منو
شیخ صنعان و ترسا قیزی
ای جؤوهرِ حۆسنِ عشقه بیر کان
کانیدن اولور جاهانا احسان
صنعانه بهانه‌‌سی‌یله ربّا
اؤوصافی جمیلین ائتدیم اینشا
صنعانه دۆشر گهی بیر اخگر
اورتا روان ایله ارمنیستان
کیمیاگر ایدی مگر بو ترسا
ایظهارا گتیردی کانِ معنا
کۆفر ایچره بیر آفت اولدو ظاهیر
ایسلاما دۆشوردو شور و غووغا
مقصودِ ضمیرِ مۆستعیرم
سنسن همین ز شئیخ و ترسا
ائی الیقِ حمد و اعظم و شأن
مۆستووجیبِ خیدمتِ هر اینسان
ائی شاکیرِ لۆطف نعمت افزون
ائی صابیرِ قهره راحت افیون
ائی ارزقِ ایجتیناسِ انعام
بی مئیل میانی کۆفر و ایسلام
ائی خالیقِ خلق خلقه پۆنهان
بی عئین و عیان سندن اعیان
ائی راسیمِ رمز و کیلکِ تقدیر
تقدیر همین نه رأیِ تدبیر
ائی حامیِ هر ذلیل و مۆضطر
مۆستحکمِ عدلِ رۆزِ محشر
ائی شافیِ هر مریض و مۆستَقم
ذاتِ مۆتعال، شأنِ مَعظَم
ائی کافیِ فقر و کهفِ مظلوم
مۆستظهرِ رمزِ سیرِّ مکتوم.
ائی عالیمِ هر ضمیرِ مکنون
بی میثل و مۆنزّه از چه و چون.
ائی مالیکِ مۆلکِ هر ممالیک
سن باقی‌ِ کۆلِّ شئی هالیک.
سنسن ازل و ابد همین بس
بیرسن سن و سندن اؤزگه یوخ کس
قالمیشلارا ناصیرِ مۆعین اول
فریادپزیرِ مۆضطرین اول
******
ائی لاله‌یِ رؤوضه‌یِ ریسالت
ائی گۆلبونِ گۆلشنِ لطافت
ائی بوالبشره اساس و بۆنیاد.
سن تاجِ رۆسول ایجابِ ایجاد.
منشأ سن و کایناته مقصد.
هم مظهرِ منشآتِ هر جد
مبدا سن و انبیایه میعاد
مۆرشید سنو اوولیایه اوستاد
آدم سنین ایله مختوم، مختوم
اشیا سنین ایله اولدو مؤوسوم.
سن مظهرِ ذاتِ کیبریاسن،
سن معدنِ گؤهرِ خوداسن.
کاشانه‌یِ حق ظۆهور سندن،
ظاهیر قامو نار و نور سندن.
اولگیل بو دیلی فیگاره محرم،
عۆقباده شفیع و رهنما هم.
******
اول معدنِ فضلِ چار یارین
صدّیق و عتیقِ یارِ قارین
اول شاهیدِ راهِ قابِ قؤوسین
اول یدِ رفیقِ ثانی اثنین
اول دینه مۆعین، شرعه رهبر
اول صدرنیشین و عدل‌گؤستر
احکامِ نیظامِ عدله فاروق
عدلینه آنین خیلاف ظنّ یوخ
اول مۆلکِ حیایه صدرِ تشریف،
احکامِ کلامه وئردی تالیف.
اول والی‌یِ کیشورِ سخاوت،
سردفترِ خئیلِ ایشتیجاعت.
اول حئیدرِ حق، وصیِّ احمد
اووصافینا یوخ قیاس و یا حد.
هر بیری بیر اخترِ هیدایت،
بو مدح اولارا ائدر کیفایت.
هم ج‍ۆمله مۆهاجیرین و انصار،
هم تابعِ روزِ حشرِ اخیار.
رحمت نظریله فضلِ یزدان،
روزی اولارا رضایِ رحمان.
******
بیر گۆن کی، باهارِ فئیضِ نووروز
قؽلمیشدی جهانی گۆلشن افروز
آیینه‌یِ دهردن گئدیب ژنگ
وئرمیشدی جهانه لاله‌دن رنگ
اطفالِ نباتِ باغ و بوستان
گئیمیشدی تنینه سبز قافتان
احناده‌لره نباتی اشجار
گئیدیرمیش ایدی کۆلاهِ انوار
ربّینه قؽلیب فیغان بۆلبول،
آچمیشدی دوعاسی خاردن گۆل.
باغ اولموش ایدی بلیغِ رحمان،
داغ اولموش ایدی دۆرِّ گۆلوستان .
من تیلبه و مستِ لااوبالی،
فیکریم نه جهان، نه مۆلک و مالی.
نفسیم منی بیر خیاله سالمیش،
بیر مشغله‌یِ مۆحاله سالمیش.
من مۆشتغیل و قضیّه مۆشکیل،
حق ائده مگر حۆصولی قابیل.
اول فیکرده جوشه گلیدی جانیم،
گؤفتاره گتیردی خوش زبانیم.
سؤیلردیم اؤزوم بعضی اشعار،
اولماز اولور هرزه-هرزه گؤفتار.
الجا ایله ائتدی بعضی یاران،
سؤیله بیزه شعرِ شئیخ صنعان.
گؤردوم کی، عجمده نظمِ تکرار،
اتراکده یوخ ولی بو گؤفتار.
تۆرکیله دئمک ایراده قؽلدیم،
بیر نئچه یئرین زیاده قؽلدیم.
اشعار ایله وئردیم آنا زینت،
بزم اهلینه اوندان اولا نشأت.
دۆرج ایله دئدیم سؤزومنو کوتاه،
آنجاق دئییم ایستعین بالله.
******
پئیمانه‌یِ دهر، پیرِ اوستاد،
قؽلمیش بو حکایه بویله بۆنیاد.
شئیخ ایدی حرمده شئیخ صنعان،
وئرمیشدی حرمده اللی ایل جان.
هر فنّده ایدی دقاییق اهلی،
اسراره همین حقاییق اهلی.
بیر معدنِ علم، کنزِ اخبار،
تصنیفِ عۆلومه هم خبردار.
بیر مۆرشیدِ دین، شرعه رهبر،
شرع ایچره نئچه کیتاب ازبر.
قاری و کلامِ حقه حافیظ،
حؤکمو نئچه دلیله نافیذ.
دؤرد یۆز مۆریدی ج‍ۆمله فاضیل،
اربابِ کمال، فضیلِ قابیل .
ادناسی ائدردی سئیرِ لاهوت،
تووقیعِ مۆلوکه نامی مثبوت.
قؽلمیشدی حرمده اللی بیر حج،
عؤمره دئمه‌ییم کی، نئچه بیر قچ.
بیر شئیخ ایدی کیم، علیم و کامیل،
ایرشادی آنین جهانه شامیل.
هم روم آراسیندا، هم شام،
ائلده آدی بللو شئیخ-اۆل-ایسلام.
عؤمرون دئسه یۆز یاشیندا بیر پیر،
حیکمتده، نظرده اهلِ تدبیر.
تقدیری گؤر ایمدی کیردیگارین،
احوالی نه اولدو اول فیکارین.
بیر گئجه سئیریده گؤردو اول شاه،
دۆشدو اونا روم ائلی ساری راه.
بیر ارمنی کؤیو ساری وارمیش،
بۆتلرینه اوندا سجده قؽلمیش.
یوخودان اویاندی اولدو محزون،
قؽلدی بو خیال اونو دیگرگون.
غۆسل ائیله‌دی، گیردی خلوته اول،
اولدو دانادک دوعایه مشغول.
شئیطان منی گؤر نه حاله سالمیش،
جیلاویمی خوش الینه آلمیش.
ایکینجی گئجه یئنه او شهباز،
قؽلمیش یئنه اول مکانه پرواز.
گؤرموش نئجه گؤرموش اوّل،
کیم بیر بۆت اؤنونده باغلامیش ال.
دوردو یوخودان اویاندی اول پیر،
بو حالینه غایت اولدو تغییر.
بو نه عجب ایشدیر ائی خوداوند؟
شئیطانه‌می اولدو نفس پئیوند.
شئیطان منه دست بولدو بویون،
قؽلدی منی بئیله خار و محزون.
عادیجه وۆضوی قؽلدی تجدید،
تاکید ایله قؽلدی تؤوبه تؤوحید.
اۆچوجو گئجه یوخویا واردی،
یوخودا یئنه او کویه واردی.
قؽلدی بۆته سجده اول شاهِ دین،
ترسا دینین اونا قؽلدی تعیین.
باغلادی بئلینه زۆند و زۆنّار،
ترسالیغا قؽلدی در دم ایقرار.
یوخودان اویاندی حاله گلدی،
باشینا دؤیوب فغانه گلدی.
قالمادی تنینده تاب و طاقت،
اوچقوندو الیندن ایستیطاعت.
جمع ائیله‌دی قامو یار و یولداش،
قؽلدی بو یوخونو اونلارا فاش.
آیدیر: نه دئییرسز اوج بو حالی؟
بیر شؤعبه‌دن دئگیل بو خالی.
دۆشدو سفریم دیارِ رومه،
نه چاره داخی بو نفسِ شۆمه؟
یاران دئدیلر کی، ائی هۆنرور،
شئیطانی اؤزونه قؽلما رهبر.
شئیطانی اولور چوخو بو احوال،
یۆز وئرمه بو حاله، ائتمه ایقبال.
قؽلدی نئچه جهد شئیخِ فاضیل،
ترک ائیله‌یه بو خیالِ باطیل.
وار ایدی قدرده بؤیله یازو،
یازونی بوزارمی زورِ بازو؟
روم سارویا قؽلدی شئیخ چۆن عزم،
ایخلاص ایله قؽلدی نیتِ جزم.
هر نئجه دئدیلر اولمادی چار،
یول یاراغی قؽلدی چار و ناچار.
شئیخ بؤیله بویوردو ج‍ۆمله اصحاب،
قالخوب گئده ج‍ۆمله یارِ احباب.
******
ساقی گتیر ایمدی شۆربِ شیرین.
دؤرانه گتیر بو چرخِ دهرین.
یوخودان اویات بو فووجِ غدّار،
قؽل شؤعبده‌بازِ لؤعبت ایظهار.
دایم بو نیظاما وئرمه تقریر،
قؽل دؤورِ زمانه سئیرِ تغییر.
گه عشق مئییندن ائیله سرخوش،
گاه ائیله شۆروبِ عقل ایله هوش.
گه شئیخِ زمانه اول جهانه،
گه مستِ شرابِ جاویدانه.
گه مسجیدی دوت گهی کلیسا،
گه شئیخلیق ائیله، گاهی ترسا.
چۆن دؤورِ زمانه مۆنقلیبدیر،
آندان هۆنر اهلی مۆجتنیبدور.
اول پیرِ مۆغانِ قیصّه پرداز،
بو قیصّه‌نی بؤیله قؽلدی آغاز.
چۆن قؽلدی سفر یاراغین اول پیر،
انجامنی قؽلدی بؤیله تدبیر.
وار ایدی مۆریدلر ایچره بیر شاه،
بو جمعیته قبولِ درگاه.
کعبه‌ده خلیفه تیکدی آنی،
تا قویمایا خالی اؤز مکانی.
اویدوردو اؤزونه غئیری اصحاب،
انجوم ایله سئیر قؽلدی مهتاب.
روم سارویا اولدولار روانه،
اول کیشوری گزدی خانه-خانه.
هر منزیله کیم واریردی اول پیر،
دوش هیمّتیله بولوردی بیر پیر.
روم اؤلکه‌سی‌نین دیاری اول یار،
سئیر ائیله‌دی ج‍ۆمله مۆشتری‌وار.
بیر ناحیه‌یه ایریشدی اول شاه،
واری او دیارین ایدی گۆمراه.
وار ایدی او یئرده بیر قصیجه،
ترسا آراسیندا خوش نسیجه.
وصفی گؤزل و چمن هاوالی،
فرخنده مکان و قصرِ عالی.
بیر خؽرداجا شهر خوشجا منزیل،
مردوملری ساده، خوشدیل.
بیر عالی نسب ایچینده والی،
ظۆلموندن آنین جاهانی خالی.
یوخ ایدی جاهاندا نسلِ پئیوند.
بیر دانه فرزند، اؤزگه فرزند.
نئی قؽز کی، بلکه نسلِ عیسی،
ترسا ولی گؤر کی، نئجه ترسا.
بیر قدّی بۆلند و قامتی خوب،
محبوب ولی کی، نئجه محبوب.
ترسا بئچه دئمه، بلکه حۆری،
هۆری، ولی گؤر کی، نئجه حۆری.
خوبلوق آنا وئریب سانِ زۆلئیخا،
اولدو بو دا بۆتپرست ترسا.
عیسی مگر اونا وئری معجز،
ایسلامی آنینلا قؽلدی عاجیز.
دوغدو مگر اول صنمغی مریم،
یحیی کیبی فیتنه اولدو شئیخ هم.
بیر زۆلف-کمند و چشم-جادو،
هارونا وئروردی سِحر ایله سو.
بۆتخانایا گیرسه اول پریزاد،
بۆتلره وئرردی مکری ایله ایرشاد.
