، اول شه ملک معنا،
اونا ناصر اولانا ناصر اولا بار خدا،
حاسد و دوشمنینه دشمن اولا رب سما،
بو دعانی ائله‌دی احمد مختار بو گون.
توتدو بیر خئیمه ده بس حیدر کرار قرار،
تهنیت ائتدی لر اول شیردیله خورد و کبار،
ابن خطاب خطاب ائیله دی. ای شیرشکار،
“بخّی بخّن لک مولا”* سنی قیلدی جابار،
اولدون، ای سرور دین، عالمه سردار بو گون!
او قدر چکمه‌دی کیم، ختم رسول ائتدی وفات،
ظلمت خاکده مستور اولوب آب حیات،
توتدولار خیضر طریقیندن او قوم ظلمات،
قیلدیلار اؤزلرینه حق ضیافت اثبات،
دئدی لر رحلت ائدیب سیّد ابرار بو گون.
اویدولار اهریمنه، حکم سلیمان قالدی،
بیرده حقین بیزه گؤندردیگی فرمان قالدی،
بند اولوب ظاهرینه، باطن قرآن قالدی،
کسدی لر سویونو، افسرده گولوستان قالدی،
نئجه کیم، ایندی ده ظاهردو او آثار بو گون.
هیچ شک یوخدو کی، الان “کما کان” ساقی،
اولدو هر عصرده بو نکته نمایان، ساقی،
بیزه حق نایبی دیرفاضل شیروان، ساقی
علی و آلی او ثبت شه مردان ساقی –
کی، اونون حقینی قومو ائدر انکار بو گون.
علمده تای دئییل دیر او جنابا بیر عهد،
بو عدی منقبتین وصفینه یوخدور سرحد،
نه غم ائتسه اگر حاسد اقبالی حسد،
حاسدین بوینونا زنجیر اولاجاق حبل مسد،
منکر رتبه سی نین منزلیدیر دار بو گون.
ساقیا، باد خزان ائتسه گولوستانی خراب،
یئنه گول نکهتینی ظاهر ائلر بوی گولاب،
توتماغا آل علی دامنینی ائیله شتاب،
بامدن گلمه، در علمی ائله دقّ الباب –
کی، علی علمی علی دن اولور اظهار بو گون.
ساقی، اول خال هجردیر منه بو گون عرفات،
چاه زمزم او زنخداندی، لبین آب حیات،
اؤپمه سم خالوی حاجیلیگیم اولماز اثبات،
اذن وئر بوسه یه، ای کعبۀ اهل حاجات،
سونرا کس باشیمی، قربان ائله، ای یار، بو گون.
باغبان، سبزۀ بیگانه توتوبدور چمنی،
پایمال ائتدی خزان لاله و سرو سمنی،
زاغ لر اینجیدیر اول بولبول شیرین سخنی،
ریزه خوار کرمی دیر چی فقیر و چی غنی،
حق عزیز ائیله ین آخر اولومو خوار بو گون؟
حق عزیزی حسد دشمن ایله خوار اولماز،
گون شعاعی دوشه یئر اوستونه ادبار اولماز،
رسم دیر یوسفه هر زال خریدار اولماز،
هر یئتن تپره مه‌میش واقف اسرار اولماز،
نه غمی گوهره گر یوخدو خریدار بو گون.
علما ایچره یئنه یاخشیدی کهنه قاضی،
من اونون دهرده یم هر بیر ایشیندن راضی،
عینی “مؤتَلّدی، اَجوفدی” بو فعل ماضی،
یئتجه گین نعمته انکار ائله‌دی فیاضی،
قصۀ ماضییه ائیلر اؤزو انکار بو گون.
شب عید آلسا ایدی کس ایکی کس دن فتوا –
کی، سیزه ثابت اولوبمو اولا بایرام فردا،
بیری سی وئردی جاوابیندا “نعم”، اول بیری “لا”،
نه سبب “لا” دئیه نین قولونو ائتدی امضا،
امر شرعیده غرابت گؤروموش کار بو گون.
اختلاف اولدو کی، چون عیده بین علما،
اؤز خلافینه تاپار هر بیری شرع فتوا،
نه دوشوبدور سیزه، ای طایفۀ بی سر و پا،
ائیله ییرسیز علما غیبتینی صبح و مسا،
یئتیریرسیز نیه علم اهلینه آزار بو گون؟!
ائتدی لر آی توتولان گئجه نی اون دؤرده حساب،
دئدی لر سهو ائله‌ییب مجتهد آرشجناب،
ال نجومه آپاریرلار عجبا، قوم دواب،
باوجودی کی، نه تقویم بیلیل لر، نه حساب،
یئریشین بیلمه‌میش ائیلر گؤیه رفتار بو گون.
