سالور قازانین دوستاق اولدوغو و اوروزون اونو خلاص ائتدیی بوی

دئیی‌لنه گؤره، خانیم، ترابزون تکورو بیلر بیی اولان قازان
خانا بیر شاهین گؤندرمیش‌دی. بیر گئجه یئییب-ایچیب اوتورارکن شاهینچیباشییا
دئییر: «ایه، صاباح شاهینلری گؤتور، خلوتجه اووا چؽخاق!»
سحر ائرکن آتلارا مینیب، اوو یئرینه گئت‌دیلر. بیر سۆرو قاز گؤردولر.
قازان شاهینی بوراخ‌دی، قازلاری اوولایا بیلمه‌دی. شاهین اوچوب گؤیه قالخ‌دی.
گؤزله‌دیلر، شاهین تومانین قالاسینا ائندی. قازان چوخ پرت اولدو. شاهینین
آردینجا دۆش‌دو، دره-تپه آشدی. کافیر ائلینه گل‌دی. گئدرکن قازانین
گؤزونو یوخو توت‌دو. بیلر دئدیلر: «آی خان، قاییداق!». قازان دئدی: «بیر
آز دا ایر‌لی گئدک!». باخ‌دی، بیر قالا گؤردو. دئدی: «بیلر، گلین یاتاق!».
قازانی «کیچیک اؤلوم» توت‌دو، اویودو. اوغوز بیلری یئددی گۆن یاتاردی،
اونا گؤره ده یوخویا «کیچیک اؤلوم» دئییردیلر.
سن دئمه، او گۆن تومانین قالاسینین تکورو اووا چؽخیبمیش. جاسوس
گلیب دئییر: «بیر بؤلوک آتلی گل‌دی، بیلری یات‌دی، یوخویا گئت‌دی». تکور
آدام گؤندردی کی، کیم اولدوغونو بیلین!
گلنلر بیل‌دی کی، بونلار اوغوزلاردان‌دیر. گلیب تکوره خبر وئردیلر.
تکور دا درهال قوشونو یؽغ‌دی، بونلارین اۆزرینه گل‌دی. قازانین بیلری
باخیب گؤردولر کی، دۆشمن گلیر، دئدیلر: «قازانی قویوب گئتسک،ائوین‌ده
بیزی قؽرارلار. یاخشی‌سی بودور کی، بورادا قؽریلاق!». کافیری قارشیلادیلار،
دؤیوش‌دولر. قازانین ایگیرمی بئش بیینی هلاک ائتدیلر. قازانین اۆستونه
دۆش‌دولر. یاتدیغی یئرده توت‌دولار. ال-آیاغینی برک باغلادیلار، بیر آرابایا
قویوب، اؤرکنله مؤحکم ساری‌دیلار. آرابانی چکیب، یولا دۆش‌دولر.
گئدرکن آرابا قؽجیرتی‌سین‌دان قازان اویان‌دی، گرنش‌دی، قوللارین‌داکی
اؤرکنی تامام قؽردی. آرابانین اۆستون‌ده اوتوردو. الینی الینه چالیب، قاهقاهلا
گۆل‌دو. کافیرلر دئدیلر: «نه گۆلورسن؟» قازان دئدی: «آی کافیرلر،
بو آرابانی بئشییم ساندیم. سیزی یامری-یومرو دایم ساندیم».
قازانی بو جۆر گتیردیلر. تومانین قالاسین‌دا بیر قویویا آتدیلار.
قویونون آغزینا بیر دییرمان داشی قوی‌دولار. یئمک-ایچمیینی دییرمان
داشینین دئشیین‌دن وئریردیلر.
