زاهد مستجاب الدعوه

زاهد مستجاب الدعوه
منظوم ناغیل

بیر نفر زاهد خجسته لقا –
کیم، اونا مستجاب اولوردو دعا،
ظاهر اولدی عدن دیاریندا،
مسکن ائتمیشدی کوهساریندا.
نانی کشکینه (آرپا کؤرگی) و لباسی خشن،
ال گؤتورموشدو مُلک دنیادن.
هر بلا گلسه ائیله‌میشدی قبول،
اولموش ایدی عبادته مشغول.
از قضا بیر کلاغ بی مقدار
بیر عدد موش ائیله‌میشدی شکار.
زاهدین چون کئچیردی اوستوندن،
چیخدی ناگه سیچانی دستیندن.
زاهدین دامنینه دوشدی سیچان،
دئدی:– تاپدین نجات، ای حیوان.
الینی چکدی دالینا زاهد،
سیچانین یاندی حالینا زاهد.
دئدی:– اولدین خلاص دشمندن،
منه گلدین دخیل اولدین سن.
سنی حفظ ائیله مک بلالردن
منه واجب دیر، ای ضعیف بدن.
اونو زاهد گؤتوردو بس الینه،
گلدی اؤز اعتکاف خانه (انتظار اطاقی) سینه.
دئدی دشمندو بو فقیره پیشیک،
چکمک اولماز بونا مدام کئشیک،
ائله حفظ ائیله مک گرک آنی –
کی، پیشیک توتماسین او حیوانی.
بیر مرید عرض قیلدی:– کئی مولا،
بیر دعائیله تا کی بار خدا
ائیله سین بو سیچانی بیر دختر،
دئدی زاهد:– عجب دئدین، من اگر
بیر دعائیله سم، دؤنوب بو سیچان
اولاجاق دختر فرشته نشان.
چونکی یوخدور منیم ده اولادیم،
اولور اولادیم اول پریزادیم.
بو تمنایه زاهد ائتدی دعا،
مستجاب ائیله‌دی دعانی خدا.
او سیچان دؤندو اولدی بیر دختر،
حسن صورتده رشک شمس و قمر.
اؤزونه زاهد ائیله‌دی اولاد،
ائتدی تعیین بیر نفر استاد.
اونا آداب شرعی اؤیرتدی،
تا کی حد بلوغه قیز یئتدی.
دئدی زاهد کی، ای قیزیم، الحال
گؤرونور سنده حد رشد و کمال.
وقت دیر کیم، چکیلسین، ای غمناک،
رشتۀ ازدواجه گوهر پاک.
راضی اولسان بو کار خیره اگر،
جملۀ کایناته ائیله نظر.
ائیله سن هر کیمی قبول و پسند،
او سنه شوهر اولسون، ای فرزند.
دئدی دختر کی، ای پدر، الان
چون قیلیرسان بو نوع ایله فرمان
منه انساندان اولماسین شوهر،
منی بیر شخصه وئر باجارسان اگر –
کی، اونونچون اولا مقام رفیع،
گؤرونه اوندا اقتدار بدیع.
رفعت و قدرت و تواناده
اولمایا مثلی دار دنیاده.
دئدی زاهد:– بو وصف لر الحق،
تاپیلیر آفتابده مطلق.
سنی لازم دیر آفتابه وئریم،
صبر قیل، صبح آچیلسین، آنی گؤروم.
دئدی قیز:– آری، ای نیکو اوسلوب،
چونکی اول بیر کسه دئیل مغلوب.
وئر منی آفتاب تابانه،
عقدیمی قیل منیم او ذی شاَنه.
تا کی فرمان فالق الاصباح
یئتیشیب لیل مظلم، اولدی صاباح،
شرقدن آفتاب اولدی عیان،
اونا احوالی زاهد ائتدی بیان.
دئدی:– ای آفتاب عالمتاب،
گوش قیل عرضیم، ای بلند جناب،
بیر قیزیم وار سپهر بهجتده، .
تن ائدر آیه حسن صورتده.
ائیله‌ییب شوهر اختیار سنی،
چون گؤروب صاحب اقتدار سنی.
اوج رفعتده، سن تواناده
گؤرمه‌ییب کیمسه دار دنیاده.
اولدی چون آفتابه سؤز روشن،
دئدی:– ای شیخ پاکدامن، سن
لل لله الحمد، مرد داناسن،
جمله ذرات کونه بیناسن.
منده هرگاه اولایدی تاب و توان،
منی ائتمزدی بیر بولود پنهان،
منه پیوسته ابر اولور غالب،
یاخشیدیر ابر اولا اونا صاحب.
قیزینا زاهد علوّ مکان
گلدی، بو ماجرانی قیلدی بیان.
دئدی قیز:– دوغرو سؤیله‌ییب او جناب،
منی بس ابره وئرمک اولدی ثواب.
ابره چون ماجرانی قیلدی بیان،
ابر اولوب تیره رنگ و قطره فشان،
دئدی:– ای پیر منبع احسان،
مندن آرتیقدی قویۀ باران.