سیّدا، کیم کی، هورر شیر خدا نایبینه،
سن اونون لعنت اوخو روحونا، هم قالیبینه،
غضب ایزد اونون حاضرینه، غیابینه،
باخما دهرین بو صفت خاصرینه، خاینینه،
آل قلم، یاز اولارین هجوینه اشعار بو گون.
هیچ بو نکته یه آگاه سیز، ای قوم عوام –
کی، دئییب حق سیزی قرآنی آرا کلنام،
روز و شب ائتدیگووز فکر و خیالاتدی خام،
عالیمه هورمیین، ای کلب یهود بدنام،
صورت قلمی سیز ائتمه یین اظهار بو گون.
نه دوشوب بیلمه ییرم تاجره، یا بزازه،
ایسته ییرلر کی، یئنه قالیمیز اولسون تازه،
گؤزله مک یاخشیدی هر بیر ایش اوچون اندازه —
کی، سالیب تهمت ایله هر بیری بیر آوازه،
عالیمه دقت ائدیر هر یئتن ادبار بو گون.
یوخدو کیم، ذره قدر فرقۀ عطاردا هوش،
اولاری بوی گول و صندل ائدیب دیر بیهوش،
علم اوسته نه سبب ائیله ییری جوش و خروش،
سیز دئیین باغلاسین اؤز نسخه سینی نسخه فروش،
ساتسین اؤز عطرینی مثقال ایله عطار بو گون.
هامی دان آرتیق ائدر کؤنلومو بو نکته کباب:
آچیب آغزین، علما غیبتین ائیلر قصّاب.
بیر دئین یوخدو قویون ائششیی، ای خانه خراب،
سنه کی، حشرده یوخدور نه ثواب و نه عقاب،
یئگیلن… قارین وجد ایله بسیار بو گون.
بیر یامان عصردی ان بیلمه ییرم، واویلا!
فتنۀ دور قمر یوخسا اولوبدور پیدا؟
گؤتوروب منسب موللا نقی هر بی سر و پا.
آز قالیب آغجا باجی دا گلیب اولسون موللا،
یوخدو هرچند کی، حلواسینا بازار بو گون.
شعرباف طایفه سیدیر هامی دان اهل فساد،
جؤوقه جؤوقه ییغیلیب غیبت ائدرلر بنیاد.
بونلارین واردیر آراسیندا نئچه ابن
زیاد گر امام اولسا، امامه اولو، بیللاه، جلاد،
دئمه‌دی آدلارینی سیّد افکار بو گون.
ائتمه سین سؤیله قالایچی علما غیبتینی،
باشینی سالسین آشاغی بولاسین اؤز …
ایشله سین شوق ایله باشماقچی [دا] اؤز صنعتینی،
نئچه دولتلی وار الله آلاجاق دولتینی،
چون هورر صاحبینه ایت کیمی نجار بو گون.
هامیدان بی سر و پا دیر بو گروه شعرا،
یوخدو مجموعۀ عالمده بولاردان رسوا،
مست ولایقیل و مئیخوار و بیشرم و حیا،
نه صداقت، نه دیانت، نه امانت، نه وفا.
شاهد صورت اولور یازدیغینی اشعار بو گون.
اختصاصی بو زمانه دؤگو بو رفتارین،
اولو هر عصرده یوز محنتی بیر هوشیارین،
“کج قویوب روز ازل خشتینی بو معمارین،
گر چکه سر فلکه کج اولاجاق دیوارین”.
سن دعا ائیله کی، برهم اولا دیوار بو گون.
چکمه دنیا غمی، قیل جاموی لبریز شراب،
کیم چی خلوتده رفیقین اولاجاق میله کباب،
فاضلین مدحینی قیل، ائیله‌مه تشویش عذاب –
کی، بو گون هر نه ثواب ائتسن، اولور عین ثواب –
کی، اولوب نایب حق سرور و اخیار بو گون.
یئسین اؤز آرپاسینی، بوغ دانی ساتسین علاف،
اولا بیلمز گلیبن گوهره هرگز صراف،
بو نه سؤزدور کی، جاهان عالم ائدیب شرعه خلاف،
شهرت ظاهره بند اولمایین، ای اهل گزاف،
سیز دئییل سیز، بیلیرم، علمه خبردار بو گون.
نه اوچون ساز ائله دین بیر بئله هدیان، سیّد –
کی، دئدین هر کسه بیر نوع ایله بهتان، سیّد،
اولاجاق دیر دل احباب پریشان، سیّد،
گل اوسان ختم کلام ائت، سنه قربان، سیّد،
رمضان کیمی تاپیب طول بو گفتار بو گون.
———————————————-
* مبارک اولسون، مبارک اولسون سنین مولالیغین.