منو
باکیدا
شفیقه
اوزاق، اوزاق، چوخ اوزاق یئرده ایشته بیر اورمان!
ناسیل دا خوش، نه قدر شاعیرانه سرویستان!
باخ، ایشته باخ، نه‌دیر اونلار؟ نه سؤیله‌دینسه یالان...
گزیب دولاشسا — دئییردین — بو شهری بیر اینسان،
چیچکلی بیر کیچیجیک باغچادان اثر بولماز.
او سرولر سنی تصدیق ایچینمی؟ آی قورناز!
نه‌دیر او منظره؟ بیر باخ، ناسیل دا جاذیبه‌دار
کی، هر باخیشدا دوغار قلبه بیر سۆرور-باهار.
او سرولیکده گزنلر دئییلمی هپ مسعود؟
دئییلمی — الله ایچین سؤیله — هپسی وجدآلود؟
(بیردن-بیره حئیرتله)
دییشدی بت-بنیزین، بؤیله زهرخندینله
نه سؤیله‌مک دیله‌ییرسن؟ آمان، چاپوق سؤیله!..
مسعود
نه سؤیله‌ییم، نه دۆشوندونسه هپسی نشئه‌پذیر،
گؤزل، سئویملی، فقط شاعیرانه بیر تصویر...
بو بیر حقیقته بنزر خیال-مۆظلیمدیر
کی، پیشگاه-نیگاهیندا شؤیله دالغالانیر.
«خیال ایچینده بشر دایما سعادت آرار.
حقیقتین اۆزو لاکین، گۆلومسه‌مز، آغلار».
او سرولر کی، اوزاقدان سانا تبسّوم ائدر،
بیر آز دا یاخلاشالیم: باخ همن تجسّوم ائدر:
اؤنونده بیر سۆرو دهشتلی، سیسلی عابیده‌لر
کی، دایما ساچار اطرافا کیرلی راییحه‌لر،
او سرولیکده چاییردان، چیچکدن ایز یوخدور،
گؤرورکن آنلایاجاقسان کی، هپ باتاقلیق‌دیر.
گؤزل، تمیز سو بولونماز، جهنمی بیر چؤل...
کی زیفت آخار، بیریکیر، هر طرف اولور گؤل-گؤل...
بو «سرولیک» دئدیگین هپ مۆلوّث احراملار،
چامورلو، هیسلی بوروقلاردیر، اؤیله منظره‌دار.
یؽغین-یؽغین بشریت او مۆظلیم اورماندا
یاشار، قوشار، چالیشیر زیفت ایچینده هر یاندا،
حیاتی گۆلدوره‌جک بیر اۆمیده باغلاناراق،
ایش آرخاسینجا قوشوشماقدا هپسی چؽرپیناراق.
بیر آز دا یاخلاشالیم، گؤر زاواللی اینسانلار،
نه‌لر چکیر یاشاماقچین! ناسیل یاشار اونلار!
گؤرونجه تاب ائده‌مزسن، آجیرسان، آغلارسان،
نه‌دیر بلای-معیشت، دویارسان، آنلارسان.
شفیقه
خاییر، او لؤحه‌یی من گؤرمک ایستمم، دؤنه‌لیم...
مسعود
فقط نئچین عجبا! سؤیله‌مزمیسن، گؤزلیم؟
شفیقه
نئچینمی؟ کؤکسومو گل دینله، سونرا حالیمی بیل،
باخ ایشته، ائیله تاماشایه وارمی طاقت-دیل؟
بیرر-بیرر منه آنلاتدیغین او منظره‌دن
کؤنولده حاصیل اولور ساده، گیزلی بیر شیون.
همن دؤنوب گئده‌لیم، منجه فضله سئیر ائتمک.
یازیق!.. بلای-معیشت حیاتی محو ائده‌جک.