بیر گۆن تکورون آروادی دئییر: «گئدیم، قازانی گؤروم، نئجه کیشی‌دیر
کی، بو قدر آداملارا ضربه وورورموش؟». آرواد گلیب زین‌دان‌چییا قاپینی
آچدیردی. چاغیریب دئییر: «قازان بی، حالین نئجه‌دیر؟ گۆزرانین یئر
آلتین‌دا خوش‌دور، یوخ‌سا یئر اۆزون‌ده؟ ایندی نه یئییرسن، نه ایچیرسن و نیه
مینیرسن؟». قازان دئییر: «اؤلولرینه خؤرک وئردیین واخت ال‌له-
رین‌دن آلیرام. هم ده اؤلولرینیزین یورغاسینی مینیرم، تنبللرینی
یئدکلییرم».
تکورون آروادی دئییر: «قازان بی، سنی دینینه آند وئریرم، یئددی
یاشین‌دا بیر قؽزجیغازیم اؤلموش‌دور، رحم ائیله، اونا مینمه!».
قازان دئییر: «اؤلولرینیزین آراسین‌دا اوندان یورغاسی یوخ‌دور، ائله اونا
مینیرم!». آرواد دئییر: «وای، سنین الین‌دن نه یئر اۆزون‌ده دیریمیز، نه
ده یئر آلتین‌دا اؤلوموز خلاص اولورموش!». گل‌دی، تکوره دئدی: «رحم ائیله،
او یاد اوغلونو قویودان چؽخار. یئر آلتین‌دا قؽزجیغازی‌می مینیرمیش؛ قؽزجیغازین
بئلینی اۆزر. قالان اؤلولریمیزی بیر یئره یؽغیب، اونلار اۆچون وئردییمیز
خؤریی-یئمیی اللرین‌دن چکیب آلیر، یئییرمیش. اونون الین‌دن نه اؤلوموز،
نه دیریمیز خلاص اولورموش! دینین عشقینه، او کیشینی قویودان چؽخار».
تکور بیلرینی توپلادی. دئییر: «گلین قازانی قویودان چؽخارین،
بیزی تعریفله‌سین، اوغوز ائلینی پیسله‌سین. بون‌دان سونرا شرط قویسون کی، بیزیم
ائلیمیزه دۆشمن‌چی‌لییه گلمه‌یه‌جک».
گئت‌دیلر، قازانی قویودان چؽخاریب گتیردیلر. دئدیلر: «آند ایچ کی،
بیزیم ائلیمیزه دۆشمن‌چی‌لییه گلمیجکسن. هم ده بیزی تعریفله، اوغوز
ائلینی خجیل ائله، اوجوز توت؛ سنی بوراخاق، چؽخ گئت!». قازان دئییر: «واللاه،
بیللاه، دوغرو یولو گؤرورکن ایری یول‌دان گلمرم!». دئدیلر: «واللاه،
قازان یاخشی آند ایچدی». «ایندی، قازان بی، دی، بیزی تعریفله!» – دئدیلر.
قازان دئییر: «من یئر اۆستون‌ده آدام تریفلمرم. بیر آدام گتیرین،
مینیم، سیزی تریفلییم». گئت‌دیلر، کافیرلردن بیر کیشینی گتیردیلر. «بیر
یهر، بیر یۆین»، – دئدی، گتیردیلر. قازان، کافیرین بئلینه یهر سال‌دی،
آغزینا یۆین ووردو. «قولانینی» چک‌دی، سؽچراییب بئلینه مین‌دی. دیزلرینی
اونون دیزلرینه ووردو. قابیرغاسینی قارنینا یاپیشدیردی. یۆینینی چک‌دی،
آغزینی آییردی، کافیری اؤلدوردو. اییلیب اۆزرین‌ده اوتوردو. دئییر: «آی کافیرلر،
قوپوزومو گتیرین، سیزی تریفلییم!».
گئت‌دیلر، قوپوزو گتیردیلر. قازان قوپوزو الینه آلیب بورادا
سویلامیش، گؤرک، خانیم، نه سویلاییب دئمیش‌دیر:
اون مین دۆشمن گؤردوم‌سه، «اویونوم» دئدیم.
