میرزه اسماعیل قاصره

میرزه اسماعیل قاصره

السلام، ای گول خوشبوی گولوستان، قاصر،
بولبول خوش سخن روضۀ رضوان، قاصر.
شاعر نادره گفتار و پسندی د کلام،
مرشد اهل وفا، پیر سخندان، قاصر.
بو نئچه بیت ایله قیلدیم سنه اظهار سلام،
ای اولان کؤنلو کیمی خانه سی ویران، قاصر.
ایکی مکتوب شریفین منه اولدو واصل،
هر بیریندن یئتیشیب جسمیمه بیر جان، قاصر.
خیضر ظلمتده بیر چشمه تاپیب، اما من
تاپدیم اول نامه ده یوز چشمۀ حیوان، قاصر،
لیک مرسوکیه دوّمده عداوت گؤرونور،
نه سبب دن ائله دین شعرده طغیان، قاصر؟
تپردیب اؤزگه سنی، هجویمه اقدام ائله دین،
نیه اولدون بیزه ناحق یئره عدوان، قاصر؟
باکی اهلینه اگر دیمیش ایدی اشعاریم،
اؤزلری قوی ائله سین دردینه درمان، قاصر.
شکرلله باکی اهلینده نئچه شاعر وار،
هر بیری نظمده بیر ثانی “هسّان”، قاصر.
هانسی افسونگر ایلانی سنه توتدوردو عجب،
نیه اولدون بئله سن خام، ای انسان، قاصر؟
سحر گؤسترمیش ایدین شعرده هرچند کی، سن
نئجه بس کامینا چکسین سنی صعبان، قاصر؟
یوخمودور سنده وطن غیرتی، ای کم همت،
سندن آزرده اولوب کل بو شیروان، قاصر.
بیلمدیم کی، باکی اهلینه نئچین دییدی سؤزوم،
بی دماغ اولدو نئچون فرقۀ عدوان، قاصر؟
نظم ایله یازمش ایدیم من کی اؤز احوالیمیز
کی، بیان اولموش ایدی ذلت اخوان، قاصر.
نه باکی اهلینه اولموشدو عداوت بیزدن،
نه دئمیشدیک اولارا بیر پارا بهتان، قاصر.
حاش لله کی، او مخدوم لاری هجو قیلام،
یوخدو ذاتیمدا منیم شیوۀ شیطان، قاصر.
باکی اهلیله ایشیم یوخدو، خداوند جاهان،
ائیله‌ییب نعمتینی اونلارا شایان، قاصر.
راضییام آغا داداش بئی دن، اودور کان کرم،
بیز اولارلا یئمیشیک چوخ نمک و نان، قاصر.
او فصیح الفصحا دیر، او نجیب النجبا،
گولشن شعرده دیر بولبول خوشخوان، قاصر.
حق ائده حاجی مرحومو غریق رحمت،
او حسینه قول ایدی صاحب ایمان، قاصر.
تقی و زینال العابیدین دخی من مخلسییم،
حق تعالی ائده دایم اونو شادان، قاصر.
دردیمه آجلیق ایلینده یئتیشیب دیر او منیم،
دادینا یئتسین اونون شافع عصیان، قاصر،
قحط کنعان کیمی قحط اولدو شماخیده اعیان،
یئتدی فریادیما اول گون مه کنعان، قاصر.
اسدالله ولی ناصری اولسون اسدین،
گؤرمه سین هیچ بلا پور سلیمان، قاصر.
گؤزومون نورلری صادق و عبدالخالق،
لطف خالق اولارا اولا نگهبان، قاصر.
شیر حق مشهدی آسلانین اولا دادرسی،
آدی آسلان دیر اونون، هم اؤزو آسلان، قاصر.
حق بیلیر، من بونلارین مخلس دیرینه سییم،
بولارین هر بیریدیر فاضل دوران، قاصر.
صاحب نعمت اولان شخصه نه لازیم کفران؟
حاش لله، من اولام نعمته کفران، قاصر.
لیک دوغرو سؤزو ذکر ائیله‌مه ین عیبی ندیر؟
وار هر شهرده بیر نوع ایله نقصان، قاصر.
اوّل اؤز عیبیمیزی ذکر ائیله مک اؤولا دیر،
اؤزگه‌لر اولمایا تا اینکی پریشان، قاصر.
اوّلا، آد بیزه “بی عار” شاماخی لی دئییلیر،
جمله بی عار اولوروق مردم شیروان، قاصر.
“گلّه” دربندلیدیر، بیر دخی “جیران” قوبالی،
دئمیشم من باکی نین آدینا نیسیان، قاصر.
