مجنون سؤیود

بئلینده یاغیشلی پاییز گۆنلری،
بولود گؤز یاشی‌یلا یویور شهری.
کۆچه‌لر بومبوشدور، نه سس، نه آدام.
منسه تک اوتاقدا داریخمیشام.
چؽخیرام شهره...
سؽسقا یاغیشدا
گؤز یاشی آخیدیر آغاج دا، داش دا.
کیچیک بیر مئیداندان کئچدیگیم زامان،
گؤرکمی پریشان، اؤزو پریشان
بیر مجنون سؤیودو گؤرورم بیردن.
اونون قاباغیندا دایانیرام من.
بیر آرخین اۆستونده او دورموشدو تک،
ساکیتلیک ایچینده فیکره گئده‌رک...
ساچلاری قاریشمیش زمانه کیمی.
اؤزوسه هر شئیه بیگانه کیمی.
صحرادان، گۆنشدن، قومدان اوزاقدا،
بو سویوق، رۆطوبت، غریب تورپاقدا،
گلیب گئدنلره باخیر حسرتله.
او اودلو، او قاینار، جوشغون خیصلتله،
بو سویوق شهرده نئجه دؤزور او؟
بوردا نه آختاریر، کیمی گزیر او؟
مجنون سؤیودمودور بئله لال دورور؟
یوخ، او مجنون دئییل،
بیر خیال دورور...
مجنونا اوخشاییر گؤرکمینده او،
اولمامیش مجنونلوق عالمینده او.
مجنون زمانه‌یله گیرمه‌دی دونا،
دؤورونون ان قطعی قانونلارینا
او نه «بلی» دئدی، نه ده باش اگدی.
سانکی ایکی دۆنیا باش-باشا دگدی.
سونرا دا دئیینگن قاری سایاغی،
بؤهتانا آچیلدی دؤورون دوداغی.
نه حؤکمو، نه زورو دادا چاتمادی،
فقط او سوسمادی، آرام توتمادی،
یانیب «مجنون» دئدی عشقین اوغلونا.
قئیصه باخ، فخر ائتدی مجنونلوغونا.
آچیق سینه‌سی‌نی وئریب قاباغا،
یالین آیاغی‌یلا اودلو تورپاغا
یئنی چؽغیر سالیب اوبادان چؽخدی.
او دئدی: «مجنونا یوللار آچیقدی...»
قؽلینج دا، نیزه ده، اوخ دا، زنجیر ده
ساخلایا بیلمه‌دی اونو بیر یئرده.
گزدی ایقلیم-ایقلیم او گنج یاشیندا،
محبّت، صداقت، حاق ساواشیندا
نئچه حؤکومداری سالدی تاختیندان.
نئچه جنگاور ده کۆسوب باختیندان
مجنونلا دوراندا قاباغ-قاباغا
قانلی قؽلینجی‌نی آتدی تورپاغا.
رام ائتدی چؤللرین پلنگی‌نی ده،
جئیرانین قورخولو اۆرگی‌نی ده
اینسانا ایسیدن بلکه او اولدو.
داغلارین دؤشونده مجلیس قورولدو.
چؤلون ساکینلری یؽغیلیب گلدی،
قاچان دا، قووان دا بوردا دینجلدی.
نه گۆجلو بللندی، نه ده کی، عاجیز.
حاکیم قولسوز اولدو، قوللار حاکیمسیز.
او یؽغدی هامی‌نی اؤز سۆفره‌سینه،
عۆلوی بیر محبّت دایره‌سینه.
بو اۆنس مجلیسینده حؤرمته مئعیار
بیر محبّت اولدو، بیر ده اعتیبار.

بس ایندی گؤردوگوم بو نه عالمدیر؟
او مجنون هاردادیر؟
بو مجنون کیمدیر؟
ساچلاری تؤکولموش چیینلرینه،
او اینام، او تمکین، او غم یئرینه
اونون گؤزلریندن آخان یاشدیرمی؟
او اؤز کئچمیشیندن آیریلمیشدیرمی؟
بیردن مجنون سؤیود گله‌رک دیله
دئدی:- ائله دئمه، بیر اینصاف ائله.
او یازیق، کیمسه‌سیز مجنون منم، من!