مئیخانه‌ده قؽلسا بزم آغاز،
ناهیده وئرردی رقصله ساز.
...........................صحرا،
قؽلمازمیدی نازی شئیخه ترسا.
گؤرن ائده‌مزدی صبره ایمکان،
صنعانه دئمه، بلکه پیرِ کنعان.
گؤفتاره گلنده اول شکر لب.
آلیردی نباتی میصرِ مکسب.
تقدیرِ الهی، فضلِ یزدان،
ایش بؤیله گتیردی یۆزه دؤران.
باباسی دادیب اجل مذاقی،
قؽز قالدی همین یئرینده باقی.
خۆرشید قالیب، محو اولدو سایه،
خۆرشید ضیانی وئردی آیه.
ائو ائتدی عدم، سایه رختین،
قویدو یئرینه سرا و تختین.
اؤز باشینا حاکیم اولدو اول آی،
یوخ کیمیسه‌دن اونا فیکر و پروای.
سئیران اۆچون ائیله‌میشدی اول ماه،
بیر عالیجه کؤشک بر سرِ راه.
ایّامِ باهاردا اول پریزاد،
اول کؤشکه گلیب دوتاردی بۆنیاد.
بیر غافیله کیم کئچردی یولدان،
او ماه باخاردی ساق و سولدان.
چۆن شئیخ واریب اورایا یئتدی،
تقدیرِ الهی گؤر کی، نئتدی.
مقصودی بو ایدی شئیخ کی، اول دم،
اگلنمه‌یه گئچه تیز و مؤحکم.
قؽز گؤردو کی، گلدی خئیلِ انبوه،
بیر شۆخ و صلابتیله چۆن کوه.
خۆف ائتدی کی، اولا خئیلِ دۆشمن،
بیر دوستو دۆشمن ائیله‌دی ظنّ.
نظاره‌یه چؽخدی کؤشکه اول ماه،
جان..................آگاه .
******
ساقی مانا وئرگیل ایمدی بیر جام،
تا ائدیم اونونلا ترکِ ایسلام
کعبه‌ده یئتر بو ایحتیرامیم،
بۆتخانه‌‌یه سارو چک زیمامیم.
کعبه‌ده ایدیم ایمامِ آنام،
ایسلام دینینده شئیخ-اۆل-ایسلام.
مین بعد مقام ائتدیم کلیسا.
مخدومِ مئی و موغان و ترسا.
وئر ایمدی منه مئیِ موغانی،
تا عشق ایله مست ائدیم جاهانی.
عشقین وئره‌ییم صلایِ عامه،
زۆنّاره دگیشدیریم عمامه.
******
دیرینه‌یِ پیرِ نظم پئیما،
بو قیصّه‌نی بؤیله قؽلدی اینشا:
چۆن گلدی یئتیشدی شئیخ صنعان،
نظاره‌یه آچدی چشمِ گیریان.
بی‌واسیطه گؤردو رویِ ماهی
عئیقوقه یئتیردی دود و آهی .
بیر گؤرمک ایله قراری گئتدی،
بیهوش اولوب ایختیاری گئتدی.
قالمادی تنینده تاب و طاقت.
الدن قامو گئتدی ایستیطاعت.
یئر یۆزونه دۆشدو مرکبیندن،
بلکیم درجاتِ منصبیندن.
باشلادی فغان و آه و زاری،
قالمادی قرار و ایختیاری.
..................... آلدی،
هر بیری بیر اؤزگه فیکره دالدی.
شئیخ اۆزره یؽغیلدی ج‍ۆمله غمزاد،
واروب دئدیلر کی، بو نه بیداد؟
بیز قاندا و قاندا کۆیِ ترسا؟
شئیخِ حرم اولا بؤیله ریسوا.
بیر یئرده نصیحت ائتدی بۆنیاد،
شئیخه دئدی ائی نزاله اوستاد.
سن فاضیل و افضلِ جاهانسان،
هر علمِ فۆنونه نؤکته‌دانسان.
عقلیندیسه ج‍ۆمله‌دن زیاده،
گیرمز هۆنرین چۆ سانه، آده.
اربابِ کماله سرور ایدین،
گۆمراهِ جاهانا رهبر ایدین.
سندن نه روا بو ناموناسیب،
اولماق طلب و هوایه راغیب.
شئیطانه اویوب بو کویه گلمک،
ائللرقه اؤزون فسانه قؽلماق.
ترک ائت بو رویش سنه دئگیل خوب،
فاضیللر ایشی دگیل بو اۆسلوب.
مونجا کی، نصیحت ائتدی بیر-بیر،
تأثیرینه قابیل اولمادی پیر.
افغانه گلیب دئدی کی، یاران،
یوخ مونا نصیحت ایله ایمکان.
تقدیره دورور بو ایش مۆطلق،
تدبیر ایله دفع مۆمکینی یوخ.
دئرسیز کی، زیاده‌دیر بلاغت،
ایدراک ایله عقل و فهم و رایت.
بیر ایش کی، دۆشوردی بؤیله عاقیل،
زور ایله دئگیل کی، اولا غافیل.
بس بیل کی، دئگیل بو ایختیاری،
عقلیمی ............................
دیل مۆلکینه عشق اولدو مفهوم،
سئودا رهِ عقلی قؽلدی مظلوم.
افلاکه کی، چکدی آهِ عشق مدّ
باغلادی طریقِ عقله اول سدّ.
بیر اهلِ خیرد کیم اولدو عاشیق،
ایدراکینه داخی دوتما واثیق.
عشقدن خیردینه ائیله‌ییب بند،
بو شعری نه خوش دئمیش خیردمند.
******
عشق سولطانی گلیب دیل شهرینه قؽلغاج قرار،
خئیلِ عقل و هوش اول اقلیمدن ائیلر فرار.
لۆطفله گر عاشیقه دیلدار قؽلسا بیر نظر،
اول نظردن فئیض اولور اول خاکساره هر نه وار.
عاشیق اولدور ترک ائده عشقین یولوندا دین و دون،
دین و دیلدن چۆن غرض گؤرمک همین رۆخسارِ یار.
ترک ائدیب دۆنیا و دینین یارا جان وئر ائی گؤنول.
مال و مۆلکِ دۆنیه و عوقبایه یوخدور اعتیبار.
یار وصلین ایسته غئیرین مالینا قؽلما نظر،
چۆن بیلیرسن بو فنا وار دئگیلدیر پایدار.
قیبله‌یِ عوشّاق بیلکیم طاقِ ابروی حبیب.
اوندان اؤزگه گر حرم، گر قودس قؽلما ایختیار.
وصلِ جانانین بیلیرسن ائیله‌مه قطعِ اۆمید،
رنجی‌یا قؽلگیل اساسِ اعتیقادین اوستووار.
******
یارانا دؤنوب دئدی کیم اول پیر،
ائی اهلِ کمال و درک و تدبیر.
تقدیر ............ بیلمیش
سیز جانلاری غمده قؽلمانیز ریش.
قوی من چکه‌ییم بو دردی یالقیز،
سیز ج‍ۆمله حرم سارو دؤنونوز.
بؤیله دئدی قؽلدی آه و افغان،
افغانه گتیردی ج‍ۆمله یاران.
قامو دئدیلر کیم، ائی وفادار،
اوستادِ قدیم و نغز گؤفتار.
بو فضل و بلاغتیله دیر سن،
ترسالیغی ایختیار ائدیرسن.
سن پیر طریق، بیز توابع،
سن مهر و مۆنیر، بیز لوامع.
هئچ لۆمعه قو یاشدان آلیرمی؟
یولدوزسوز هئچ قمر یۆرورمو؟
سن مۆرشیدِ راه، بیز مۆریدین،
(سن) شئیخِ جاهان، بیز اۆمیدین.
بو وقعه‌دن ائی نزانه اوستاد،
قؽلدین بیزه بو طریقِ ایرشاد.
چۆن هنگِ طریقه گیردین ائی شاه،
ایرشاد ائده قور بیزه ده اول راه.
یئکرنگ کرگ مۆرید ایله پیر،
یئکرنلیگه ائده‌لی تدبیر.
دوتدون بو طریقی چۆنکی مؤحکم،
ترسا اولوروز سنینله بیز هم.
چۆن جیدّیله قؽلدیلار مونا جهد،
بیر یئرده اولا بو راه و بو عهد.
اول عهدی قبول قؽلمادی پیر،
داغیلماغا قوردو رأی و تدبیر.
چۆن اولمادی شئیخه ایشته ایمکان،
قطعِ نظر ائتدی، دؤندو یاران.
عزم ائیله‌دیلر حرم سارایا،
................................
قالدی آرا یئرده شئیخ تنها.
آشوفته و زار و بی‌سروپا.
کلبی گیبی دوتدو آستانین،
عرشه دیرک ائیله‌دی فغانین.
افلاکه یئتیردی صؤوتِ آهی،
افغانه گتیردی مورغ و ماهی.
بۆتخانه‌‌یه سالدی آهِ آتش،
خیرقه‌سینی یاخدی اول بلاکش.
تسبیحینی وئردی آلدی زۆنّار،
گیردی سرِ کویه وئردی کیردار.
اورادینی وئردی آلدی ناقوس،
رۆسوالیغا وئردی عار و ناموس .
قرآنی دگیشدی آلدی اینجیل،
ایسلامینی قؽلدی کۆفره تبدیل.
کویین حرم ائتدی، کلبین همدم،
خینزیرینی یار و بانی محرم.
یئددی گئجه، یئددی گۆن او رۆسوا،
اول کؤشک دیبینده بی‌سروپا.
فریاد و فغان و زار ائدردی،
تؤوقیعِ نیگاهِ یار ائدردی.
مونجا کی، ائدردی آه ایله زار،
اولمازدی نیگار هئچ خبردار.
دوتمازدی خبر نیگاری اوندان،
آگاه اولامازدی یاری اوندان.
کیم شئیخ دئر آنی، کیمی شئیدا،
کیم اوصلو دئر آنی، کیمی روسوا.
کیم ریند دئر آنی، کیمی رعنا،
کیم کبر دئر آنی، کیمی ترسا.
کیم دئیری دئر آنی، کیمی عاشیق،
هئچ نسنه آنی گؤرمه لایق.
کیم پیرِ موغان دئر اولدو مجنون،
کیم دئر آنی عشق قؽلدی محزون.
کیم دئر کی، اولالمیش اولموش ابله،
کیم دئر کی، یول آزدی اولدو گۆمراه،
نئی عقل و خیرد، نئی هوش و ایدراک،
نئی خوفِ هراس و کیمسه‌دن باک.
تدریج مۆساوی بیرله ناگاه،
بو مشغه‌له‌دن قؽز اولدو آگاه.
قؽزا دئدیلر کیم ائی سمن بر،
بیر دلی قاپیدا هر گۆن آغلار.
بیر پیر کی ساققالی آغارمیش،
شالدان باشینا عمامه سارمیش.
مقصودی نه ایسه بیلمک اولماز،
ناحق یئره زجر قؽلماق اولماز.
قؽز چۆنکی ائشیتدی بو حکایه،
سؤیلین دئدی گلسین اول گئدایه.
گلسین گؤره‌ییم نه‌دیر مۆرادی،
یوخدور عبث آغلاماقدا دادی.
گلدیلر آنا دئدیلر ائی پیر،
خانیم سنی گل کی، کؤشکه ایستیر.
چۆن شئیخی یوخاری‌یا بویوردی،
لبئیک دئدی آیاغا دوردی.
جانانینا قارشی واردی سرمست،
ایکرام ایله قویدو کؤکسونه دست.
گؤردو صنمین او ناز و نوشی،
شئیخین یئنه گئتدی عقل و هوشی.
عقل ائتمه‌دی چۆنکی شئیخه یاری،
قالمادی الینده ایختیاری.
سرمست اؤنونده دۆشدی بر خاک،
قالمادی باشیندا هوش و ایدراک.
قؽز باخدی بو حالا، اولدو حئیران،
جیگری آنین چۆن اولدو بۆریان.
دیوانه مولا، دئدی، بو یا مست؟
کیم اولدو بو یئرده بؤیله پابست.
بیر نئچه زاماندان هوشا گلدی،
جانی بدنینده جوشا گلدی .
سؽچرادی یئنه آیاغا دوردی،
اول کعبه‌یِ مقصده یۆز اوردی.
قؽز لعلِ لبینه آب وئردی،
بیر خوش سؤز ایله خیطاب وئردی.
کیمسیز، دئدی، سؤیله آدینیز نه؟
کیم موندا سیزین مورادینیز نه؟
دئرلر نئچه گۆن سنی بو کوده،
ها بئیله فغان ها و هوده.
آپاردی بو سؤز پیرین قرارین،
آلدی بو لطافت ایختیارین.
چۆن صؤوتِ سؤزون ائشیتدی صنعان،
صورت کیبی قالدی باخا حئیران.
نئی طاقت آنا کی، دئیه رازین،
عرض ائده کؤنولده‌کی نیازین.
بیر نئچه زاماندان اول دیل افکار،
گؤفتاره گتیردی نیطق ناچار.
آیدور آنا: ائی شهِ لطافت،
هم کیشورِ حۆسنه شاهِ آفت.
من شئیخِ غریب، یئریم حرمده،
عیزّتده و ناز و مؤحترمده.