ایگیرمی مین دۆشمن گؤردوم‌سه، قاچمادیم.
اوتوز مین دۆشمن گؤردوم‌سه، اوت سایدیم.
قؽرخ مین دۆشمن گؤردوم‌سه، قؽیا باخدیم.
اللی مین دۆشمن گؤردوم‌سه، ال وئرمدیم.
آلتمیش مین دۆشمن گؤردوم‌سه، دیندیرمدیم.
سکسن مین دۆشمن گؤردوم‌سه، سکسنمدیم.
دوخسان مین دۆشمن گؤردوم‌سه، سیلاهلانمادیم.
یۆز مین دۆشمن گؤردوم‌سه، اۆز دؤندرمدیم.
اۆزو دؤنمز، کۆتلشمین قؽلینجی‌می اله آلدیم.
محمدین دینی عشقینه قؽلینج چالدیم.
هۆندور یئرده یومرو باشی توپ تک کسدیم.
اوندا بئله «ارم، بیم» دئیه اؤیونمدیم.
چوخ اؤیونن کیشیلرده بیر کیشی‌لیک گؤرمدیم!
الینه دۆشموش ایکن ائی کافیر، اؤلدور منی،
بؤیوک قؽلینجینی سال بوینوما، کس باشی‌می،
قؽلینجین‌دان قورخان دئییلم!
اؤز اصلیمه، اؤز کؤکومه خاین چؽخان دئییلم!
بیر سوی دا سویلاییب دئمیش‌دیر:
یۆکسک-یۆکسک بؤیوک داغ‌دان داش یووارلان‌سا،
اؤز دیزینی – اویلوغونو قارشی‌سینا توتان منم.
فیرونون سۆتونو تک یئرده یۆکلر قالان‌سا،
او تایلاری دیزی ایله توتوب دوران قازان منم.
بؤیوک-بؤیوک بیلرین اوغلانلاری دالاشان‌دا
قام‌چی آلتینا سالیب دؤین-ووران قازان منم.
اوجا داغ‌دا دولو یاغ‌سا، قارا-قاتی دومان دورسا،
قاراجیق آتین قولاقلاری چووغونلوق‌دا گؤرونمه‌سه،
بلدچی‌سیز قورخو چکن ایگیدلر ده یول یانیل‌سا،
بلدچی‌سیز یول تانییان، یول باجاران قازان منم.
یئددی باش‌لی اژداهایا راست گلیب یئتیشدیم.
هئیبتین‌دن، قورخوسون‌دان بو سول گؤزوم یاشاردی.
«هئی گؤزوم؟ بیر ایلان‌دا نه وار بئله، قورخدون!» – دئدیم.
من اوندا دا «ارم، بیم» دئیه اؤیونمدیم،
چوخ اؤیونن کیشیلرده بیر کیشی‌لیک گؤرمدیم.
الینه دۆشموش ایکن، آی کافیر، اؤلدور منی،
چک قؽلینجی، کس باشی‌می، من کی قورخان دئییلم!
اؤز اصلیمه، اؤز کؤکومه خاین چؽخان دئییلم!
اوغوزون ایگیدلری دورا-دورا من سنین
شرفینه، شنینه تعریف یاخان دئییلم!
قازان بورادا بیر داها سویلامیش‌دیر:
قایالیق‌دا سالینمیش‌دیر کافیرین بیر شهری،
اممانین سولارین‌دا یویونور ساحللری.
ساغا-سولا چؽرپینیب باش وورور اۆزگوچولر،
سو دیبین‌ده فؽرلانیب دؤنوردو دنیزچیلر.
«تانری منم!» دئییرلر سو دیبین‌ده آزغینلار.
دۆزو قویوب، ترسینی سؤیلییر قؽز-گلینلر.
قؽزیل آشیق اوینادیر سانجی‌دانین بیلری؛
آلتی دفعه اوغوزلار گئت‌دی، آلا بیلمه‌دی.