-یوخ،-دئدیم،-بو فیکیر اصلا دۆز دئییل
مجنون یازیق دئییل، کیمسه‌سیز دئییل.
بیر یئردن گلمیشم اودلو، آتشلی،
قومو حرارتلی، گؤیو گۆنشلی.
لئیلی ده اوردادیر.
بلی اؤزودور...
مجنون اولدوغون او شرق قؽزیدیر.
گؤزلری دمشقین گئجه‌لری تک،
ساچلاری فراتدان بیر قدر گؤدک،
قاشلاری چاتیلمیش قؽلینج تک قوشا،
سانکی نوفل اؤزو چاتمیش باش-باشا.
نخله برابردیر بویو، قامتی
دجله نغمه‌سیدیر سؤزو، صؤحبتی.
یئریشی، دوروشو ائله لئیلی تک.
اینینده اتگی حشیه‌لی کؤینک.
هیجرانین اودوندان گله‌رک دیله،
هر آخشام سسی‌نی چکنده زیله
خزرین سینه‌سی قاباریر، ائنیر،
او قؽزین سسیندن صحرالار دینیر.
داغلاردا عکس اولور «یا قئیص!» کلمه‌سی.
اونون محبّتی، دردی، نغمه‌سی
سنین حسرتیندیر، سنین فراقین.
اینسانین، دؤورانین، بیر ده تورپاغین
مین ایللیک دردی‌نی دانیشیر بیزه.
سانکی فۆضولی ده قاریشیر بیزه
اونا قولاق آسیر.....
«ائی خوش اول مست کی، بیلمز
غمی – عالم نه ایمیش.
نه چکر عالم اۆچون غم،
نه بیلر غم نه ایمیش.»

گؤردوم کی، دۆشونور مجنون سؤیود ده.
بایاقدان گؤز یاشی تؤکن سؤیودده
ایندی باشقا حال وار، باشقا گؤرکم وار.
سانکی اونو اوندان آییرمیشدیلار.
هاچاندان – هاچانا گله‌رک دیله
دئدی: - هئچ بیلمیرم بو گلیشینله
منه سئوینج وئردین، یوخسا دا کدر.
(باغیشلا، قلبینه توخونسام اگر... )
آراییب، آختاریب منی تاپمیسان،
بونو بیر دۆنیایا دگیشمز اینسان.
نه قدر سؽخسا دا بو غۆربت منی.
سنین سؤزونده‌کی حرارت منی
مین ایل ده یاشادار، بلی، مین ایل ده
لئیلیدن اوزاغا دۆشدوم ائلده...
- گل گئدک دئییرسن؟
هارا گئدک بیز!
سیز منه لئیلی‌نی وعد ائدیرسینیز.
منی آتشلره چکیرسیز یئنه.
یوخ! دؤزه بیلمرم وصلین دردینه.
یوخ، دؤزه بیلمرم! بو دردیم بسدیر!
مین ایللیک فراقدان قاچماق عبثدیر.
بیر ده لئیلی اؤزو دانلاییب دئیر:
- سنی مجنون بیلیب سئویردی ائللر.
سنینسه دؤزومون، هۆنرین بویموش؟
«مجنون دیزه چؤکوب، او تسلیم اولموش...» –
دئییب دانلامازمی گؤرنلر منی!
یوخ! وصله چاغیرماز ارنلر منی.
گئده‌سی دئییلم، دوغروسو، بوردان.
من وصله یئتیشسم، کیم چکر هیجران!
ائله بیر آدامی گؤسترین، هانی؟!
من اونا تاپشیریب گئدیم هیجارانی.
«...مجنون کؤچوب گئتدی سینه‌سینده غم،
ایندی بو دؤورانین مجنونو منم...» –
دئین عاشیقلرین آرزوسو، غمی
دؤورونون مجنونو اولماق دئییلمی؟
اؤزون دئ، عشقده بو دا هۆنرمی؟
من نئجه اینانیم اونا دردیمی.
آخی منیم دردیم هیند دریاسیدیر.
لئیلی او دریانین بیر داملاسیدیر.
تکجه عشق اولسایدی جاهاندا دردیم
اونو پیاله‌یه تؤکوب ایچردیم.
ایچیب مست اولاردیم.
بلکه او زامان
نه لئیلی اولاردی، نه من، نه هیجران.