عشقین منی قؽلدی خار و خذلان،
دینیمنی هبا، گۆنوم پریشان.
آدیم حرم شئیخی صنعان،
سردفتر دین، اهلِ قرآن.
قرآنیما غالیب اولدو اینجیل،
ایسلامیمی قؽلدی کۆفره تبدیل.
عقل و خیرد و کمال و ایدراک،
علم و هونر و سۆلوکِ افلاک.
زؤهد و ورع و بلاغت و هوش،
جان و دیل و صبر و خوش و ناخوش.
بن ج‍ۆمله وئریب خیالین آلدیم،
حال ایله بو قیل و قالین آلدیم.
مین بعد من و بو کویِ ترسا،
سنسیز اولامام داخی شکیبا.
قؽز دئدی کیم، ائی رئیسِ ایسلام،
ترک ائت بو خیالی اولما بدنام.
بو ایش سانا لایق اولماز اصلا،
مسکن قؽلاسان کنیسِ ترسا.
یئتمز سانا نسنه بو جفادان.
شرم ائیله بو شرعِ مصطفیدان.
صبر ائیله اؤزونه اول خیردمند،
ترسالارا اولما بؤیله ریشخند.
عؤمر ایسه آرادا فانی اولموش،
قبر ایله کفن زامانی اولموش.
شیمدن گئرو قبر فیرکین ائی پیر،
ترک ائت بو هوا و عشقِ تأثیر.
عاشیقلیک ایشی سنه نه لایق
دیوانه دئییر سنه خلاییق.
ترک ائتمه دینیوی اولما ترسا،
عقل ............ .....
ترک ائیله بو عشق و بو خیالی،
بی واقت اله آلما بیر ماحالی.
صنعان دئدی ائی گؤزوم چؽراغی،
گل مانا بو سؤزلر دئمه داغی.
رحم ائت بو گدایه ائیله احسان،
یوخدور بو خیاله داخی درمان.
مهمانینا خوش رعایت ائیله،
فئیضِ نظرین رعایت ائیله.
ترکین بو خیالین، ائتمه اندیش،
بی وعظ و نصیحت ائیله بو ایش.
بو عشق، بو یول، بو آستانین،
بو کیش و بۆت و مئیِ مۆغانین.
تا اولمایا جیسم خاکِ بی‌جان،
ترکِ رهِ عشقه یوخدور ایمکان.
******
داخی ترک ائیله‌مزین بن سنی رۆسوا اولورام،
سن کی، ترسا بئچه‌سن من داخی ترسا اولورام.
مونجا مۆدّت حرمِ کعبه‌ده زؤهد اولودو ورع،
خادیمِ مئیکده و کلبِ کلیسا اولورام.
کیردیگاریمنی پرست ائیله‌میشم مونجا زمان،
بۆت اؤنونده مئی ایچیب ریندِ مۆبرّا اولورام.
غرض از مسجید و مئیخانه همین دیلبریمیش،
ساکینِ کویِ خرابات و جلیسا اولورام.
شئیخ دئردیم اؤزومو ائیلر ایدیم نفسه غۆرور،
بو غۆروری بوراخوب بی‌سر و بی‌پا اولورام.
ائیله‌دیم مونجا کی، غوّاص اولوب دۆرّی طلب،
چۆن کی، بولدوم آنی من، طالیبِ دریا اولورام.
............................................جفا
بیر زامان دیلبرِ رعنایه دیل آسا اولورام.
******
وئرگیل منه ساقی یئنیدن جام،
مئیینله گلدی یئنی ایام-ایام.
دیماغیمی تر و تازه ائیله-ائیله،
صووتیمنی بۆلند آوازه ائیله-ائیله.
گؤر دؤورِ زمانین اینقیلابین،
درج ائیله اؤزونه بو حسابین.
افسانه نۆمایِ قیصه پرداز،
بو قیصّه‌نی بؤیله وئردی پرواز.
ایسلامی بولاندا کۆفرِ نۆصرت
بو لحظه وئررمی داهی فۆرصت.
دؤندی یئنه شئیخ آیدور ائی پیر،
چۆن اولمادی سنه چار و تدبیر.
ترک ائیله‌مه‌دین بو راهِ سئودا
دئرسن اولورام یولوندا ترسا؟
عشق یولو یامالیجا یولدور ائی یار،
معشوقه نه دئرسه ائیله ایقرار.
بو یولدا قبول ائدرسن اۆچ ایش،
ائتمه داخی هئچ خیاله اندیش.
تا کیم اولاسان بنیمله یئکرنگ،
صاف اولا بو یولدا قالمایا ژنگ.
قؽل سجده بۆت و باغلا زۆنّار،
ترسالیغا ائیله خوشجا ایقرار.
بۆتخانایا گیر شرابی قؽل نوش،
ایسلامی طریقی قؽل فراموش.
مۆصحفی اؤزون سال اودا یاندیر،
بو دیقت ایله بنی ایناندیر.
تا کیم سنه اولا سئودیگین یار،
معشوقه ........................
چۆن شئیخ ائشیتدی اول خیطابی،
بیلمه‌دی ایشین نه‌دیر صوابی.
قالدی مۆتحیّیر و پریشان،
بیر دم باخا قالدی لال، حئیران.
سونرا دئدی ائی کؤنول قراری،
آلدین چۆ عنانِ ایختیاری.
مئی ایچمک و خاچا سجده قؽلماق،
زۆنّارِ بۆلندده دیره وارماق.
بو ج‍ۆمله ائدیم اؤنونده ائی ماه،
هر نه کی، دئسن ائدر بو گۆمراه.
حق مۆصحفی اودا ائتمه تکلیف،
هر کیم ائدر حق کلامی تشریف.
قؽز داخی قناعت ائتدی ایقدام،
ائتمه‌دی کلامه داحی ایبرام.
خودّامه بویوردو اول گۆلندام،
بیر جامِ شراب وئر دئگیل خام.
اؤز نازیک الیله سوندو آنی،
شئیخین آنین ایله آلدی جانین.
شئیخ آلدی الیندن ائیله‌دی نوش،
اولدو چۆ بو عشق-مستی سرخوش.
بۆتخانه‌‌یه آلدی گیردی زۆنّار،
باقلادی بئلینه قؽلدی ایقرار.
مۆصحفی گتیردی اودا سالدی،
گلدی بۆت اؤنونده سجده قؽلدی.
مۆلحدلیغا کیبرِ اهلِ تؤوحید،
ایسلام کلامدان اولدو تجرید .
ایسلام دینینده هر نه کیم وار،
آندان بری اولدو، قالدی ناچار.
.................... واردی دیره
ترسابئچه‌لر یؽغیلدی سئیره.
قؽلدی یئنه سجده اولدو کافیر،
هم پیرِ مۆغانه خوش موجاویر.
******
قؽلدی ترسا ائی خوشا بیر دیلبرِ ترسا بنی،
صبریمی آلدی الیمدن ائیله‌دی رۆسوا بنی.
بویِ میشکین کاکیلی بوینومغا زۆنّار اولدو،
بیر سیه آیینه سالدی زۆلفِ کافرسا منی.
دینیمنی بیر نؤع الیمدن آلدی اول ترسابئچه،
گؤرسه هر کافیر مۆسلمانم دئمز اصلا منی.
عشق سووداسیندا بیر سوودا ولی سود ائیله‌دیم،
ج‍ۆمله سوودامنی حیسادت قؽلدی دیلِ سوودا منی.
مئهر ایله سالدی مگر اول شه بو رۆسوایه نظر،
اول جهتدن قؽلدی بؤیله مست و ناپروا منی.
عقل و دین و دیل خانی، ایدراکِ فضل و صبر اۆکوش،
قامودان قؽلدی بری اول شۆخِ بی‌همتا منی.
بولسا مۆمکون رنجی‌یا یاری، بیلین وصلِ حبیب.
کیم یؽخارلا، بیلمیشم بو کۆفر ایله فردا منی.
******
قؽز یانینا گلدی شئیخ سرمست.
زنجیرِ محبّتینده پایبست.
ال کۆکسونه قویدو دوردو قارشو.
داخی نه‌دیر امرین ائی سمن بو.
آیدیر: نه دئییرسن ائی وفادار.
امرین بری اولدو هر نه کیم وار.
رحم ائت منِ دیلفیکاره ایمدی،
وصلین بیله ائیله چاره ایمدی.
دیندن بری ائیله‌دین بنی سن،
عرضینه گئدایم..........
حؤکمون منی قؽلدی چۆنکی پامال،
گل، لۆطف ایله باری، بیر الیم آل.
یوخدور داخی منده صبر و طاقت،
گئتمیشدی الدن ایستیطاعت.
داخی نه‌دیر ائیله بویروق ایمدی.
قالمادی بهانه آیروق ایمدی.
قؽز آیدیر آنا کیم ائی وفادار،
دینله کی، آرادا بیر ده سؤز وار.
من صاحیبِ جاه و سن گداسن،
هم مال و مداره بینواسن.
من اهلِ نسب، سن اهلِ ایفلاس.
یوخ سنده زر و متاع و اجناس.
مئهریمغه گرک یوک ایله آلتون،
اسباب و متاع و دورِّ مکنون .
چۆن سنده دئگیل بو ایستیقامت،
موزدورلوقا باری قؽل قناعت.
آرتیق دئمه‌ییم بیر ایلده باری،
خؽنزیرمی ائیله حیفظ باری.
بیر ییل بو داوارا گلّه‌بان اول،
بیر خوشجا گۆن آنی سۆروجووان اول.
جانانی دیلرسن ائیله خیدمت،
حمل ایله جفا و جؤور و مؤحنت.
وئر باده و باخما دؤورِ چرخه،
پاینده دئگیل کی، وئرمه ارخه.
گؤر دؤورِ زمانه نئیله‌مکده،
شئیخِ حرمی سگ ائیله‌مکده.
خؽنزیر سنین بو نفسِ دونون،
اوتلاقلاری مرتع دؤورون.
خؽنزیردورور بو نفسِ موردار،
خؽنزیرینی تانی اول خبردار.
اوّل تانی سن بو نفسِ خؽنزیر،
اول سونرا بو کیمی‌یایا ایکسیر.
ترسا قاپی‌سیندا سانما اول پیر،
ترسا اولوب آندا گؤردو خؽنزیر.
نفسینده آنین وار ایدی بیر خام،
اول خاملیق آنی قؽلدی بدنام.
اول نفسینی گۆددو اولدی قابیل،
نفسین تانیدی و اولدی کامیل.
اولموشدو حرمده نفسه مغرور،
اول غورّه‌لوق ایله اولدو مقهور.
اوردی حق آنی آیاغا سالدی،
بیر نئچه زامان ایراغا سالدی.
تا پاک اولا نفسی کیبر و غلدن،
لذّت گؤره قؽلدیغی عملدن.
ائی نفسه غورور ائدن نه‌دیرسیز،
احوالِ زمانه‌دن خبرسیز.
اولماق دیله‌سن قبولِ درگاه،
بیل نفسینی، اولما بؤیله گۆمراه.
گؤرمزمی سنی رسولِ افضل،
نفسین بیلیشین بۆیوردی اوّل.
نفسینی بیل و سونرا حقی بیلدیر،
نفسینی تانیمایان اولدی کافر.
سؤز معدنی سیرِّ گؤوهر افشان،
بیردن بیله قؽلدی نظمِ دستان.
شئیخ آلدی اله عصا و ناقوس،
الدن یئره سالدی عار و ناموس.
خؽنزیرلرینی گلّه ائتدی،
اوتلاقلارینا و آلدی گئتدی.
خؽنزیری گۆدردی اول دیل افکار،
ائیلردی فغان و ناله و زار.
صحرادا کئچردی گۆنو گۆندوز،
همدملری، همزبانی دونوز.
گئجه کی، ائوه گلردی اول زار،
باخمازدی یۆزونه اول سیتمکار.
کویینده ائدردی صۆبحه‌دک آه،
اولمازدی نیگاری آندان آگاه.
شئیخه یوخ ایدی هئچ ایلتیفاتی،
قصدی بیر ایهانت ایدی قاتی.
اؤز دینینه بیر دیانت ائتدی،
ایسلامه غرض اهانت ائتدی.
آلدیردی دیلیله آنی اول شوخ،
بیر ذرّه‌جه دیلده سئوگی‌سی یوخ.
مکرین نه بیلیردی شئیخِ ساده،
گۆندن-گۆنه عشقی خود زیاده.
آلمیشدی قرار و عقل و هوشی،
سالمیشدی هوایه صبر قوشی.
بو حال ایله قالدی اول بلاجو،
یارانی پذیر گؤره‌لیم اول سو.
شئیخین هله قوی بو حالی بئیله،
یارانی حرمده نئتدی سؤیله.
******
چۆنکیم حرمه یئتیشدی یاران،
واردی بئله قؽلدی زار و افغان.
قالمیشدی حرمده کیم خلیفه،
سوردو بو دقیقه‌دن سلیفه.
بیر-بیر دئدیلر نه اولدو احوال،
ترسابئچه قؽلدی آنی پامال.
بو حالی ائشیتدی اول موجاویر،
قاخیدی بولاری سؤیدی وافیر.
کیم سۆفله و خار و دون ایمیشسیز،
بو یولدا قاتی زبون ایمیشسیز.