آغیر دمیرلرین آلتیندا هپ ازیلمک ایچین
اوزاق، فقط چوخ اوزاق، چوخ یابانچی اؤلکه‌لرین
فقیر، زاواللی، سفالت‌کشیده اؤولادی،
قوشوب گلیر ایش ایچین، هپسی‌نین بو مؤعتادی...
چولوق-چوجوق، آنا، همشیره، قؽز، نیشانلی، گلین؛
وطنده هپ گؤزو یوللاردا مۆضطریب، غمگین...
ملال-حسرته دۆشگون کدرلی عائله‌لر،
بو گۆن، یارین دئیه هپ اینتیظار ایچینده ملر،
یارینکی گۆن، کیمی مأيوس اولوب تورّوم ائدر؛
سؤنوب گئدر، یاشاماز، ج‍ۆمله کایناته کۆسر.
فقط یاشار کیمی، یأس و اۆمید ایچینده یاشار،
سولوق حیات ایله آخشام، سحر یانار، سؽزلار.
او بینوالاری یاد ائیله‌دیکجه هپ بونلار،
جفایه، زحمته قارشی کؤکوس گریب چاپالار.
بو رزمگاه-معیشتده یؽپرانیر هپسی.
او زیفت آخان قویولار اونلارین اجل قاپی‌سی...
سقطلنیر چوخو قولدان، قابیرغادان، بئلدن،
یاریم‌جسد، یاریم‌اینسان قالیب دۆشر دیلدن.
ایکینجی بیر یئنی ذیلّت تمسخور ائیله‌یه‌رک
گۆلر زاواللی‌یا، بدبخت آدام نه یاپسا گرک...
خاییر، بو حالی دۆشوندوکجه آرتییور کدریم؛
او قانلی مذبحه گئتمکدن احتیراز ائدریم.
او سرولر نه ایمیش ایمدی آنلادیم، بیلدیم؛
بیرر مزار داشیدیر هپ کدرنوما، مۆظلیم.
اوزاقدان اؤیله گؤزلکن، تقرّوب ائتدیکجه
خیالی، حیسّی اۆزر جانگوزا بیر ایشگنجه.
خاییر، بو کیرلی، مۆلوّث مۆحیطه من وارامام!
همن چاپوق دؤنه‌لیم، هر شئی آنلاشیلدی تامام.
مسعود
فقط چوخ آلدانییورسون، منیم گؤزل ملکیم،
دۆشوندوگون گؤزل، اما یانیلما، سئودیجیگیم،
بو نشئه‌سیز، بو کدرزا، بو مۆظلیم عالمدن
ضیالانیر بۆتون ائولر، جاهان اولور رؤوشن.
او زیفت آخان قویولار منبع-سعادتدیر؛
آخیب گئدن سولار آلتوندور، عینی ثروتدیر.
باخ، ایشته هپ او بوروقلار بیرر بؤیوک بۆتدور
کی، پیشگاهینه چوخ کیمسه وارمادان بۆکولور.
بو شهر ایچینده گؤروب دویدوغون او حیسّ-نشاط،
بۆتون او دبدبه‌لر، هپ او آنلی، شانلی حیات،
بۆتون او طنطنه‌لر، هپ او سۆسلو هئیکللر
بو سیسلی، هیسلی بوروقلارلا ایفتیخار ائیلر.
شفیقه
اوت!.. او ثروت و سامان ایچینده زنگینلر
کدر نه... بیلمه‌یه‌رک ایستیراحت ائتسینلر!
فقط زاواللی فقیر اورتا یئرده قهر اولسون،
زهرلی قازلاری اودسون دا یؽپرانیب سولسون.
سبب نه؟ — صحّته دۆشمن — او نملی یئرلرده
فقیر اولان چۆروسون!.. حاق و معدلت نئرده؟
مسعود
بو آنلاشیلمایاجاق بیر سوال-مۆشکیلدیر
کی، حلّ ائدیلمه‌سی ظنّیمجه غئیر-قابیلدیر.
بو فیکره قارشی نه ماضی جاواب وئردی، نه حال؛
سنین بو فیکرینی کشف ائیلر آنجاق ایستیقبال...