غرضیم هجو دئییل، شوره گتیرمکدی سنی،
تا کی دوشسون الوه مطلبه عنوان، قاصر.
توخونان سؤز اولا، گر عفو ائله، تقصیرمیزی،
اولدو طبعیم بو روش سلسله جنبان، قاصر.
حاش لله، سنی من هجو ائله ییم، گر ائله سم،
دیلیمی لال ائله سین قادر صبحان، قاصر،
سن منیم کهنه رفیقیمسن، ایا اسماعیل،
سیّدین جانی گرک دیر سنه قربان، قاصر.
بس دئییلدیرمی بیزی هجو ائله‌ییبدور قضا،
بس دئییلدیرمی بیزه خصمدی کیوان، قاصر؟
بس دئییلدیرمی کی، هر ناکه سه خدمت قیلیریق؛
بس دئییلمی اولوروق خادم دونان، قاصر؟
بس دئییلمی بیزه بی باده و شاعر دئییلیر،
موسم عیش و طرب، فصل گولوستان، قاصر؟
بوندان آرتیق نه اولور هجو کی، شاعر اولدوق،
خاصه بو عصرده کیم، قحط دیر احسان، قاصر؟
فلک نظمده سن ماه تمام اولسان اگر،
وئره جک چرخ جفاجو سنه نقصان، قاصر.
خود توتاق شعرده خاقانی ثانی اولدون،
هانی شیرواندا او شیروان شه ذی شاَن، قاصر؟
نسخ و تعلیق ده توت کیم، سنه یوخدور هم خط،
فلک اول خط له چکیب دیر خط بطلان، قاصر.
ناخن حسرت ایله ائیله‌مه چوخ سینه خراش،
خط ناخندان اولورمو سنه درمان، قاصر؟
هر سر مویده یوز مین هنرین اولسا اگر،
سنه یوخدور سر مو بیر سر و سامان،
قاصر یازمش ایدین باکیدا عالی عمارت لر وار،
یاخشی کاروانسارا، حمام ایله دکان، قاصر.
حاجی حاجی آغانین دولتی قارونه چاتار،
اولا بیلمز او گلیب موسی عمران، قاصر.
سنه نه، وئرمه یه جک دیر سنه کی دولتینی،
تقیوده تاپیلا گر نئچه میلیان، قاصر!
سنه منزل وئرجکلرمی عمارت لرده؟
منزلین زیر زمین دیر، نه کی ایوان، قاصر.
سن گرک دیر آچاسان مکتب تدریس بلیس،
اولاسان شام و سحر وسوسه گویان قاصر.
مرتع قدسده نخل رمۀ عزت ایکن.،
اولموسان گرگ مخالف لره چوبان، قاصر،
شه تئقّان کرم جودی تاپیلماز کی، بو گون،
ائده سن مدحینی تا کیم، تاپاسان نان، قاصر.
بیلیرم اولمایاجاق دردینه مکتب دن علاج،
ای اولان لقمۀ هر حکمته لقمان، قاصر.
اؤزوو وئر یئله پالوندا*، عزیزیم، یئللن،
یئل اسنده دخی آچ بیر نئچه یئلکان، قاصر.
گیله وار وقتی چئویر کشتینی حاج ترخانه،
حق چیخاندا سنه گؤسترمه یه طوفان، قاصر.
خزری اوستیمده گئدرسن دخی گیلانه طرف،
نظرینده گؤرونور ساحت ایران، قاصر.
خاطریم خواهش ائدیر کیم، منی سن هجو ائده سن،
سنه سونرا یازارام بیر نئچه هدیان، قاصر.
مشگله دوشمه یه سن قافیه نی ائیله دئدیم،
توسن طبع ووی چاپ، گئندی بو میدان، قاصر.
من اؤلوم، سن منی هجو ائیله، منیم چون گؤندر،
چونکی هجویندی منه خلعت الوان، قاصر.
خاطرین گر اولا رنجیده منی هجو ائده سن،
هانسی ملعوندو اولا حالی پریشان، قاصر؟
لیک اغیار سنی هجویمه تحریک قیلیب،
بو سبب دن گؤرونور سهو فراوان، قاصر،
سمن اندکه قرآنی ساتارمی عاقل؟
قورخورام خصمین اولا باطن قرآن، قاصر.
من مگر کی، دئییلم آل رسول معدنی،
دئییلم یوخسا کی، ثبت شه مردان، قاصر؟
یوخسا سیّد دئییلنی، مکرایله داخل نصبم،
نه گمان ائیله میسن، ای ائوی ویران، قاصر؟
سن نامازیندا اگر آل محمد دئمه سن،
باطل اولماقدا اونا وار نئچه برهان، قاصر.