سیز اولمیاسیز اونا مۆتابع،
بؤیله قؽلاسیز طریقِ ضایع.
شئیخی ائده بؤیله رۆسوا،
ایسلامی بوراخا، اولا ترسا.
افسوس کی، بی‌وفا ایمیشسیز،
بو منزیله ناسیزا ایمیشسیز.
اولسون طریقی هئچ مۆناسیب،
پیرینه مۆخالیف اولا طالیب.
دورون دؤنه‌لیم یئنه اورایه،
واریب یئته‌لیم او شئیخِ جانه.
دینیمیزه گلمز ایسه اول یار،
ترسالیغا بیز ائده‌لیم ایقرار.
یئکرنگ ایسه داخی یاره اول پیر،
یئکرنگ اولالیم بیز اونا بیر-بیر.
بو هیمّت ایله خلیفه دوردی،
پیر اولدوغو کیشوره یۆز اوردی.
آنینله بئله قوشولدی یاران،
ارمن سارویا دۆزولدی یاران.
اقصایِ شریفه یئتدیلر چۆن،
اگلندیلر آندا بیر نئچه گۆن.
اول دمده بو روزیگاره ظاهیر،
صوم آنین ایدی حشر آخیر.
قدرین طلبینده ج‍ۆمله اصحاب،
ترک ائیله‌دیلر بو خورد ایله خواب.
تا کیم قؽلالار دوعای پیره،
ایرشاد اولا حقدن اول فقیره.
اقصاده اوتوردی ایجتیکافه،
سر برهنه سنحه‌یه طوافه.
قدرین گئجه‌سینده ج‍ۆمله یاران،
یۆز توتدی ایلاه-ا قؽلدی افغان.
زار آغلادیلار خودایا اول دم،
قالدیردی الین دوعایا اول دم.
سؤیلردی خلیفه میسکین،
زاریله دئیردی ج‍ۆمله آمین.
******
الهی حؤرمتِ قدرِ برات و مسجیدِ اقصی،
به‌حقِ رؤوضه‌یِ پئیغمبر و هم کعبه و بوطره.
الهی حؤرمتِ افلاک و عرش و قؤوصِ گردون.
به‌حقِ سدر و معمور و چرخِ کون-مافیها.
الهی حؤرمتِ ایجادِ هر کونین و اینس و جین،
به‌حقِ حؤرمتِ منزطینِ آدم و حوا.
الهی حؤرمتِ فیردوس و هۆنرِ حوری و غؽلمان،
به‌حقِ رؤوضه‌یِ ریضوان و خولدِ جنت-المأوا.
الهی حؤرمتِ قرآن، قدرِ انبیا
به‌حقِ مؤعجیزات-روؤونق-برّا.
الهی، حؤرمتِ اقطاب سۆلکی
به‌حقِ خواجه‌یِ عالم محمّد سرورِ انبیا.
هیدایت ائیله‌گیل پیریمیزه ایرشاد اولگیل،
آنی فضلینله دؤندر دینه بؤیله قویماگیل.
******
اصحابِ دوعا چۆ اؤوجه گلدی،
دریایِ اجابه مؤوجه گلدی.
رحم اولدو نۆزوله شئیخه حقدن،
قورتاردی آنی بو آغلاماقدان.
گل گؤره‌لی ایمدی شئیخ حالی،
کؤنلونده نه‌دیر آنین خیالی.
بیر گۆن مگر اول کؤنول شیکسته،
خینزیرلری آلدی گلدی دشته.
بیر آرق کناری دوتدی مسکون،
ناقوسی چالیردی مست و محزون.
اوتلاردی دونوز حوالی سینده،
خوشحال و حزین و ناله‌سینده.
ایلهامِ فضلِ فئیضِ یزدان
قؽلدی بو خیطابی که ائی صنعان،
یئتمزمی بو خواب و غفلت ائی پیر،
اؤز حالینا گل جهانه باخ بیر.
گؤر کیم بو نه یئرده‌سن، نه ایشده،
اؤز حالینی گؤر کی، نه رویشده.
گؤز آچ بو جهانه بیر نظر قؽل،
ائتمیش عملینه بیر گؤزر قؽل.
یوخودان اویانمیش اولدو آگاه،
باشینا دؤگوب آه و یۆز آه.
من هاندایام و بو یئر نه یئردیر؟
چؤوره‌مده بولار نه جانیوردیر؟
یانیمدا نه‌دیر بو زند و ناقوس؟
زۆنّار بئلیمده افسوس افسوس.
غفلتدن اویاندی هوشا گلدی،
جانی بدنینده جوشا گلدی.
سالدی اؤزون آرخا غۆسل ائیله‌دی،
آشوفتلوغو نه قاندی بیلدی.
چشمیندن آخیتدی اشکِ خۆنین،
دؤندردی حرم سارویا یؤنین.
تانری‌سینا سجده قؽلدی درحال،
عرض ائیله‌دی حقه ضعفِ احوال.
******
لۆطف ائیله‌یه مگر فضلِ خودا سانا،
یا بیر شفاعت ائیله‌یه کیم مۆصطفا سانا.
قابیل دئگیل کی، جۆرمومو عرض ائیله‌ییم ائی الله،
عفو عمیمِ فئیضدن قؽل بیر سخا مانا.
درگاهینا داخی یۆز دوتوب گلمک محالدیر،
فضلین هیدایت ائیله بیر رهنما مانا.
فضلِ حسنیم ائتمه‌دی بیر نؤع روسیاه،
قاپیندا داخی سۆله‌مک اولا روا مانا.
بؤیله کۆناهی قؽلماغا یوخ ایدی منده تاب،
سندن دورور مگر یئنه بو ایفتیرا مانا.
عرض ائیله‌مک گناهیمی نه حاجت ائی کریم،
یئتمزمی خجالت و بو یۆزی‌قارا مانا.
دارِ فناده رنجی‌یه رحم ائیله ائی رحیم،
روزِ جزاده وئر نئجه وئریرسن جزا مانا.
******
تأثیرِ دوعایِ فیضِ اصحاب،
قؽلمیشدی چۆ شئیخه عفو ایجاب.
هاتیفدن ایریشدی غئیب-ایلهام،
تؤوبه‌نی قبول قؽلدیم ائی خام.
بو مۆژده‌دن اولدو شئیخ شادان،
دوتدو حرمه یۆزون شیتابان.
******
ساقی الَمیم زیاده اولدو،
دفعینه سبب چۆ باده اولدو.
وئر باده پیاپئی ائتمه ایهمال،
ایفتاده‌یِ مؤحنتم الیم آل.
یوخدور بو جهانین اعتیباری،
یا دؤوری زمانه‌نین قراری.
عئیشینه جهانین اولما مغرور،
اولماز بو جهانده کیمسه مستور.
آلدانما جهانه آلی چوخدور،
باور قؽلاجاق خیصالی یوخدور.
اوّل سونار اول شرابی ساقی،
سونوندان اورار سنینله لاقی.
هر کیمسه کیم اوندان ایچسه بیر جام،
اول جام اونا زهر اولور سرانجام.
بیر یاخشی خیصالی واردیر اما،
پاداشِ عمل قؽلیر تمنّا.
هر کیمسه بیلیر صفانجین البت،
سئوگی‌سینه سئوگی، بۆغضه بۆغضت.
******
داننده‌یِ پیرِ نغز گؤفتار،
قؽلدی بو حکایه بؤیله ایظهار.
تقدیرِ خودای و حؤکمِ باری،
نه سئوگی کی، شئیخه ایدی واری.
اعفافِ مۆضاعف ایله ائتدی آنی،
قؽز جانینا سالدی اجر و قانی.
کؤشک اۆزره اوتورمیش ایدی اول ماه،
جانینا بیر اود دۆشدو ناگاه.
سؽچرا آیاغا دوردو سرمست،
پابئرهنه دیشره چؽخدی دردم.
نئی طاقتی قالدی بی‌قراری،
گئتدی قامو صبر و ایختیاری.
فریاد و فغان و آه قؽلدی،
دشت سارویا عزمِ راه قؽلدی.
صحرالره دۆشدو پابئرهنه،
بیل کیم سرِ دیلگوشا بیرهنه.
کیمدن سورار ایدی شئیخی اول ماه،
بو حال ایله گزدی تا شبانگاه.
اول گئجه صاباح اولونجا اول ماه،
ائیلردی فغان و ناله و آه.
تنهاجه یۆروردی اول بلاجو،
خورشید صیفت منازیل هر سو.
بیر کیمسه یولوقدی اونا یولدا،
کعبه سارودان گلیردی اول دا.
اول وئردی خبر، یۆگوردی اول سو،
سۆرعتله یۆروردی اول بلاجو.
سرمست گئدیردی بی سروپا،
نئی کیمسه‌نه‌دن هراس و پروا.
کند اؤزینه یولدا سؤیلر ایدی،
کؤنلونی مونولا اؤولر ایدی.
******
نئیلرم داخی بۆتی چۆنکی مۆسلمان اولورام،
اینجیلی ترک ائدیرم تابعِ فورقان اولورام.
دئرلر مۆرشیدیم اول پیرِ موغان ایدی همین،
پیرِ صنعانه اویوب همدمِ فورقان اولورام.
یئددی جدّن بری ترسالیغی دین ائتمیشیدیم،
بو دینی ترک ائدیرم همدینِ جانان اولورام.
نئچه اؤوقاتدا بۆتخانه‌ده مئیخاره ایدیم،
کۆنجِ مسجید دوتورام قاری قرآن اولورام.
بۆت پرست ایدیم ترسالره، شئیطانه اویوب،
خادیمِ صوومعه و عابید و دئیکان اولورام.
نئچه ییل گزدیم ایسه اورتادا خینزیر صیفت،
ترک ائدیب ایمدی بو حئیوانلیغی اینسان اولورام.
کۆفر و تقلید ایله چوخ ائیله‌دیم ایسلاما آرا،
نادیمم ائیله‌دیگیم ایشه پشیمان اولورام.
بیلمیشم مذهبی عیسی‌نین او منسوخلیغین،
مۆصطفا شرعینه اویوب اهلِ ایمان اولورام
یولدان آزدیردی بنی رنجی نه شئیطانلیغ ایله،
دوتورام دوغرویی طالیبِ یزدان اولورام.
******
تۆجّار ایله وارا-وارا اول ماه،
شئیخِ حرمه یئتیشدی ناگاه.
شئیخه دئدی: ائی وفالی یاریم،
دور ایمدی، گؤر ایمدی اعتیباریم،
قؽلگیل منه ایمدی عرضِ ایمان،
یئکرنگ اولایی کی، چؽخمادان جان.
یئکرنگیم اولوب سن اولدون ائی شاه،
بو فضل و بلاغت ایله ترسا.
ترسابئچه‌یم منِ پریشان،
یکرنگ اولوب اولام مۆسلمان.
من سنه نه قؽلدیم ایسه ائی پیر،
قؽل آنی منه یۆز اؤنجه بیر-بیر
صبرین دئگیلم سنین کیمی اهل،
صبر ایله ایشینی ائیله‌دین سهل.
عشقین منه اوردو آتش،
جان چؽخماغا گلدی خوش و ناخوش.
جان چؽخمادان ائیله دینی تلقین،
ریب ائتمه اؤلوموم ائیله یقین.
عرض ائیله‌دی اونا شئیخ ایمان،
ایمان ایله وئردی اول صنم جان.
عشق یولونا وئردی جانِ شئیدا،
اولدو بو یولا شهیدِ اعلا.
شئیخین دیزی اۆزره قویدی باشین،
گؤزوندن آخیتدی قانلی یاشین.
حسرت بیله شئیخه وئردی جانین،
بل جان ایله بو ایکی جهانین.
شئیخ آنی گؤروب خراب اولدو،
جان و جیگری کباب اولدو.
اۆستونده یولوندی زار و محزون،
تنها و ذلیل و نغز و پورخون.
نئی طاقت اونا دۆزه مزارین،
تمهید ائده اول مزار و یارین.
نه کیمسه اونا مۆعین و ناصیر،
بیر نئچه زاماندا قالدی صابیر.
گه ائدر ایدی قضا ایله جنگ،
کیم ائده او نازنینه بیر رنگ.
اۆستونده گهی فغان ائدیردی،
گه منظرینه روان ائدیردی.
******
تقدیرِ خودا و فضلِ یزدان،
گلدی او دیاره چؽخدی یاران.
شئیخ اولدوغو سمته ایردیلر چۆن،
گؤردیلر آنی ذلیل و محزون.
آیاغینا دۆشدی گلدی واری،
وار ائیله‌دیلر فغان و زاری.
شۆکر ائیله‌دیلر قامو بو حاله،
یئر قازدیلار اول مهی نهاله.
هر نؤع ایله دۆزدولر مزاری،
تاپشیردیلار آندا گۆلعوذاری.
سوردولار شئیخه بیر-بیر احوال،
بیلدیلر آنین کی، نئجه‌دیر احوال.
شئیخ خیرقه‌سین اونا قؽلدی تکفین،
قؽلدی اؤز الیله آنی تدفین.
بیر نئچه زامان قرار قؽلدی،
قبرین صنمین مزار قؽلدی.