آلتی نفر ایگیدله اورا من قازان گئتدیم.
آلتی گۆن‌ده قالانی من آلدیم، مغلوب ائتدیم.
کیل‌سه‌سینی یؽخاراق، یئرین‌ده مسجید تیکدیم،
دعا-ناماز اوخوتدوم.
قؽزینی-گلینینی آغ کؤکسوم‌ده اویناتدیم،
بیلرینی قول ائتدیم.
من اوندا دا «ارم، بیم» دئیه اؤیونمدیم!
چوخ اؤیونن کیشیلرده بیر کیشی‌لیک گؤرمدیم!
الینه کئچمیش ایکن، ائی کافیر، اؤلدور منی،
چال قؽلینجی، کس باشی‌می، من کی، قورخان دئییلم!
اؤز اصلیمه، اؤز کؤکومه خاین چؽخان دئییلم!
قازان یئنه سویلاییب دئمیش‌دیر:
داغ‌دا-داش‌دا قاباغیم‌دان چوخ قاچیب‌دیر،
ائی کافیر، آتان سنین.
اویناتمیشام قاباغیم‌دا، چوخ فؽرلانیب
قؽز-گلینین...
آغجا قالا سۆرمه‌لی‌ده آت اویناتدیم.
آتلا هارون ائلینه چاپدیم، چاتدیم.
آغ حاصارین قالاسینین بۆرجونو یؽخدیم.
آغ گۆموش گتیردیلر، «هئچ‌دیر، پوچ‌دور» سؤیلدیم.
قؽزیل-آلتون گتیردیلر، عادیجه «میس‌دیر» دئدیم.
آلا گؤزلو قؽز-گلینی گتیردیلر، آلدانمادیم.
کیل‌سه‌سینی یؽخیب اوردا مسجید تیکدیم،
قؽزیلینی-گۆموشونو تالان ائتدیم.
اوندا دا من «ارم، بیم» دئیه اؤیونمدیم.
چوخ اؤیونن کیشیلرده بیر کیشی‌لیک گؤرمدیم!
الینه دۆشموش ایکن، ائی کافیر، اؤلدور منی،
اؤز اصلیمه، کؤکومه خاین چؽخان دئییلم!
شرفینه، شنینه تعریف یاخان دئییلم!
قازان بی بورادا بیر داها سویلاییب دئمیش‌دیر:
آغ قایانین قاپلانینین ائرکیین‌ده بیر کؤکوم وار،
اورتاج قؽردا سیزین کئییک سۆرونوزو راحت قویماز.
آغ سازین آسلانین‌دان بیر کؤکوم وار،
آلا قاز تک اوتلاماغا دۆزلرین‌ده بیر آت قویماز.
قورخو بیلمز قورد بالاسی ائرکیین‌دن بیر کؤکوم وار.
قورخوسون‌دان چوبانلارین قویونلاری اوتارامماز.
آغ سونقور قوشونون ائرکیی تک بیر کؤکوم وار،
قورخوسون‌دان آلا اؤردک، قارا قازین سویا قونماز.
اوروز آدلی اوغول وئردیم قالین اوغوز ائلینه،
بیر قارداشیم وار کی منیم، آدی ایگید قاراگونه،
خبر توتوب، قولون‌داکی شاهینینی ساغ قویمازلار!
الینه دۆشموش ایکن، ائی کافیر، اؤلدور منی!
من کی، سنین قؽلینجین‌دان قورخان دئییلم!
اؤز اصلیمه، اؤز کؤکومه خاین چؽخان دئییلم!
بیر داها سویلاییب دئمیش‌دیر:
ایت کیمی مؽریلدایان
چرکز دونوزلوسان سن.
کیچیک دونوز شۆلنین،
توربا سامان دؤشیین،
یاریم کرپیج یاسدیغین،
یونما آغاج تانرین‌دیر،
منیم کؤپییم کافیر!
