جوابلار جوابی

علم آیینه‌‌ی-صورت-حال ایدی، ندن بس؟
اجسامده ارواحه میثال ایدی، ندن بس؟
علم ایله وطن نیک‌مال ایدی، ندن بس؟
تحصیل-ادب، کسب-کمال ایدی، ندن بس؟
میلّت اۆمناسی بو گؤزل رۆتبه‌یی داندی؟
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

علم ایدی اگر بخش ائدن اینسانه شرافت،
میلّت نه سببدن اونا گؤسترمه‌دی رغبت؟
ایسلام عۆلوموندا گر اولسایدی لیاقت
روسی اوخوموشلار به نئچین ائتدیله نیفرت؟
بو نیفرتی هر گۆنده گؤروب آخیر اوتاندی،
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

مئی نشئه‌سینی ذؤق بیلر، جام نه بیلسین،
روح آنلادیغی لذّتی اجرام نه بیلسین،
اوستادین ایشین، ایشله‌دیگین خام نه بیلسین،
علمین، هۆنرین قیمتین ایسلام نه بیلسین؟
گئتسین قاباغا قونشولار، ایسلام دایاندی،
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

قوی قونشولار آلسین هله مین دۆرلو فواید،
قوی قونشولار ائتسین هله تزییدی-جراید،
سن سؤیله، قزئتدن نه اولور بیزلره عاید؟
آنجاق ایکینی بیر ائله، قویما اولا زاید،
ایسلامده بیلمک، اوخوماق چۆنکی زیاندی،
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

اغیارلر ایندی سنه فایقمی، دگیل یا؟
ایسلامینی محو ائتمه‌یه شایقمی، دگیل یا؟
ایبذال-هیمم میلّته لایقمی، دگیل یا؟
آنجاق عملین قطع-علایقمی، دگیل یا؟
چۆن قطع-علایق اودو هر گۆشه‌ده یاندی،
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

گوپنان عمل آشماز، ایشه غئیرت گرک اولسون،
میلّت دۆیونون آچماغا هۆمّت گرک اولسون،
مین علم دئمکدنسه حمیّت گرک اولسون،
سؤزدن نه بیتر، ایشده حقیقت گرک اولسون!
حقسیزلیگی هر گۆنده گؤروب آخیر اوساندی،
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!

آغریتما عبث باشینی، مئیل ائتمه عۆلومه،
یوخ وقع قویان علمه، کمالاته، رۆسومه،
هر کس جیبینی گۆدمه‌ده‌دیر باخسان عۆمومه،
خرج ائتسه ائدر دولما-بادیمجانه، لۆحومه؛
هوپ-هوپ، یئمگه، ایچمگه بو قوم یاراندی!
افسوس، «حیات» ایسه ممات اولدو، قاپاندی!..

«حیات» قزئتی‌نین باغلانماسی مۆناسیبتی ایله یازیلان بو شئعر ایلک دفعه «مولّا نصرالدّین» ژورنالیندا (6 اوکتیابر ۱۹۰۶، № 27) «هوپ-هوپ» ایمضاسی ایله چاپ اولونموشدور.