بئله فکر ائیله‌مه سن، اولسا اگر زنده امام،
شومر اولماز اونا الان، “کما کان”، قاصر؟
صاحبین ایسته ین، آخر ایتینه حرمت ائدر،
نیه سندن اولا غمگین شاه مردان، قاصر؟
آل یاسینه اگر ائتسن عداوت ظاهر.
شاد سندن اولو زوریۀ سفیان، قاصر.
بغض حاجاج ندن اولدو گؤرک سنده عیان؟
یوخسا کیم، حکم یازیب دیر سنه مروان، قاصر؟
منی بیر خلعت آلیب هجو ائله مک، عیبین دیر،
دینی دیناره ساتارمی کیشی، نادان قاصر؟
آلدی بو خلعتی بیر وقت دخی شمر شریر،
چکیبن خنجر کین، ائیله‌دی جولان، قاصر.
آت اؤلر، دون داغیلار، پول گئدر، ائو ییخیلار.
لیک بوینوندا قالار ناحق اولان قان، قاصر.
خلعت دشمنی دنیاده گئیرسن، اما
ارَساته گئلیسن پیکری عریان، قاصر،
لنکراندا یوخ ایدی بؤیله ادالر سنده.
باکیدا یئتدی مگر عقلوه نقصان، قاصر؟
بئله معلوم وئریب لر سنه قارغا بئینی
بو صفت ائیله میسن خبت نمایان، قاصر.
یوخسا بو ممکن اولوردو منی سن هجو ائدسن
قالمیشام من بئله بو نکته ده حیران، قاصر.
ای غریب، ایندی سنین حالووا حیرانم من،
گاه سوزان اولورام، گاه سنه گریان، قاصر.
بخت برگشته سنی قیلدی وطندن محروم،
یئتسین امدادوا سلطان غریبان، قاصر.
اولموسان نئی کیمی سن خاک شماخی دن قطع،
یئری واردیر ائده سن نئی کیمی افغان، قاصر.
روضۀ خولد شماخیده کی، بیر آدم ایدین،
منزل اولموشدو سنه روضۀ رضوان، قاصر.
ساغرین بادۀ کوثردن اولوردو سرشار،
همدم ایدی سنه یوز حوری و قیلمان، قاصر.
شجر منهییه نین اکلینه اقدام ائتدین،
اولمادین خالقوه تابع فرمان، قاصر.
جنّت شهر شماخی دان، ایا خوش طینت،
سنی محروم ائله‌دی مکرایله شیطان، قاصر.
“فَحبِتُ” آیه سی نین تحتینه اولدون داخل،
دوشدو عصیانلارا، توتدو سنی خوسران، قاصر.
بیر زامان عالم برزخده دولاندین ناچار،
عاقبت اولدو یئرین گوشۀ نیران، قاصر.
بخت بد ائیله‌دی بریان کی، آتیب یانه سنی،
چکیلیب بیر یانا، غم آتشینه یان، قاصر.
لنکرانین یئنه وار ایدی باهان، مئشه سی،
باکی شهرینده نه وار، ای شه دوران، قاصر؟
باکی بیر شهر نمکزاردو، مشهور جاهان،
بو نمکزارده یوخ بیر نمکِ جان، قاصر.
اولماغین باکیدا بیر وجهله لایقدی سنین،
قوی اونون وجهینی اظهار ائلییم قان، قاصر.
ایت دوشن وقتده دوزلاقه دئییرلر اولو پاک،
انشالله اولوسان پاک و مسلمان، قاصر.
داملار اوستونده چیخیب قیر وئره جکسن، بیلیرم،
چونکی واردی باکیدا قیرایله قتران، قاصر.
قیبله ائیله اؤزوه سن گئدیب آتشگاهی،
دئگیلن “جؤکّی” کیمی آتشه یزدان، قاصر.
محض طیب ددی بولار، ای گول گولزار وفا،
من غلامم سنه، سنسن منه سلطان، قاصر،
سنسن اول افصح سردفتر فوج شعرا
کی، سنه طفل سبقخان اولو “صُحبان”، قاصر.
سیّد سوخته بیل، مور ضعیفیندی سنین،
کشور نظمده سن مثل سلیمان، قاصر.
قصر بوالقیس صبایئلده ائدیب عیش و طرب،
اولاسان نغمۀ داود ایله خندان، قاصر.
منتظردیر گؤزوموز شعروه، ای کان ادب
کی، گرک شعرین اولا تحفۀ شیروان، قاصر.
——————————————–
* پالوبا