اوزاق، اوزاق، چوخ اوزاق یئرده ایشته بیر اورمان!
ناسیل دا خوش، نه قدر شاعیرانه سرویستان!
باخ، ایشته باخ، نه‌دیر اونلار؟ نه سؤیله‌دینسه یالان...
گزیب دولاشسا — دئییردین — بو شهری بیر اینسان،
چیچکلی بیر کیچیجیک باغچادان اثر بولماز.
او سرولر سنی تصدیق ایچینمی؟ آی قورناز!
نه‌دیر او منظره؟ بیر باخ، ناسیل دا جاذیبه‌دار
کی، هر باخیشدا دوغار قلبه بیر سۆرور-باهار.
او سرولیکده گزنلر دئییلمی هپ مسعود؟
دئییلمی — الله ایچین سؤیله — هپسی وجدآلود؟
(بیردن-بیره حئیرتله)
دییشدی بت-بنیزین، بؤیله زهرخندینله
نه سؤیله‌مک دیله‌ییرسن؟ آمان، چاپوق سؤیله!..
مسعود
نه سؤیله‌ییم، نه دۆشوندونسه هپسی نشئه‌پذیر،
گؤزل، سئویملی، فقط شاعیرانه بیر تصویر...
بو بیر حقیقته بنزر خیال-مۆظلیمدیر
کی، پیشگاه-نیگاهیندا شؤیله دالغالانیر.
«خیال ایچینده بشر دایما سعادت آرار.
حقیقتین اۆزو لاکین، گۆلومسه‌مز، آغلار».
او سرولر کی، اوزاقدان سانا تبسّوم ائدر،
بیر آز دا یاخلاشالیم: باخ همن تجسّوم ائدر:
اؤنونده بیر سۆرو دهشتلی، سیسلی عابیده‌لر
کی، دایما ساچار اطرافا کیرلی راییحه‌لر،
او سرولیکده چاییردان، چیچکدن ایز یوخدور،
گؤرورکن آنلایاجاقسان کی، هپ باتاقلیق‌دیر.
گؤزل، تمیز سو بولونماز، جهنمی بیر چؤل...
کی زیفت آخار، بیریکیر، هر طرف اولور گؤل-گؤل...
بو «سرولیک» دئدیگین هپ مۆلوّث احراملار،
چامورلو، هیسلی بوروقلاردیر، اؤیله منظره‌دار.
یؽغین-یؽغین بشریت او مۆظلیم اورماندا
یاشار، قوشار، چالیشیر زیفت ایچینده هر یاندا،
حیاتی گۆلدوره‌جک بیر اۆمیده باغلاناراق،
ایش آرخاسینجا قوشوشماقدا هپسی چؽرپیناراق.
بیر آز دا یاخلاشالیم، گؤر زاواللی اینسانلار،
نه‌لر چکیر یاشاماقچین! ناسیل یاشار اونلار!
گؤرونجه تاب ائده‌مزسن، آجیرسان، آغلارسان،
نه‌دیر بلای-معیشت، دویارسان، آنلارسان.
شفیقه
خاییر، او لؤحه‌یی من گؤرمک ایستمم، دؤنه‌لیم...
مسعود
فقط نئچین عجبا! سؤیله‌مزمیسن، گؤزلیم؟
شفیقه
نئچینمی؟ کؤکسومو گل دینله، سونرا حالیمی بیل،
باخ ایشته، ائیله تاماشایه وارمی طاقت-دیل؟
بیرر-بیرر منه آنلاتدیغین او منظره‌دن
کؤنولده حاصیل اولور ساده، گیزلی بیر شیون.
همن دؤنوب گئده‌لیم، منجه فضله سئیر ائتمک.
یازیق!.. بلای-معیشت حیاتی محو ائده‌جک.
آغیر دمیرلرین آلتیندا هپ ازیلمک ایچین
اوزاق، فقط چوخ اوزاق، چوخ یابانچی اؤلکه‌لرین
فقیر، زاواللی، سفالت‌کشیده اؤولادی،
قوشوب گلیر ایش ایچین، هپسی‌نین بو مؤعتادی...
