جلیل محمد قلی زاده (۱۹۳۲- ۱۸۶۸) آذربایجان ادبیاتیندا یئنی بیر مکتب و حتی یئنی بیر جیغیر آچمیش بیر یازیچیدیر، ۱۸۶۸-ده نخجواندا دوغولموش، ۱۸۸۸-ده موعلیم مکتبیندن مأذون اولاراق اون ایل موعلیملیک ائتمیشدیر. ۱۹۰۴-ده شرق روس قزئتینده موحریرلیگه باشلامیش و ۱۹۰۶ نین آوریل آییندان مشهور ملانصرالدین مجلهسینی نشر ائتمیش و ۲۵ ایل اونون رداکتورو اولموشدور. اوللر کیچیک حکایهلرله (پوچتا قوطوسو) یازیچیلیق حیاتینا باشلامیش سونرالار موهوم اثرلری، اؤلولر، آنامین کتابی و داناباش کندینین مکتبینی یازمیشدیر.
جلیل بیگ اثرلرینين موضوعلارينی موعاصیر حیاتدان، جانلی ائلیندن آلمیشدیر، تاریخی موضوعلاردا اثر یازمامیشدیر. بؤیوک موشاهیده قدرتی اولان بو حقیقتپرست اديب اؤز خلقینين ياشايشينی یاخشی بیلیردی. اونا گؤره ده خلقچیلیک اونون اثرلرینین مضمونوندا دا فورموندا دا باشلیجا خوصوصیتدیر. محمدقلیزاده نمایشنامهنویس (دراماتورق) اولاراق اؤلولر و آنامین کتابی اثرلریله مشهور اولموشدور.
جلیل محمدقولوزاده سووئت حاکیمیتیندن ایکی ایل سونرا یعنی ۱۹۲۲-ده تبریزه گلیب بیر مودت ژورنالینی اورادا چیخارتدی. بو حادیثه دموکراتلارين و آچيق فیكرلی اهالینین آراسیندا بویوک سئوینجه سبب اولموشدور. او سونرالار تکرار باکییا قاییتدی و ملانصرالدینی یئنیدن چیخارماغا باشلادی.