کعبه‌یه سارو آلدی دؤندی یاران،
شئیخ اولدی حرمده اول کماکان.
کانیدن اولور جاهانا احسان
صنعانه بهانه‌‌سی‌یله ربّا
اؤوصافی جمیلین ائتدیم اینشا
صنعانه دۆشر گهی بیر اخگر
اورتا روان ایله ارمنیستان
کیمیاگر ایدی مگر بو ترسا
ایظهارا گتیردی کانِ معنا
کۆفر ایچره بیر آفت اولدو ظاهیر
ایسلاما دۆشوردو شور و غووغا
مقصودِ ضمیرِ مۆستعیرم
سنسن همین ز شئیخ و ترسا
ائی الیقِ حمد و اعظم و شأن
مۆستووجیبِ خیدمتِ هر اینسان
ائی شاکیرِ لۆطف نعمت افزون
ائی صابیرِ قهره راحت افیون
ائی ارزقِ ایجتیناسِ انعام
بی مئیل میانی کۆفر و ایسلام
ائی خالیقِ خلق خلقه پۆنهان
بی عئین و عیان سندن اعیان
ائی راسیمِ رمز و کیلکِ تقدیر
تقدیر همین نه رأیِ تدبیر
ائی حامیِ هر ذلیل و مۆضطر
مۆستحکمِ عدلِ رۆزِ محشر
ائی شافیِ هر مریض و مۆستَقم
ذاتِ مۆتعال، شأنِ مَعظَم
ائی کافیِ فقر و کهفِ مظلوم
مۆستظهرِ رمزِ سیرِّ مکتوم.
ائی عالیمِ هر ضمیرِ مکنون
بی میثل و مۆنزّه از چه و چون.
ائی مالیکِ مۆلکِ هر ممالیک
سن باقی‌ِ کۆلِّ شئی هالیک.
سنسن ازل و ابد همین بس
بیرسن سن و سندن اؤزگه یوخ کس
قالمیشلارا ناصیرِ مۆعین اول
فریادپزیرِ مۆضطرین اول
******
ائی لاله‌یِ رؤوضه‌یِ ریسالت
ائی گۆلبونِ گۆلشنِ لطافت
ائی بوالبشره اساس و بۆنیاد.
سن تاجِ رۆسول ایجابِ ایجاد.
منشأ سن و کایناته مقصد.
هم مظهرِ منشآتِ هر جد
مبدا سن و انبیایه میعاد
مۆرشید سنو اوولیایه اوستاد
آدم سنین ایله مختوم، مختوم
اشیا سنین ایله اولدو مؤوسوم.
سن مظهرِ ذاتِ کیبریاسن،
سن معدنِ گؤهرِ خوداسن.
کاشانه‌یِ حق ظۆهور سندن،
ظاهیر قامو نار و نور سندن.
اولگیل بو دیلی فیگاره محرم،
عۆقباده شفیع و رهنما هم.
******
اول معدنِ فضلِ چار یارین
صدّیق و عتیقِ یارِ قارین
اول شاهیدِ راهِ قابِ قؤوسین
اول یدِ رفیقِ ثانی اثنین
اول دینه مۆعین، شرعه رهبر
اول صدرنیشین و عدل‌گؤستر
احکامِ نیظامِ عدله فاروق
عدلینه آنین خیلاف ظنّ یوخ
اول مۆلکِ حیایه صدرِ تشریف،
احکامِ کلامه وئردی تالیف.
اول والی‌یِ کیشورِ سخاوت،
سردفترِ خئیلِ ایشتیجاعت.
اول حئیدرِ حق، وصیِّ احمد
اووصافینا یوخ قیاس و یا حد.
هر بیری بیر اخترِ هیدایت،
بو مدح اولارا ائدر کیفایت.
هم ج‍ۆمله مۆهاجیرین و انصار،
هم تابعِ روزِ حشرِ اخیار.
رحمت نظریله فضلِ یزدان،
روزی اولارا رضایِ رحمان.
******
بیر گۆن کی، باهارِ فئیضِ نووروز
قؽلمیشدی جهانی گۆلشن افروز
آیینه‌یِ دهردن گئدیب ژنگ
وئرمیشدی جهانه لاله‌دن رنگ
اطفالِ نباتِ باغ و بوستان
گئیمیشدی تنینه سبز قافتان
احناده‌لره نباتی اشجار
گئیدیرمیش ایدی کۆلاهِ انوار
ربّینه قؽلیب فیغان بۆلبول،
آچمیشدی دوعاسی خاردن گۆل.
باغ اولموش ایدی بلیغِ رحمان،
داغ اولموش ایدی دۆرِّ گۆلوستان .
من تیلبه و مستِ لااوبالی،
فیکریم نه جهان، نه مۆلک و مالی.
نفسیم منی بیر خیاله سالمیش،
بیر مشغله‌یِ مۆحاله سالمیش.
من مۆشتغیل و قضیّه مۆشکیل،
حق ائده مگر حۆصولی قابیل.
اول فیکرده جوشه گلیدی جانیم،
گؤفتاره گتیردی خوش زبانیم.
سؤیلردیم اؤزوم بعضی اشعار،
اولماز اولور هرزه-هرزه گؤفتار.
الجا ایله ائتدی بعضی یاران،
سؤیله بیزه شعرِ شئیخ صنعان.
گؤردوم کی، عجمده نظمِ تکرار،
اتراکده یوخ ولی بو گؤفتار.
تۆرکیله دئمک ایراده قؽلدیم،
بیر نئچه یئرین زیاده قؽلدیم.
اشعار ایله وئردیم آنا زینت،
بزم اهلینه اوندان اولا نشأت.
دۆرج ایله دئدیم سؤزومنو کوتاه،
آنجاق دئییم ایستعین بالله.
******
پئیمانه‌یِ دهر، پیرِ اوستاد،
قؽلمیش بو حکایه بویله بۆنیاد.
شئیخ ایدی حرمده شئیخ صنعان،
وئرمیشدی حرمده اللی ایل جان.
هر فنّده ایدی دقاییق اهلی،
اسراره همین حقاییق اهلی.
بیر معدنِ علم، کنزِ اخبار،
تصنیفِ عۆلومه هم خبردار.
بیر مۆرشیدِ دین، شرعه رهبر،
شرع ایچره نئچه کیتاب ازبر.
قاری و کلامِ حقه حافیظ،
حؤکمو نئچه دلیله نافیذ.
دؤرد یۆز مۆریدی ج‍ۆمله فاضیل،
اربابِ کمال، فضیلِ قابیل .
ادناسی ائدردی سئیرِ لاهوت،
تووقیعِ مۆلوکه نامی مثبوت.
قؽلمیشدی حرمده اللی بیر حج،
عؤمره دئمه‌ییم کی، نئچه بیر قچ.
بیر شئیخ ایدی کیم، علیم و کامیل،
ایرشادی آنین جهانه شامیل.
هم روم آراسیندا، هم شام،
ائلده آدی بللو شئیخ-اۆل-ایسلام.
عؤمرون دئسه یۆز یاشیندا بیر پیر،
حیکمتده، نظرده اهلِ تدبیر.
تقدیری گؤر ایمدی کیردیگارین،
احوالی نه اولدو اول فیکارین.
بیر گئجه سئیریده گؤردو اول شاه،
دۆشدو اونا روم ائلی ساری راه.
بیر ارمنی کؤیو ساری وارمیش،
بۆتلرینه اوندا سجده قؽلمیش.
یوخودان اویاندی اولدو محزون،
قؽلدی بو خیال اونو دیگرگون.
غۆسل ائیله‌دی، گیردی خلوته اول،
اولدو دانادک دوعایه مشغول.
شئیطان منی گؤر نه حاله سالمیش،
جیلاویمی خوش الینه آلمیش.
ایکینجی گئجه یئنه او شهباز،
قؽلمیش یئنه اول مکانه پرواز.
گؤرموش نئجه گؤرموش اوّل،
کیم بیر بۆت اؤنونده باغلامیش ال.
دوردو یوخودان اویاندی اول پیر،
بو حالینه غایت اولدو تغییر.
بو نه عجب ایشدیر ائی خوداوند؟
شئیطانه‌می اولدو نفس پئیوند.
شئیطان منه دست بولدو بویون،
قؽلدی منی بئیله خار و محزون.
عادیجه وۆضوی قؽلدی تجدید،
تاکید ایله قؽلدی تؤوبه تؤوحید.
اۆچوجو گئجه یوخویا واردی،
یوخودا یئنه او کویه واردی.
قؽلدی بۆته سجده اول شاهِ دین،
ترسا دینین اونا قؽلدی تعیین.
باغلادی بئلینه زۆند و زۆنّار،
ترسالیغا قؽلدی در دم ایقرار.
یوخودان اویاندی حاله گلدی،
باشینا دؤیوب فغانه گلدی.
قالمادی تنینده تاب و طاقت،
اوچقوندو الیندن ایستیطاعت.
جمع ائیله‌دی قامو یار و یولداش،
قؽلدی بو یوخونو اونلارا فاش.
آیدیر: نه دئییرسز اوج بو حالی؟
بیر شؤعبه‌دن دئگیل بو خالی.
دۆشدو سفریم دیارِ رومه،
نه چاره داخی بو نفسِ شۆمه؟
یاران دئدیلر کی، ائی هۆنرور،
شئیطانی اؤزونه قؽلما رهبر.
شئیطانی اولور چوخو بو احوال،
یۆز وئرمه بو حاله، ائتمه ایقبال.
قؽلدی نئچه جهد شئیخِ فاضیل،
ترک ائیله‌یه بو خیالِ باطیل.
وار ایدی قدرده بؤیله یازو،
یازونی بوزارمی زورِ بازو؟
روم سارویا قؽلدی شئیخ چۆن عزم،
ایخلاص ایله قؽلدی نیتِ جزم.
هر نئجه دئدیلر اولمادی چار،
یول یاراغی قؽلدی چار و ناچار.
شئیخ بؤیله بویوردو ج‍ۆمله اصحاب،
قالخوب گئده ج‍ۆمله یارِ احباب.
******
ساقی گتیر ایمدی شۆربِ شیرین.
دؤرانه گتیر بو چرخِ دهرین.
یوخودان اویات بو فووجِ غدّار،
قؽل شؤعبده‌بازِ لؤعبت ایظهار.
دایم بو نیظاما وئرمه تقریر،
قؽل دؤورِ زمانه سئیرِ تغییر.
گه عشق مئییندن ائیله سرخوش،
گاه ائیله شۆروبِ عقل ایله هوش.
گه شئیخِ زمانه اول جهانه،
گه مستِ شرابِ جاویدانه.
گه مسجیدی دوت گهی کلیسا،
گه شئیخلیق ائیله، گاهی ترسا.
چۆن دؤورِ زمانه مۆنقلیبدیر،
آندان هۆنر اهلی مۆجتنیبدور.
اول پیرِ مۆغانِ قیصّه پرداز،
بو قیصّه‌نی بؤیله قؽلدی آغاز.
چۆن قؽلدی سفر یاراغین اول پیر،
انجامنی قؽلدی بؤیله تدبیر.
وار ایدی مۆریدلر ایچره بیر شاه،
بو جمعیته قبولِ درگاه.
کعبه‌ده خلیفه تیکدی آنی،
تا قویمایا خالی اؤز مکانی.
اویدوردو اؤزونه غئیری اصحاب،
انجوم ایله سئیر قؽلدی مهتاب.
روم سارویا اولدولار روانه،
اول کیشوری گزدی خانه-خانه.
هر منزیله کیم واریردی اول پیر،
دوش هیمّتیله بولوردی بیر پیر.
روم اؤلکه‌سی‌نین دیاری اول یار،
سئیر ائیله‌دی ج‍ۆمله مۆشتری‌وار.
بیر ناحیه‌یه ایریشدی اول شاه،
واری او دیارین ایدی گۆمراه.
وار ایدی او یئرده بیر قصیجه،
ترسا آراسیندا خوش نسیجه.
وصفی گؤزل و چمن هاوالی،
فرخنده مکان و قصرِ عالی.
بیر خؽرداجا شهر خوشجا منزیل،
مردوملری ساده، خوشدیل.
بیر عالی نسب ایچینده والی،
ظۆلموندن آنین جاهانی خالی.
یوخ ایدی جاهاندا نسلِ پئیوند.
بیر دانه فرزند، اؤزگه فرزند.
نئی قؽز کی، بلکه نسلِ عیسی،
ترسا ولی گؤر کی، نئجه ترسا.
بیر قدّی بۆلند و قامتی خوب،
محبوب ولی کی، نئجه محبوب.
ترسا بئچه دئمه، بلکه حۆری،
هۆری، ولی گؤر کی، نئجه حۆری.
خوبلوق آنا وئریب سانِ زۆلئیخا،
اولدو بو دا بۆتپرست ترسا.
عیسی مگر اونا وئری معجز،
ایسلامی آنینلا قؽلدی عاجیز.
دوغدو مگر اول صنمغی مریم،
یحیی کیبی فیتنه اولدو شئیخ هم.
بیر زۆلف-کمند و چشم-جادو،
هارونا وئروردی سِحر ایله سو.
بۆتخانایا گیرسه اول پریزاد،
بۆتلره وئرردی مکری ایله ایرشاد.
مئیخانه‌ده قؽلسا بزم آغاز،
ناهیده وئرردی رقصله ساز.