یوخ! یوخ! مستلیگین ده اولماز ایمدادی.
اگر عۆمَر خیّام یارانماسایدیم
بلکه ایناناردیم.
ماحالدیر ایندی.
تقصیر بیزیم دئییل، زمانه‌نیندیر.
ان بؤیوک گۆناهکار او ایّام اولدو،
منی مجنون ائتدی، او خیّام اولدو.
ایندی ائله عاشیق ایسته‌ییرم من
او یۆکسکده دورا عشقده مندن.
سن بئله عاشیقدن گتیرسن خبر
لئیلی‌یه دئمیرم، دۆنیایا دگر...
دئدیم: - تاریخ اولدو سن دوغان ایللر،
مین توفان ایچیندن کئچسه ده بشر
سنی اونوتمادی یئنه هئچ زامان.
ایسته‌ییرم بودور کی، سنی بو دؤران
یئنی دوغاراق اؤز اوغلو کیمی،
یاشاتسین نیظامی، فۆضولی کیمی.
- یاشاتسین دئییرسن! غریبه‌دیر بو!
دئ نه واخت مۆقدّس بیر عشقین اوغلو
یئنی یاشاماق فیکرینه دۆشدو!
بیر ده کی، مجنونو کیم اؤلدورموشدو؟
دۆنن قبیله‌دن چؽخان بیر نفر
بو گۆن شؤهرتلنمیش بو دۆنیا قدر.
ایندی من هر ائلده، هر دیاردایام.
حیاتدا، تورپاقدا، خیاللاردایام.
بوردا بیر آغاجام، شرقده داستانام،
کیتابام، نغمه‌یم، شئعرم، اینسانام.-
نئچه آد وئرمیشدین منه هر اوستاد
غربده اوتئللویام شرقده‌سه فرهاد.
بیر واخت سنان ایدیم، شئیخلرین باشی،
سونرا هاملئت اولدوم سارایا قارشی.
منصورام، یوسیفم، رومئویام من،
یوخ، هئچ کس دئییلم، اونلار منم، من...
سنسه بو حالیمی بیله‌رک یئنه
گل گئدک دئییرسن نه حاقلا منه!
«گل گئدک دئییرسن!»
هارا گئدیم من؟
دئ، نئجه آیریلیم اؤزوم اؤزومدن.
لئیلیدن سؤز آچدین، لئیلی منده‌دیر.
اونون عشق آتشی بدنیمده‌دیر.
بو غمیم، حسرتیم، دردیم لئیلیدیر.
عشق اودونا یانا هر کیم لئیلیدیر.
گۆنشسیز یاشارام مین ایل ده بۆتون.
لئیلیسیز قالمادیم عؤمرومده بیر گۆن.
بیر واخت باشیم اۆستده او گۆنش اولدو.
اونون آتشیندن یانیب قوورولدو
خئیمه آغاجی تک، دریم، بدنیم.
بیر اینسان تۆستومو گؤرمه‌دی منیم.
ایندی ده بو دومان، بو چیسکین، بو چن
لئیلیدیر، بولود تک باشیمین اۆستدن
آسیلیب گؤز یاشی آخیدیر مودام.
من بو گؤز یاشی‌یلا اۆلفت توتموشام.
«گل گئدک دئییرسن!»
هارا گئدیم من؟
دئ، نئجه آیریلیم اؤزوم اؤزومدن.
ان بؤیوک سئوینجیم بو درد، بو غمدیر.
هیجراندان وۆصالا بیرجه قدمدیر.
آنجاق قورخوم بودور وۆصالا یئتسم،
لئیلی‌نی ایتیرم، غمی ایتیرم.
گل سن ده چوخ گؤرمه هیجرانی منه.
بیل، دؤزه بیمرم وصلین دردینه....
دئیه‌رک آستاجا اگدی باشی‌نی،
من گؤردوم مجنونون ایلک گؤز یاشی‌نی.
دۆشوندوم قلبینه توخونموشام من.
دانیشا بیلمزدیم خجالتیمدن.
چکیلدیم.
او سؤیود تک قالدی یئنه،
غرق اولوب دردی‌نین درینلیگینه
تک قالدی یئنه.

بئرلین، ۱۹۶۳