اوغوزلار دورا-دورا،
سنی تریفلمرم!
سونرا اؤلدورجکسن،
ایندیجه اؤلدور منی.
اونسوز دا من اؤلوم‌دن،
قان‌دان قورخان دئییلم!
الله قوی‌سا، ساغ قالسام،
من سنی اؤلدوررم!
کافیرلر دئدی: «بو بیزی تریفلمه‌دی. گلین، بونو اؤلدورک!». کافیر
بیلری یؽغیشیب گل‌دیلر. یئنه دئدیلر: «بونون اوغلو وار، قارداشی وار،
بونو اؤلدورمک اولماز». گتیریب دونوز دامینا سال‌دیلار.
آت آیاغی ایتی، اوزان دیلی چئویک اولور. قازانین اؤلدویونو-قالدیغینی هئچ
کیم بیلمه‌دی...
سن دئمه، خانیم، قازانین کیچیک بیر اوغلو وارمیش؛ بؤیویوب بیر ایگید
اولدو. بیر گۆن آتا مینیب دیوانا گلیرکن بیر کیشی دئییر: «مگر سن
قازان خانین اوغلو دئییلسن؟». اوروز هیرسلنیب دئییر: «آی یاراماز، منیم
آتام باییندیر خان دئییل‌دیرمی؟». دئییر: «یوخ، او، آنانین آتاسی‌دیر،
سنین بابان‌دیر». اوروز: «ایه، بس منیم آتام اؤلودور، یا دیری؟» – دئیه
سوروشور. دئییر: «دیری‌دیر، تومانین قالاسین‌دا دوستاق‌دیر». بئله دئین‌ده
اوغلان اوتانمیش حال‌دا آتینی قایتاریب گئری دؤن‌دو، آناسینین یانینا گل‌دی.
بورادا آناسینا سویلامیش، گؤرک، خانیم، نه سویلامیش‌دیر:
آی آنا، من خان اوغلو دئییلممیش،
قازان خانین اوغلویاممیش...
بونو منه نیه اول دئمیردین؟
آنا حاقی – تانری حاقی اولماسای‌دی،
قارا پولاد ایتی قؽلینجی چکردیم،
قفیلجه‌دن گؤزل باشینی کسردیم،
آل قانینی یئر اۆزونه تؤکردیم!
آناسی آغلاییب دئییر: «اوغول، آتان ساغ‌دیر، اما سؤیلمه‌یه قورخوردوم،
کافیر ائلینه گئدسن، اؤزونو ووردوروب هلاک اولاسان. جانیم اوغول، اونا
گؤره سنه دئمیردیم؛ آنجاق امین اۆچون آدام سال، گل‌سین، گؤرک، نه دئییر».
آدام گؤندردی، عمی‌سینی چاغیرتدیردی؛ او دا گل‌دی. اوروز دئییر: «من
آتامین دوستاق اولدوغو قالایا گئدیرم». بیرلیک‌ده دانیش‌دیلار. بۆتون
بیلره خبر چات‌دی: «اوروز آتاسی اۆچون گئدیر، یاراقلانیب گلین!».
قوشون توپلانیب گل‌دی. ایگید اوروز قوردوغو چادیرلاری آچدیردی، سلاح
یۆکلرینی هازیرلاتدیردی. قاراگونه قوشونون باش‌چی‌سی اولدو. بورولاری گؤیه
اوجالدیب کؤچ‌دولر. یولا دۆش‌دولر.
یول اۆزرین‌ده کافیرین آیا سوفیا آدلی کیل‌سه‌سی واردی. کئشیشلر قورویور،
نظارت ائدیردیلر. چوخ کئچیلمز-آلینماز کیل‌سه ایدی. آتدان دۆشوب تاجیر
دونو گئیین‌دیلر. تاجیر قیافه‌سین‌ده قاتیر-دوه‌لرینی چکیب گل‌دیلر.