...........................صحرا،
قؽلمازمیدی نازی شئیخه ترسا.
گؤرن ائده‌مزدی صبره ایمکان،
صنعانه دئمه، بلکه پیرِ کنعان.
گؤفتاره گلنده اول شکر لب.
آلیردی نباتی میصرِ مکسب.
تقدیرِ الهی، فضلِ یزدان،
ایش بؤیله گتیردی یۆزه دؤران.
باباسی دادیب اجل مذاقی،
قؽز قالدی همین یئرینده باقی.
خۆرشید قالیب، محو اولدو سایه،
خۆرشید ضیانی وئردی آیه.
ائو ائتدی عدم، سایه رختین،
قویدو یئرینه سرا و تختین.
اؤز باشینا حاکیم اولدو اول آی،
یوخ کیمیسه‌دن اونا فیکر و پروای.
سئیران اۆچون ائیله‌میشدی اول ماه،
بیر عالیجه کؤشک بر سرِ راه.
ایّامِ باهاردا اول پریزاد،
اول کؤشکه گلیب دوتاردی بۆنیاد.
بیر غافیله کیم کئچردی یولدان،
او ماه باخاردی ساق و سولدان.
چۆن شئیخ واریب اورایا یئتدی،
تقدیرِ الهی گؤر کی، نئتدی.
مقصودی بو ایدی شئیخ کی، اول دم،
اگلنمه‌یه گئچه تیز و مؤحکم.
قؽز گؤردو کی، گلدی خئیلِ انبوه،
بیر شۆخ و صلابتیله چۆن کوه.
خۆف ائتدی کی، اولا خئیلِ دۆشمن،
بیر دوستو دۆشمن ائیله‌دی ظنّ.
نظاره‌یه چؽخدی کؤشکه اول ماه،
جان..................آگاه .
******
ساقی مانا وئرگیل ایمدی بیر جام،
تا ائدیم اونونلا ترکِ ایسلام
کعبه‌ده یئتر بو ایحتیرامیم،
بۆتخانه‌‌یه سارو چک زیمامیم.
کعبه‌ده ایدیم ایمامِ آنام،
ایسلام دینینده شئیخ-اۆل-ایسلام.
مین بعد مقام ائتدیم کلیسا.
مخدومِ مئی و موغان و ترسا.
وئر ایمدی منه مئیِ موغانی،
تا عشق ایله مست ائدیم جاهانی.
عشقین وئره‌ییم صلایِ عامه،
زۆنّاره دگیشدیریم عمامه.
******
دیرینه‌یِ پیرِ نظم پئیما،
بو قیصّه‌نی بؤیله قؽلدی اینشا:
چۆن گلدی یئتیشدی شئیخ صنعان،
نظاره‌یه آچدی چشمِ گیریان.
بی‌واسیطه گؤردو رویِ ماهی
عئیقوقه یئتیردی دود و آهی .
بیر گؤرمک ایله قراری گئتدی،
بیهوش اولوب ایختیاری گئتدی.
قالمادی تنینده تاب و طاقت.
الدن قامو گئتدی ایستیطاعت.
یئر یۆزونه دۆشدو مرکبیندن،
بلکیم درجاتِ منصبیندن.
باشلادی فغان و آه و زاری،
قالمادی قرار و ایختیاری.
..................... آلدی،
هر بیری بیر اؤزگه فیکره دالدی.
شئیخ اۆزره یؽغیلدی ج‍ۆمله غمزاد،
واروب دئدیلر کی، بو نه بیداد؟
بیز قاندا و قاندا کۆیِ ترسا؟
شئیخِ حرم اولا بؤیله ریسوا.
بیر یئرده نصیحت ائتدی بۆنیاد،
شئیخه دئدی ائی نزاله اوستاد.
سن فاضیل و افضلِ جاهانسان،
هر علمِ فۆنونه نؤکته‌دانسان.
عقلیندیسه ج‍ۆمله‌دن زیاده،
گیرمز هۆنرین چۆ سانه، آده.
اربابِ کماله سرور ایدین،
گۆمراهِ جاهانا رهبر ایدین.
سندن نه روا بو ناموناسیب،
اولماق طلب و هوایه راغیب.
شئیطانه اویوب بو کویه گلمک،
ائللرقه اؤزون فسانه قؽلماق.
ترک ائت بو رویش سنه دئگیل خوب،
فاضیللر ایشی دگیل بو اۆسلوب.
مونجا کی، نصیحت ائتدی بیر-بیر،
تأثیرینه قابیل اولمادی پیر.
افغانه گلیب دئدی کی، یاران،
یوخ مونا نصیحت ایله ایمکان.
تقدیره دورور بو ایش مۆطلق،
تدبیر ایله دفع مۆمکینی یوخ.
دئرسیز کی، زیاده‌دیر بلاغت،
ایدراک ایله عقل و فهم و رایت.
بیر ایش کی، دۆشوردی بؤیله عاقیل،
زور ایله دئگیل کی، اولا غافیل.
بس بیل کی، دئگیل بو ایختیاری،
عقلیمی ............................
دیل مۆلکینه عشق اولدو مفهوم،
سئودا رهِ عقلی قؽلدی مظلوم.
افلاکه کی، چکدی آهِ عشق مدّ
باغلادی طریقِ عقله اول سدّ.
بیر اهلِ خیرد کیم اولدو عاشیق،
ایدراکینه داخی دوتما واثیق.
عشقدن خیردینه ائیله‌ییب بند،
بو شعری نه خوش دئمیش خیردمند.
******
عشق سولطانی گلیب دیل شهرینه قؽلغاج قرار،
خئیلِ عقل و هوش اول اقلیمدن ائیلر فرار.
لۆطفله گر عاشیقه دیلدار قؽلسا بیر نظر،
اول نظردن فئیض اولور اول خاکساره هر نه وار.
عاشیق اولدور ترک ائده عشقین یولوندا دین و دون،
دین و دیلدن چۆن غرض گؤرمک همین رۆخسارِ یار.
ترک ائدیب دۆنیا و دینین یارا جان وئر ائی گؤنول.
مال و مۆلکِ دۆنیه و عوقبایه یوخدور اعتیبار.
یار وصلین ایسته غئیرین مالینا قؽلما نظر،
چۆن بیلیرسن بو فنا وار دئگیلدیر پایدار.
قیبله‌یِ عوشّاق بیلکیم طاقِ ابروی حبیب.
اوندان اؤزگه گر حرم، گر قودس قؽلما ایختیار.
وصلِ جانانین بیلیرسن ائیله‌مه قطعِ اۆمید،
رنجی‌یا قؽلگیل اساسِ اعتیقادین اوستووار.
******
یارانا دؤنوب دئدی کیم اول پیر،
ائی اهلِ کمال و درک و تدبیر.
تقدیر ............ بیلمیش
سیز جانلاری غمده قؽلمانیز ریش.
قوی من چکه‌ییم بو دردی یالقیز،
سیز ج‍ۆمله حرم سارو دؤنونوز.
بؤیله دئدی قؽلدی آه و افغان،
افغانه گتیردی ج‍ۆمله یاران.
قامو دئدیلر کیم، ائی وفادار،
اوستادِ قدیم و نغز گؤفتار.
بو فضل و بلاغتیله دیر سن،
ترسالیغی ایختیار ائدیرسن.
سن پیر طریق، بیز توابع،
سن مهر و مۆنیر، بیز لوامع.
هئچ لۆمعه قو یاشدان آلیرمی؟
یولدوزسوز هئچ قمر یۆرورمو؟
سن مۆرشیدِ راه، بیز مۆریدین،
(سن) شئیخِ جاهان، بیز اۆمیدین.
بو وقعه‌دن ائی نزانه اوستاد،
قؽلدین بیزه بو طریقِ ایرشاد.
چۆن هنگِ طریقه گیردین ائی شاه،
ایرشاد ائده قور بیزه ده اول راه.
یئکرنگ کرگ مۆرید ایله پیر،
یئکرنلیگه ائده‌لی تدبیر.
دوتدون بو طریقی چۆنکی مؤحکم،
ترسا اولوروز سنینله بیز هم.
چۆن جیدّیله قؽلدیلار مونا جهد،
بیر یئرده اولا بو راه و بو عهد.
اول عهدی قبول قؽلمادی پیر،
داغیلماغا قوردو رأی و تدبیر.
چۆن اولمادی شئیخه ایشته ایمکان،
قطعِ نظر ائتدی، دؤندو یاران.
عزم ائیله‌دیلر حرم سارایا،
................................
قالدی آرا یئرده شئیخ تنها.
آشوفته و زار و بی‌سروپا.
کلبی گیبی دوتدو آستانین،
عرشه دیرک ائیله‌دی فغانین.
افلاکه یئتیردی صؤوتِ آهی،
افغانه گتیردی مورغ و ماهی.
بۆتخانه‌‌یه سالدی آهِ آتش،
خیرقه‌سینی یاخدی اول بلاکش.
تسبیحینی وئردی آلدی زۆنّار،
گیردی سرِ کویه وئردی کیردار.
اورادینی وئردی آلدی ناقوس،
رۆسوالیغا وئردی عار و ناموس .
قرآنی دگیشدی آلدی اینجیل،
ایسلامینی قؽلدی کۆفره تبدیل.
کویین حرم ائتدی، کلبین همدم،
خینزیرینی یار و بانی محرم.
یئددی گئجه، یئددی گۆن او رۆسوا،
اول کؤشک دیبینده بی‌سروپا.
فریاد و فغان و زار ائدردی،
تؤوقیعِ نیگاهِ یار ائدردی.
مونجا کی، ائدردی آه ایله زار،
اولمازدی نیگار هئچ خبردار.
دوتمازدی خبر نیگاری اوندان،
آگاه اولامازدی یاری اوندان.
کیم شئیخ دئر آنی، کیمی شئیدا،
کیم اوصلو دئر آنی، کیمی روسوا.
کیم ریند دئر آنی، کیمی رعنا،
کیم کبر دئر آنی، کیمی ترسا.
کیم دئیری دئر آنی، کیمی عاشیق،
هئچ نسنه آنی گؤرمه لایق.
کیم پیرِ موغان دئر اولدو مجنون،
کیم دئر آنی عشق قؽلدی محزون.
کیم دئر کی، اولالمیش اولموش ابله،
کیم دئر کی، یول آزدی اولدو گۆمراه،
نئی عقل و خیرد، نئی هوش و ایدراک،
نئی خوفِ هراس و کیمسه‌دن باک.
تدریج مۆساوی بیرله ناگاه،
بو مشغه‌له‌دن قؽز اولدو آگاه.
قؽزا دئدیلر کیم ائی سمن بر،
بیر دلی قاپیدا هر گۆن آغلار.
بیر پیر کی ساققالی آغارمیش،
شالدان باشینا عمامه سارمیش.
مقصودی نه ایسه بیلمک اولماز،
ناحق یئره زجر قؽلماق اولماز.
قؽز چۆنکی ائشیتدی بو حکایه،
سؤیلین دئدی گلسین اول گئدایه.
گلسین گؤره‌ییم نه‌دیر مۆرادی،
یوخدور عبث آغلاماقدا دادی.
گلدیلر آنا دئدیلر ائی پیر،
خانیم سنی گل کی، کؤشکه ایستیر.
چۆن شئیخی یوخاری‌یا بویوردی،
لبئیک دئدی آیاغا دوردی.
جانانینا قارشی واردی سرمست،
ایکرام ایله قویدو کؤکسونه دست.
گؤردو صنمین او ناز و نوشی،
شئیخین یئنه گئتدی عقل و هوشی.
عقل ائتمه‌دی چۆنکی شئیخه یاری،
قالمادی الینده ایختیاری.
سرمست اؤنونده دۆشدی بر خاک،
قالمادی باشیندا هوش و ایدراک.
قؽز باخدی بو حالا، اولدو حئیران،
جیگری آنین چۆن اولدو بۆریان.
دیوانه مولا، دئدی، بو یا مست؟
کیم اولدو بو یئرده بؤیله پابست.
بیر نئچه زاماندان هوشا گلدی،
جانی بدنینده جوشا گلدی .
سؽچرادی یئنه آیاغا دوردی،
اول کعبه‌یِ مقصده یۆز اوردی.
قؽز لعلِ لبینه آب وئردی،
بیر خوش سؤز ایله خیطاب وئردی.
کیمسیز، دئدی، سؤیله آدینیز نه؟
کیم موندا سیزین مورادینیز نه؟
دئرلر نئچه گۆن سنی بو کوده،
ها بئیله فغان ها و هوده.
آپاردی بو سؤز پیرین قرارین،
آلدی بو لطافت ایختیارین.
چۆن صؤوتِ سؤزون ائشیتدی صنعان،
صورت کیبی قالدی باخا حئیران.
نئی طاقت آنا کی، دئیه رازین،
عرض ائده کؤنولده‌کی نیازین.
بیر نئچه زاماندان اول دیل افکار،
گؤفتاره گتیردی نیطق ناچار.
آیدور آنا: ائی شهِ لطافت،
هم کیشورِ حۆسنه شاهِ آفت.
من شئیخِ غریب، یئریم حرمده،
عیزّتده و ناز و مؤحترمده.