چولوق-چوجوق، آنا، همشیره، قؽز، نیشانلی، گلین؛
وطنده هپ گؤزو یوللاردا مۆضطریب، غمگین...
ملال-حسرته دۆشگون کدرلی عائله‌لر،
بو گۆن، یارین دئیه هپ اینتیظار ایچینده ملر،
یارینکی گۆن، کیمی مأيوس اولوب تورّوم ائدر؛
سؤنوب گئدر، یاشاماز، ج‍ۆمله کایناته کۆسر.
فقط یاشار کیمی، یأس و اۆمید ایچینده یاشار،
سولوق حیات ایله آخشام، سحر یانار، سؽزلار.
او بینوالاری یاد ائیله‌دیکجه هپ بونلار،
جفایه، زحمته قارشی کؤکوس گریب چاپالار.
بو رزمگاه-معیشتده یؽپرانیر هپسی.
او زیفت آخان قویولار اونلارین اجل قاپی‌سی...
سقطلنیر چوخو قولدان، قابیرغادان، بئلدن،
یاریم‌جسد، یاریم‌اینسان قالیب دۆشر دیلدن.
ایکینجی بیر یئنی ذیلّت تمسخور ائیله‌یه‌رک
گۆلر زاواللی‌یا، بدبخت آدام نه یاپسا گرک...
خاییر، بو حالی دۆشوندوکجه آرتییور کدریم؛
او قانلی مذبحه گئتمکدن احتیراز ائدریم.
او سرولر نه ایمیش ایمدی آنلادیم، بیلدیم؛
بیرر مزار داشیدیر هپ کدرنوما، مۆظلیم.
اوزاقدان اؤیله گؤزلکن، تقرّوب ائتدیکجه
خیالی، حیسّی اۆزر جانگوزا بیر ایشگنجه.
خاییر، بو کیرلی، مۆلوّث مۆحیطه من وارامام!
همن چاپوق دؤنه‌لیم، هر شئی آنلاشیلدی تامام.
مسعود
فقط چوخ آلدانییورسون، منیم گؤزل ملکیم،
دۆشوندوگون گؤزل، اما یانیلما، سئودیجیگیم،
بو نشئه‌سیز، بو کدرزا، بو مۆظلیم عالمدن
ضیالانیر بۆتون ائولر، جاهان اولور رؤوشن.
او زیفت آخان قویولار منبع-سعادتدیر؛
آخیب گئدن سولار آلتوندور، عینی ثروتدیر.
باخ، ایشته هپ او بوروقلار بیرر بؤیوک بۆتدور
کی، پیشگاهینه چوخ کیمسه وارمادان بۆکولور.
بو شهر ایچینده گؤروب دویدوغون او حیسّ-نشاط،
بۆتون او دبدبه‌لر، هپ او آنلی، شانلی حیات،
بۆتون او طنطنه‌لر، هپ او سۆسلو هئیکللر
بو سیسلی، هیسلی بوروقلارلا ایفتیخار ائیلر.
شفیقه
اوت!.. او ثروت و سامان ایچینده زنگینلر
کدر نه... بیلمه‌یه‌رک ایستیراحت ائتسینلر!
فقط زاواللی فقیر اورتا یئرده قهر اولسون،
زهرلی قازلاری اودسون دا یؽپرانیب سولسون.
سبب نه؟ — صحّته دۆشمن — او نملی یئرلرده
فقیر اولان چۆروسون!.. حاق و معدلت نئرده؟
مسعود
بو آنلاشیلمایاجاق بیر سوال-مۆشکیلدیر
کی، حلّ ائدیلمه‌سی ظنّیمجه غئیر-قابیلدیر.
بو فیکره قارشی نه ماضی جاواب وئردی، نه حال؛
سنین بو فیکرینی کشف ائیلر آنجاق ایستیقبال...