کافیرلر گؤردولر کی، گلنلر تاجیره بنزمیر، قاچیب قالایا گیردیلر،
قاپیلارینی باغلادیلار. بۆرجه چؽخیب «کیملرسیز؟» – دئدیلر. بونلار:
«تاجیرلریک» – دئدیلر. کافیرلر «یالان سؤیلییرسیز» – دئیه داشا توت‌دولار.
اوروز آتدان دۆشوب دئییر: «آتامین قؽزیل قدحین‌دن شراب ایچن،
منی سئون کیم‌دیرسه، آتدان دۆشسون! بونلارین قاپی‌سینا بیر-بیر گۆرز ووراق!».
اون آلتی ایگید سؽچراییب آتدان دۆش‌دو. قالخان توت‌دولار. گۆرزلرینی چیینلرینه
سال‌دیلار. قاپییا گل‌دیلر، بیر-بیر گۆرز ووروب قاپینی سؽندیردیلار،
ایچری گیردیلر. کافیرلرین هامی‌سینی قؽردیلار، بیر نفری ساغ قویمادیلار
کی، گئدیب اؤزونونکولره خبر وئرسین. مالینی تالان ائتدیلر. اؤز
قوشونلارینین اۆزرینه قاییت‌دیلار.
کافیرلرین بیر مالوتارانی واردی. گؤردو کی، قالانی آلدیلار. قاچیب
تکورون یانینا گئت‌دی، آیا سویفانین آلیندیغینی خبر وئردی: «نه اوتورورسوز،
اۆزرینیزه دۆشمن گلیب، باشینیزا چاره ائلیین!» -دئدی.
تکور، بیلری بیر یئره یؽغ‌دی. «بونلارلا نئیلیک؟»- دئدی. بیلر
دئدیلر: «بونون یولو اودور کی، قازانی اونلارین قاباغینا چؽخاراق». بو
فیکری بین‌دیلر. گئدیب قازانی چؽخارت‌دیلار، تکورون قاباغینا گتیردیلر.
تکور دئدی: «قازان بی، اۆستوموزه دۆشمن گلیب. بیزی بو دۆشمن‌دن
قوروسان، سنی بوراخاریق. هم ده خراج وئرمه‌یه راضی اولاریق. آنجاق سن
ده آند ایچ کی، بیزیم بو ائلیمیزه دۆشمن‌چی‌لیکله گلمیجکسن». قازان
دئییر: «واللاه، بیللاه دوغرو یولو گؤره-گؤره ایری یوللا گلمرم!».
کافیرلر «قازان یاخشی آند ایچدی»، – دئیه سئوین‌دیلر. تکور قوشونون
سئچمه دسته‌لرینی یؽغیب میدانا گل‌دی. چادیر قوردوردو. کافیرین قوشونو
قازانین اطرافینا یؽغیل‌دی. قازانا گئییم-کئجی گتیردیلر؛ قؽلینج، سۆنگو
و سایر دؤیوش سلاحلاری ایله اونو یاراقلاندیردیلار.
بو زامان اوغوز ایگیدلری آلای-آلای گل‌دی، گومبور-گومبور تبیللر،
ناغارالار چالین‌دی.
قازان گؤردو کی، بیر آغ-بوز آتلی، آغ بایراق‌لی، دمیر دون‌لو بی اوغوز
قوشونونون اؤنون‌ده گل‌دی. چادیرینی قوردوردو. آلای باغلاییب دوردو.
اونون آردینجا قاراگونه گل‌دی، او دا اؤز دسته‌سینی دۆزوب دوردو. ائله بو
زامان قازان آتینی میدانا سۆروب، اؤزونه تای دؤیوش‌چو ایسته‌دی.