عشقین منی قؽلدی خار و خذلان،
دینیمنی هبا، گۆنوم پریشان.
آدیم حرم شئیخی صنعان،
سردفتر دین، اهلِ قرآن.
قرآنیما غالیب اولدو اینجیل،
ایسلامیمی قؽلدی کۆفره تبدیل.
عقل و خیرد و کمال و ایدراک،
علم و هونر و سۆلوکِ افلاک.
زؤهد و ورع و بلاغت و هوش،
جان و دیل و صبر و خوش و ناخوش.
بن ج‍ۆمله وئریب خیالین آلدیم،
حال ایله بو قیل و قالین آلدیم.
مین بعد من و بو کویِ ترسا،
سنسیز اولامام داخی شکیبا.
قؽز دئدی کیم، ائی رئیسِ ایسلام،
ترک ائت بو خیالی اولما بدنام.
بو ایش سانا لایق اولماز اصلا،
مسکن قؽلاسان کنیسِ ترسا.
یئتمز سانا نسنه بو جفادان.
شرم ائیله بو شرعِ مصطفیدان.
صبر ائیله اؤزونه اول خیردمند،
ترسالارا اولما بؤیله ریشخند.
عؤمر ایسه آرادا فانی اولموش،
قبر ایله کفن زامانی اولموش.
شیمدن گئرو قبر فیرکین ائی پیر،
ترک ائت بو هوا و عشقِ تأثیر.
عاشیقلیک ایشی سنه نه لایق
دیوانه دئییر سنه خلاییق.
ترک ائتمه دینیوی اولما ترسا،
عقل ............ .....
ترک ائیله بو عشق و بو خیالی،
بی واقت اله آلما بیر ماحالی.
صنعان دئدی ائی گؤزوم چؽراغی،
گل مانا بو سؤزلر دئمه داغی.
رحم ائت بو گدایه ائیله احسان،
یوخدور بو خیاله داخی درمان.
مهمانینا خوش رعایت ائیله،
فئیضِ نظرین رعایت ائیله.
ترکین بو خیالین، ائتمه اندیش،
بی وعظ و نصیحت ائیله بو ایش.
بو عشق، بو یول، بو آستانین،
بو کیش و بۆت و مئیِ مۆغانین.
تا اولمایا جیسم خاکِ بی‌جان،
ترکِ رهِ عشقه یوخدور ایمکان.
******
داخی ترک ائیله‌مزین بن سنی رۆسوا اولورام،
سن کی، ترسا بئچه‌سن من داخی ترسا اولورام.
مونجا مۆدّت حرمِ کعبه‌ده زؤهد اولودو ورع،
خادیمِ مئیکده و کلبِ کلیسا اولورام.
کیردیگاریمنی پرست ائیله‌میشم مونجا زمان،
بۆت اؤنونده مئی ایچیب ریندِ مۆبرّا اولورام.
غرض از مسجید و مئیخانه همین دیلبریمیش،
ساکینِ کویِ خرابات و جلیسا اولورام.
شئیخ دئردیم اؤزومو ائیلر ایدیم نفسه غۆرور،
بو غۆروری بوراخوب بی‌سر و بی‌پا اولورام.
ائیله‌دیم مونجا کی، غوّاص اولوب دۆرّی طلب،
چۆن کی، بولدوم آنی من، طالیبِ دریا اولورام.
............................................جفا
بیر زامان دیلبرِ رعنایه دیل آسا اولورام.
******
وئرگیل منه ساقی یئنیدن جام،
مئیینله گلدی یئنی ایام-ایام.
دیماغیمی تر و تازه ائیله-ائیله،
صووتیمنی بۆلند آوازه ائیله-ائیله.
گؤر دؤورِ زمانین اینقیلابین،
درج ائیله اؤزونه بو حسابین.
افسانه نۆمایِ قیصه پرداز،
بو قیصّه‌نی بؤیله وئردی پرواز.
ایسلامی بولاندا کۆفرِ نۆصرت
بو لحظه وئررمی داهی فۆرصت.
دؤندی یئنه شئیخ آیدور ائی پیر،
چۆن اولمادی سنه چار و تدبیر.
ترک ائیله‌مه‌دین بو راهِ سئودا
دئرسن اولورام یولوندا ترسا؟
عشق یولو یامالیجا یولدور ائی یار،
معشوقه نه دئرسه ائیله ایقرار.
بو یولدا قبول ائدرسن اۆچ ایش،
ائتمه داخی هئچ خیاله اندیش.
تا کیم اولاسان بنیمله یئکرنگ،
صاف اولا بو یولدا قالمایا ژنگ.
قؽل سجده بۆت و باغلا زۆنّار،
ترسالیغا ائیله خوشجا ایقرار.
بۆتخانایا گیر شرابی قؽل نوش،
ایسلامی طریقی قؽل فراموش.
مۆصحفی اؤزون سال اودا یاندیر،
بو دیقت ایله بنی ایناندیر.
تا کیم سنه اولا سئودیگین یار،
معشوقه ........................
چۆن شئیخ ائشیتدی اول خیطابی،
بیلمه‌دی ایشین نه‌دیر صوابی.
قالدی مۆتحیّیر و پریشان،
بیر دم باخا قالدی لال، حئیران.
سونرا دئدی ائی کؤنول قراری،
آلدین چۆ عنانِ ایختیاری.
مئی ایچمک و خاچا سجده قؽلماق،
زۆنّارِ بۆلندده دیره وارماق.
بو ج‍ۆمله ائدیم اؤنونده ائی ماه،
هر نه کی، دئسن ائدر بو گۆمراه.
حق مۆصحفی اودا ائتمه تکلیف،
هر کیم ائدر حق کلامی تشریف.
قؽز داخی قناعت ائتدی ایقدام،
ائتمه‌دی کلامه داحی ایبرام.
خودّامه بویوردو اول گۆلندام،
بیر جامِ شراب وئر دئگیل خام.
اؤز نازیک الیله سوندو آنی،
شئیخین آنین ایله آلدی جانین.
شئیخ آلدی الیندن ائیله‌دی نوش،
اولدو چۆ بو عشق-مستی سرخوش.
بۆتخانه‌‌یه آلدی گیردی زۆنّار،
باقلادی بئلینه قؽلدی ایقرار.
مۆصحفی گتیردی اودا سالدی،
گلدی بۆت اؤنونده سجده قؽلدی.
مۆلحدلیغا کیبرِ اهلِ تؤوحید،
ایسلام کلامدان اولدو تجرید .
ایسلام دینینده هر نه کیم وار،
آندان بری اولدو، قالدی ناچار.
.................... واردی دیره
ترسابئچه‌لر یؽغیلدی سئیره.
قؽلدی یئنه سجده اولدو کافیر،
هم پیرِ مۆغانه خوش موجاویر.
******
قؽلدی ترسا ائی خوشا بیر دیلبرِ ترسا بنی،
صبریمی آلدی الیمدن ائیله‌دی رۆسوا بنی.
بویِ میشکین کاکیلی بوینومغا زۆنّار اولدو،
بیر سیه آیینه سالدی زۆلفِ کافرسا منی.
دینیمنی بیر نؤع الیمدن آلدی اول ترسابئچه،
گؤرسه هر کافیر مۆسلمانم دئمز اصلا منی.
عشق سووداسیندا بیر سوودا ولی سود ائیله‌دیم،
ج‍ۆمله سوودامنی حیسادت قؽلدی دیلِ سوودا منی.
مئهر ایله سالدی مگر اول شه بو رۆسوایه نظر،
اول جهتدن قؽلدی بؤیله مست و ناپروا منی.
عقل و دین و دیل خانی، ایدراکِ فضل و صبر اۆکوش،
قامودان قؽلدی بری اول شۆخِ بی‌همتا منی.
بولسا مۆمکون رنجی‌یا یاری، بیلین وصلِ حبیب.
کیم یؽخارلا، بیلمیشم بو کۆفر ایله فردا منی.
******
قؽز یانینا گلدی شئیخ سرمست.
زنجیرِ محبّتینده پایبست.
ال کۆکسونه قویدو دوردو قارشو.
داخی نه‌دیر امرین ائی سمن بو.
آیدیر: نه دئییرسن ائی وفادار.
امرین بری اولدو هر نه کیم وار.
رحم ائت منِ دیلفیکاره ایمدی،
وصلین بیله ائیله چاره ایمدی.
دیندن بری ائیله‌دین بنی سن،
عرضینه گئدایم..........
حؤکمون منی قؽلدی چۆنکی پامال،
گل، لۆطف ایله باری، بیر الیم آل.
یوخدور داخی منده صبر و طاقت،
گئتمیشدی الدن ایستیطاعت.
داخی نه‌دیر ائیله بویروق ایمدی.
قالمادی بهانه آیروق ایمدی.
قؽز آیدیر آنا کیم ائی وفادار،
دینله کی، آرادا بیر ده سؤز وار.
من صاحیبِ جاه و سن گداسن،
هم مال و مداره بینواسن.
من اهلِ نسب، سن اهلِ ایفلاس.
یوخ سنده زر و متاع و اجناس.
مئهریمغه گرک یوک ایله آلتون،
اسباب و متاع و دورِّ مکنون .
چۆن سنده دئگیل بو ایستیقامت،
موزدورلوقا باری قؽل قناعت.
آرتیق دئمه‌ییم بیر ایلده باری،
خؽنزیرمی ائیله حیفظ باری.
بیر ییل بو داوارا گلّه‌بان اول،
بیر خوشجا گۆن آنی سۆروجووان اول.
جانانی دیلرسن ائیله خیدمت،
حمل ایله جفا و جؤور و مؤحنت.
وئر باده و باخما دؤورِ چرخه،
پاینده دئگیل کی، وئرمه ارخه.
گؤر دؤورِ زمانه نئیله‌مکده،
شئیخِ حرمی سگ ائیله‌مکده.
خؽنزیر سنین بو نفسِ دونون،
اوتلاقلاری مرتع دؤورون.
خؽنزیردورور بو نفسِ موردار،
خؽنزیرینی تانی اول خبردار.
اوّل تانی سن بو نفسِ خؽنزیر،
اول سونرا بو کیمی‌یایا ایکسیر.
ترسا قاپی‌سیندا سانما اول پیر،
ترسا اولوب آندا گؤردو خؽنزیر.
نفسینده آنین وار ایدی بیر خام،
اول خاملیق آنی قؽلدی بدنام.
اول نفسینی گۆددو اولدی قابیل،
نفسین تانیدی و اولدی کامیل.
اولموشدو حرمده نفسه مغرور،
اول غورّه‌لوق ایله اولدو مقهور.
اوردی حق آنی آیاغا سالدی،
بیر نئچه زامان ایراغا سالدی.
تا پاک اولا نفسی کیبر و غلدن،
لذّت گؤره قؽلدیغی عملدن.
ائی نفسه غورور ائدن نه‌دیرسیز،
احوالِ زمانه‌دن خبرسیز.
اولماق دیله‌سن قبولِ درگاه،
بیل نفسینی، اولما بؤیله گۆمراه.
گؤرمزمی سنی رسولِ افضل،
نفسین بیلیشین بۆیوردی اوّل.
نفسینی بیل و سونرا حقی بیلدیر،
نفسینی تانیمایان اولدی کافر.
سؤز معدنی سیرِّ گؤوهر افشان،
بیردن بیله قؽلدی نظمِ دستان.
شئیخ آلدی اله عصا و ناقوس،
الدن یئره سالدی عار و ناموس.
خؽنزیرلرینی گلّه ائتدی،
اوتلاقلارینا و آلدی گئتدی.
خؽنزیری گۆدردی اول دیل افکار،
ائیلردی فغان و ناله و زار.
صحرادا کئچردی گۆنو گۆندوز،
همدملری، همزبانی دونوز.
گئجه کی، ائوه گلردی اول زار،
باخمازدی یۆزونه اول سیتمکار.
کویینده ائدردی صۆبحه‌دک آه،
اولمازدی نیگاری آندان آگاه.
شئیخه یوخ ایدی هئچ ایلتیفاتی،
قصدی بیر ایهانت ایدی قاتی.
اؤز دینینه بیر دیانت ائتدی،
ایسلامه غرض اهانت ائتدی.
آلدیردی دیلیله آنی اول شوخ،
بیر ذرّه‌جه دیلده سئوگی‌سی یوخ.
مکرین نه بیلیردی شئیخِ ساده،
گۆندن-گۆنه عشقی خود زیاده.
آلمیشدی قرار و عقل و هوشی،
سالمیشدی هوایه صبر قوشی.
بو حال ایله قالدی اول بلاجو،
یارانی پذیر گؤره‌لیم اول سو.
شئیخین هله قوی بو حالی بئیله،
یارانی حرمده نئتدی سؤیله.
******
چۆنکیم حرمه یئتیشدی یاران،
واردی بئله قؽلدی زار و افغان.
قالمیشدی حرمده کیم خلیفه،
سوردو بو دقیقه‌دن سلیفه.
بیر-بیر دئدیلر نه اولدو احوال،
ترسابئچه قؽلدی آنی پامال.
بو حالی ائشیتدی اول موجاویر،
قاخیدی بولاری سؤیدی وافیر.
کیم سۆفله و خار و دون ایمیشسیز،
بو یولدا قاتی زبون ایمیشسیز.