بوز آتلی بئیرک آت چاپیب میدانا گیردی. قازان بورادا سویلامیش،
گؤرک، خانیم، نه سویلاییب، دئمیش‌دیر:
یئرین‌دن قالخاراق دوران ایگید، نه ایگیدسن؟
اینینه بی دمیر دونو گئین ایگید، نه ایگیدسن؟
آدین ندیر، ایگید، سؤیله منه!
بئیرک بورادا سویلاییب دئمیش‌دیر:
آیا، کافیر، سن منی تانیمیرسان‌می؟
پاراسارین بایبورد حاصارین‌دان سؽچراییب اوچان،
آداخ‌لی‌سینی آیری‌سی آلیرکن توتوب آلان
بایبؤره خان اوغلو بامسی بئیرک دئییرلر منه،
بری گل، آی کافیر، دؤیوشک!
قازان بورادا بیر داها سویلاییب دئییر:
ایگید، قوشونون اؤنون‌ده آغ بایراق‌لی آلای دوردو،
باش‌چی دۆزوب دسته‌سینی، چادیرینی اؤنده قوردو.
آغ-بوز آتا مینن ایگید نه ایگیددیر، کیملردن‌دیر؟
آند وئریرم اؤز باشینا، ایگید بونو سؤیله منه!
بئیرک دئییر: «آی کافیر، کیملردن اولاجاق، بییمیز قازانین اوغلودور!».
قازان اۆریین‌ده دئدی: «اللها شۆکور، منیم اوغلانجیغیم بؤیوک
ایگید اولوب».
بئیرک: «آی کافیر، نه اونو-بونو سوروشورسان من‌دن؟»- دئدی. قازانین
اۆزرینه آت سۆردو. قانادلی گۆرزونو قالدیریب قازانی ووردو. قازان
اؤزونو تانیتدیرمادی، قارمالاییب بئیریین بیلیین‌دن توت‌دو، دارتیب دینیینی
الین‌دن آلدی. بئیریین انسه‌سینه بیر دینک ضربه‌سی ووردو.
بئیرک آتین بوینونو قوجاقلاییب، گئری قاییت‌دی. قازان دئدی: «ائی بئیرک،
گئت، بیینه دئ گل‌سین!».
بونو گؤردو، ایلک قوجا اوغلو دؤنبیلمز تۆلکووران میدانا
گیردی. قازان بورادا سویلاییب دئییر:
صبح تئزدن اؤز یئرین‌دن دوران ایگید، نه ایگیدسن؟
بدوی آتینی اویناداراق گلن ایگید، نه ایگیدسن؟
ایگیدین ایگیددن آد گیزلتمه‌سی عیب‌دیر،
آدین ندیر، ایگید، سؤیله منه!
تۆلکووران دئییر:
آی کافیر، منیم آدی‌می بیلمیرسن‌می؟
اؤز آدینا خور باخیب ائلدن چؽخان،
اللی یئددی قالانین کیلیدینی آلان
ایلک قوجا اوغلو دؤنبیلمز تۆلکووران
منه دئییرلر!
او، سۆنگوسونو الینه آلیب، آتینی ایر‌لی سۆردو. «قازانا سانجیم»، – دئیه
فیکیرلش‌دی، آنجاق سانجا بیلمه‌دی، یان کئچ‌دی. قازان آتلا ایر‌لی جوم‌دو.
سۆنگوسونو چکیب الین‌دن آلدی، تپه‌سینه ووردو. سۆنگو پارا-پارا اولوب
اووول‌دو. دئدی: «ایه، ابله اوغلو، بیینه دئ گل‌سین!». او دا قاییت‌دی.
قازان یئنه ایگید ایسته‌دی. دؤزن اوغلو آلپ رۆستم آت سۆروب میدانا
گیردی. قازان بورادا یئنه دئدی:
قالخاراق یئرین‌دن دوروب گلن،
گؤزل قازلیق آتینی مینن،
نه ایگیدسن، آدین ندیر، دئ منه!