سیز اولمیاسیز اونا مۆتابع،
بؤیله قؽلاسیز طریقِ ضایع.
شئیخی ائده بؤیله رۆسوا،
ایسلامی بوراخا، اولا ترسا.
افسوس کی، بی‌وفا ایمیشسیز،
بو منزیله ناسیزا ایمیشسیز.
اولسون طریقی هئچ مۆناسیب،
پیرینه مۆخالیف اولا طالیب.
دورون دؤنه‌لیم یئنه اورایه،
واریب یئته‌لیم او شئیخِ جانه.
دینیمیزه گلمز ایسه اول یار،
ترسالیغا بیز ائده‌لیم ایقرار.
یئکرنگ ایسه داخی یاره اول پیر،
یئکرنگ اولالیم بیز اونا بیر-بیر.
بو هیمّت ایله خلیفه دوردی،
پیر اولدوغو کیشوره یۆز اوردی.
آنینله بئله قوشولدی یاران،
ارمن سارویا دۆزولدی یاران.
اقصایِ شریفه یئتدیلر چۆن،
اگلندیلر آندا بیر نئچه گۆن.
اول دمده بو روزیگاره ظاهیر،
صوم آنین ایدی حشر آخیر.
قدرین طلبینده ج‍ۆمله اصحاب،
ترک ائیله‌دیلر بو خورد ایله خواب.
تا کیم قؽلالار دوعای پیره،
ایرشاد اولا حقدن اول فقیره.
اقصاده اوتوردی ایجتیکافه،
سر برهنه سنحه‌یه طوافه.
قدرین گئجه‌سینده ج‍ۆمله یاران،
یۆز توتدی ایلاه-ا قؽلدی افغان.
زار آغلادیلار خودایا اول دم،
قالدیردی الین دوعایا اول دم.
سؤیلردی خلیفه میسکین،
زاریله دئیردی ج‍ۆمله آمین.
******
الهی حؤرمتِ قدرِ برات و مسجیدِ اقصی،
به‌حقِ رؤوضه‌یِ پئیغمبر و هم کعبه و بوطره.
الهی حؤرمتِ افلاک و عرش و قؤوصِ گردون.
به‌حقِ سدر و معمور و چرخِ کون-مافیها.
الهی حؤرمتِ ایجادِ هر کونین و اینس و جین،
به‌حقِ حؤرمتِ منزطینِ آدم و حوا.
الهی حؤرمتِ فیردوس و هۆنرِ حوری و غؽلمان،
به‌حقِ رؤوضه‌یِ ریضوان و خولدِ جنت-المأوا.
الهی حؤرمتِ قرآن، قدرِ انبیا
به‌حقِ مؤعجیزات-روؤونق-برّا.
الهی، حؤرمتِ اقطاب سۆلکی
به‌حقِ خواجه‌یِ عالم محمّد سرورِ انبیا.
هیدایت ائیله‌گیل پیریمیزه ایرشاد اولگیل،
آنی فضلینله دؤندر دینه بؤیله قویماگیل.
******
اصحابِ دوعا چۆ اؤوجه گلدی،
دریایِ اجابه مؤوجه گلدی.
رحم اولدو نۆزوله شئیخه حقدن،
قورتاردی آنی بو آغلاماقدان.
گل گؤره‌لی ایمدی شئیخ حالی،
کؤنلونده نه‌دیر آنین خیالی.
بیر گۆن مگر اول کؤنول شیکسته،
خینزیرلری آلدی گلدی دشته.
بیر آرق کناری دوتدی مسکون،
ناقوسی چالیردی مست و محزون.
اوتلاردی دونوز حوالی سینده،
خوشحال و حزین و ناله‌سینده.
ایلهامِ فضلِ فئیضِ یزدان
قؽلدی بو خیطابی که ائی صنعان،
یئتمزمی بو خواب و غفلت ائی پیر،
اؤز حالینا گل جهانه باخ بیر.
گؤر کیم بو نه یئرده‌سن، نه ایشده،
اؤز حالینی گؤر کی، نه رویشده.
گؤز آچ بو جهانه بیر نظر قؽل،
ائتمیش عملینه بیر گؤزر قؽل.
یوخودان اویانمیش اولدو آگاه،
باشینا دؤگوب آه و یۆز آه.
من هاندایام و بو یئر نه یئردیر؟
چؤوره‌مده بولار نه جانیوردیر؟
یانیمدا نه‌دیر بو زند و ناقوس؟
زۆنّار بئلیمده افسوس افسوس.
غفلتدن اویاندی هوشا گلدی،
جانی بدنینده جوشا گلدی.
سالدی اؤزون آرخا غۆسل ائیله‌دی،
آشوفتلوغو نه قاندی بیلدی.
چشمیندن آخیتدی اشکِ خۆنین،
دؤندردی حرم سارویا یؤنین.
تانری‌سینا سجده قؽلدی درحال،
عرض ائیله‌دی حقه ضعفِ احوال.
******
لۆطف ائیله‌یه مگر فضلِ خودا سانا،
یا بیر شفاعت ائیله‌یه کیم مۆصطفا سانا.
قابیل دئگیل کی، جۆرمومو عرض ائیله‌ییم ائی الله،
عفو عمیمِ فئیضدن قؽل بیر سخا مانا.
درگاهینا داخی یۆز دوتوب گلمک محالدیر،
فضلین هیدایت ائیله بیر رهنما مانا.
فضلِ حسنیم ائتمه‌دی بیر نؤع روسیاه،
قاپیندا داخی سۆله‌مک اولا روا مانا.
بؤیله کۆناهی قؽلماغا یوخ ایدی منده تاب،
سندن دورور مگر یئنه بو ایفتیرا مانا.
عرض ائیله‌مک گناهیمی نه حاجت ائی کریم،
یئتمزمی خجالت و بو یۆزی‌قارا مانا.
دارِ فناده رنجی‌یه رحم ائیله ائی رحیم،
روزِ جزاده وئر نئجه وئریرسن جزا مانا.
******
تأثیرِ دوعایِ فیضِ اصحاب،
قؽلمیشدی چۆ شئیخه عفو ایجاب.
هاتیفدن ایریشدی غئیب-ایلهام،
تؤوبه‌نی قبول قؽلدیم ائی خام.
بو مۆژده‌دن اولدو شئیخ شادان،
دوتدو حرمه یۆزون شیتابان.
******
ساقی الَمیم زیاده اولدو،
دفعینه سبب چۆ باده اولدو.
وئر باده پیاپئی ائتمه ایهمال،
ایفتاده‌یِ مؤحنتم الیم آل.
یوخدور بو جهانین اعتیباری،
یا دؤوری زمانه‌نین قراری.
عئیشینه جهانین اولما مغرور،
اولماز بو جهانده کیمسه مستور.
آلدانما جهانه آلی چوخدور،
باور قؽلاجاق خیصالی یوخدور.
اوّل سونار اول شرابی ساقی،
سونوندان اورار سنینله لاقی.
هر کیمسه کیم اوندان ایچسه بیر جام،
اول جام اونا زهر اولور سرانجام.
بیر یاخشی خیصالی واردیر اما،
پاداشِ عمل قؽلیر تمنّا.
هر کیمسه بیلیر صفانجین البت،
سئوگی‌سینه سئوگی، بۆغضه بۆغضت.
******
داننده‌یِ پیرِ نغز گؤفتار،
قؽلدی بو حکایه بؤیله ایظهار.
تقدیرِ خودای و حؤکمِ باری،
نه سئوگی کی، شئیخه ایدی واری.
اعفافِ مۆضاعف ایله ائتدی آنی،
قؽز جانینا سالدی اجر و قانی.
کؤشک اۆزره اوتورمیش ایدی اول ماه،
جانینا بیر اود دۆشدو ناگاه.
سؽچرا آیاغا دوردو سرمست،
پابئرهنه دیشره چؽخدی دردم.
نئی طاقتی قالدی بی‌قراری،
گئتدی قامو صبر و ایختیاری.
فریاد و فغان و آه قؽلدی،
دشت سارویا عزمِ راه قؽلدی.
صحرالره دۆشدو پابئرهنه،
بیل کیم سرِ دیلگوشا بیرهنه.
کیمدن سورار ایدی شئیخی اول ماه،
بو حال ایله گزدی تا شبانگاه.
اول گئجه صاباح اولونجا اول ماه،
ائیلردی فغان و ناله و آه.
تنهاجه یۆروردی اول بلاجو،
خورشید صیفت منازیل هر سو.
بیر کیمسه یولوقدی اونا یولدا،
کعبه سارودان گلیردی اول دا.
اول وئردی خبر، یۆگوردی اول سو،
سۆرعتله یۆروردی اول بلاجو.
سرمست گئدیردی بی سروپا،
نئی کیمسه‌نه‌دن هراس و پروا.
کند اؤزینه یولدا سؤیلر ایدی،
کؤنلونی مونولا اؤولر ایدی.
******
نئیلرم داخی بۆتی چۆنکی مۆسلمان اولورام،
اینجیلی ترک ائدیرم تابعِ فورقان اولورام.
دئرلر مۆرشیدیم اول پیرِ موغان ایدی همین،
پیرِ صنعانه اویوب همدمِ فورقان اولورام.
یئددی جدّن بری ترسالیغی دین ائتمیشیدیم،
بو دینی ترک ائدیرم همدینِ جانان اولورام.
نئچه اؤوقاتدا بۆتخانه‌ده مئیخاره ایدیم،
کۆنجِ مسجید دوتورام قاری قرآن اولورام.
بۆت پرست ایدیم ترسالره، شئیطانه اویوب،
خادیمِ صوومعه و عابید و دئیکان اولورام.
نئچه ییل گزدیم ایسه اورتادا خینزیر صیفت،
ترک ائدیب ایمدی بو حئیوانلیغی اینسان اولورام.
کۆفر و تقلید ایله چوخ ائیله‌دیم ایسلاما آرا،
نادیمم ائیله‌دیگیم ایشه پشیمان اولورام.
بیلمیشم مذهبی عیسی‌نین او منسوخلیغین،
مۆصطفا شرعینه اویوب اهلِ ایمان اولورام
یولدان آزدیردی بنی رنجی نه شئیطانلیغ ایله،
دوتورام دوغرویی طالیبِ یزدان اولورام.
******
تۆجّار ایله وارا-وارا اول ماه،
شئیخِ حرمه یئتیشدی ناگاه.
شئیخه دئدی: ائی وفالی یاریم،
دور ایمدی، گؤر ایمدی اعتیباریم،
قؽلگیل منه ایمدی عرضِ ایمان،
یئکرنگ اولایی کی، چؽخمادان جان.
یئکرنگیم اولوب سن اولدون ائی شاه،
بو فضل و بلاغت ایله ترسا.
ترسابئچه‌یم منِ پریشان،
یکرنگ اولوب اولام مۆسلمان.
من سنه نه قؽلدیم ایسه ائی پیر،
قؽل آنی منه یۆز اؤنجه بیر-بیر
صبرین دئگیلم سنین کیمی اهل،
صبر ایله ایشینی ائیله‌دین سهل.
عشقین منه اوردو آتش،
جان چؽخماغا گلدی خوش و ناخوش.
جان چؽخمادان ائیله دینی تلقین،
ریب ائتمه اؤلوموم ائیله یقین.
عرض ائیله‌دی اونا شئیخ ایمان،
ایمان ایله وئردی اول صنم جان.
عشق یولونا وئردی جانِ شئیدا،
اولدو بو یولا شهیدِ اعلا.
شئیخین دیزی اۆزره قویدی باشین،
گؤزوندن آخیتدی قانلی یاشین.
حسرت بیله شئیخه وئردی جانین،
بل جان ایله بو ایکی جهانین.
شئیخ آنی گؤروب خراب اولدو،
جان و جیگری کباب اولدو.
اۆستونده یولوندی زار و محزون،
تنها و ذلیل و نغز و پورخون.
نئی طاقت اونا دۆزه مزارین،
تمهید ائده اول مزار و یارین.
نه کیمسه اونا مۆعین و ناصیر،
بیر نئچه زاماندا قالدی صابیر.
گه ائدر ایدی قضا ایله جنگ،
کیم ائده او نازنینه بیر رنگ.
اۆستونده گهی فغان ائدیردی،
گه منظرینه روان ائدیردی.
******
تقدیرِ خودا و فضلِ یزدان،
گلدی او دیاره چؽخدی یاران.
شئیخ اولدوغو سمته ایردیلر چۆن،
گؤردیلر آنی ذلیل و محزون.
آیاغینا دۆشدی گلدی واری،
وار ائیله‌دیلر فغان و زاری.
شۆکر ائیله‌دیلر قامو بو حاله،
یئر قازدیلار اول مهی نهاله.
هر نؤع ایله دۆزدولر مزاری،
تاپشیردیلار آندا گۆلعوذاری.
سوردولار شئیخه بیر-بیر احوال،
بیلدیلر آنین کی، نئجه‌دیر احوال.
شئیخ خیرقه‌سین اونا قؽلدی تکفین،
قؽلدی اؤز الیله آنی تدفین.
بیر نئچه زامان قرار قؽلدی،
قبرین صنمین مزار قؽلدی.
کعبه‌یه سارو آلدی دؤندی یاران،
شئیخ اولدی حرمده اول کماکان.