آلپ رۆستم دئییر:
قالخیب یئرین‌دن دوران-گلن،
ایکی قارداش اوشاغینی
اؤلدوروب زلیل گزن،
دؤزن اوغلو آلپ رۆستم منه دئیرلر!
او دا قازانا هۆجوم ائتدی. «مغلوب ائدیم» دئدی، ائده بیلمه‌دی. قازان
بی بونا دا بیر ضربه ووردو. دئدی: «آی یاراماز، گئت، بیینه دئ،
گل‌سین!».
او دا دؤن‌دو. قازان یئنی ایگید ایسته‌دی. اوروزون آتینین یۆینینی
عمی‌سی قاراگونه توتموش‌دو. اوروز یۆینی چکیب بیر آندا الین‌دن آلدی،
قؽلینج چکیب، آتاسینین اۆزرینه آت سال‌دی. دورماییب چینینه قؽلینج ائندیردی.
قؽلینج قازانین گئییمینی کسیب، چینینه دؤرد بارماغادک یارا ووردو.
آل قانی شورول‌داییب قوینونا آخدی.
اوروز یئنه دؤن‌دو کی، بیر ده وورسون، قازان بورادا چاغیریب اوغلونا
سویلادی، گؤرک، خانیم، نه سویلادی:
اوجا داغیمین زیروه‌سی، قۆرورو اوغول!
قاران‌لیق چؤکموش گؤزلریمین
ایشیغی، نورو اوغول!
ایگیدیم اوروز، آسلانیم اوروز،
آغ ساققال‌لی آتانا قؽیما، اوغول!
اوروزون دامارلارین‌داکی قان شفقتله قاینادی. قارا قؽیما گؤزلری
قان-یاشلا دول‌دو. آتدان یئره دۆشوب، آتاسینین الینی اؤپدو. قازان آتدان
ائندیریل‌دی. او، اوغلونون بوینونو اؤپدو. بیلر قازانلا اوغلونون یانینا آت
سۆروب، اونلاری چئوره‌یه آلدیلار. هامی آتدان دۆشوب، قازانین الینی اؤپدو.
هۆجوم ائدیب کافیرلرین اۆستونه آت سال‌دیلار، قؽلینج چال‌دیلار. درلردتپه‌لرده
کافیرلره قؽرغین دۆش‌دو. قالانی آلدیلار. کیلسنی یؽخیب، مسجید
تیک‌دیلر. اوروز قان‌لی کافیر الین‌دن آتاسینی خلاص ائتدی.
قالین اوغوز ائلینه گلیب چؽخ‌دیلار. اوروز آغجا اۆزلو آناسینا موشتولوق‌چو
گؤندردی. قازا بنزر قؽز-گلین قازانین قارشی‌سینا گلیب، الینی
اؤپدولر، آیاغینا دۆش‌دولر.
قازان گؤزل چمن‌لیک‌ده چادیرلار-اوتاقلار قوردوردو. یئددی گۆن
یئددی گئجه توی-دۆیون ائتدیلر، یئمک-ایچمک اولدو.
دده‌م قورقود گل‌دی، قوپوز چال‌دی. ایگید دؤیوش‌چولرین باشینا نه
گلدیینی سؤیله‌دی:
هانی او تعریف‌لی بی ایگیدلر،
دۆنیا منیم‌دیر دئینلر؟
اجل گل‌دی، یئر گیزلت‌دی،
فانی دۆنیا کیمه قال‌دی؟
گلیم‌لی-گئدیم‌لی دۆنیا!
سون اوجو اؤلوم‌لو دۆنیا!
اؤلوم گلدیک‌ده سنی تمیز ایمان‌دان آییرماسین!
الله سنی نامرده مؤحتاج ائتمه‌سین!
بئش کلمه دعا ائتدیک، قبول اولونسون!
«آمین! آمین!» دئینلرین اۆزونو گؤرسن!
گۆناهینیزی آدی گؤزل محمد مۆستافایا
باغیشلاسین، خانیم، هئی!