اونو سن عقد ائیله بارانه،
تا اونی ساخلاسین لطیفانه.
دؤندو بارانه پیر ائتدی خطاب،
دئدی:– ای تر مزاج و تند شتاب،
ای ائدن هر بساطی لطف ایله طی،
“و من الماء کلُّ شی حی”*.
ای ائدن کلی عالمی موجود
ائیله ین گاه نزول و گاه سعود.
مایۀ کاینات و اصل حیات،
صفتین حق بویوردو:– عذب فُرات.
ای اولان عالمه فروع اونی،
ای قیلان غرق آل فرعونی.
بیر قیزیم وار کمال لطفده آب،
عارضی آفتاب عالمتاب.
ایسترم ائیله ییم سنه تزویج،
تا وئریم شرع انوره ترویج.
دئدی باران کی، ای صفا کانی،
سن منه باغلاما بو بهتانی.
مندن آرتیقدی خاک قوتده،
دئیلم من او شأن و شوکتده.
قیزینی خاکه ازدواج ائیله،
عشق بازارینی رواج ائیله.
خاکه ائتدی خطاب عابد زار،
دئدی:– ای چرخ تک اولان دوار،
دولانان دور آفتابی مدام،
ائیله ین دورونو بیر ایلده تمام،
ای قیلان دؤرد طریق ایله حرکت،
یئتیشیر سندن عالمه برکت.
خلقت عالمه بهین مایه،
سنه خورشید حق سالیب سایه.
سندن اولدی چو خلقت آدم،
تاپدی آدمله زیب بو عالم.
کونهووی بیلسه ایدی دیو لعین،
دئمز ایدی “خَلَقْتَهُ مِنْ طینْ”**.
اگر اولسایدی عَرَف و عَقَل،
ناری بیلمزدی خاک دن افضل.
نظر ائتدیم، بو، دار دنیاده
یوخدو بیر کیمسه سن تاواناده.
بیر قیزیم وار بسان حور و پری،
حسنی مبهوت ائدیب دیر هر بشری.
بئله گؤردوم بو گون ثواب و صلاح،
سنه من ائیله ییم او ماهی نکاح.
دئدی خاک:– ای نتیجۀ افلاک،
لل لله الحمد، سنده وار ادراک،
منده گر اولسا تاب و قدرت بس،
اولمارام پایمال هر ناکس.
هانی ای انتخاب روز الست،
چار جوهرده بیر منیم تک پست؟
بیر جمادم کی، اقتداریم یوخ،
الده بیر جزعی اختیاریم یوخ.
مندن افضلدو رتبه ایله نبات،
فضلی اولموش نمو ایله اثبات.
قیزینی عقد ائله نباته یئتیر،
فضلینی جمله کایناته یئتیر.
دولانیب گلدی عابد حیران؛
ماجرانی نباته قیلدی بیان.
دئدی:– ای سوفی حریم صفا،
سوفی صاف کیمی سبزه قبا،
ای اولان زیب گلشن جنّت،
قدم خضرایله تاپان خضرت (سبزی)،
هر باهار ائیله ین بوروز و ظهور،
مایۀ ابتهاج (مسرت، شادلیق) و اصل سرور.
نکهتین مثل عنبر بویا،
سبزۀ خط یار تک زیبا.
بیر قیزیم وار، یاناغی لالۀ آل،
عقد ائدیم من سنه، نکاح ائله، آل.
چون ائشیتدی بو ماجرانی نبات،
دئدی:– ای زاهد فرشته صفات،
اولموشام عرصه لی خلایق من،
دئیلم ازدواجه لایق من.
آیاق آلتیندا پایمال اولورام،
ایلده بئش گون شکفته حال اولورام.
عمرومون یوخ داوام و پایانی،
سن دئین امره منده گوج هانی؟
ایسته سن کی، قیزین اولا خرم،
قویونا ائیله عقدینی محکم.
گئت، او شوخ و قوچ ایله یارائیله،
کؤنلونو رشک نوباهار ائیله،
دؤگومی بو فضیلت ظاهر
منی روز قیلیب اونا قادر؟
اودو بیر نور پاک و فرخنده،
حق نباتی اونا قیلیب بنده.
یارادیب خوش اونی خدای جاهان،
عالم اوندان اولوبدور آبادان.
عابده گلدی خوش کلام نبات،
قیلدی قلبینده نیت حسنات.
قویونون یانینا روان اولدی،
قلبی سور و سرورایله دولدو.
بیر چمنده یئتیشدی حضرتینه،
واصل اولدی صفای جنّتینه.
دئدی:– ای زیب عالم امکان،
سنده ظاهردو صنعت یزدان.
اولماسایدین فدای اسماعیل،
اوغلونون باشینی کسردی خلیل.
هر جوارح کی، سنده واردیر عیان،
اولماز اصلا صفاتی شرح و بیان.
خورش و پوشش بنی آدم،
سنیلن دیر، بیلیر هامی عالم.
برکت سنده دیر حقیقتله،
بیلمیشم من بو رمزی رؤیتله.
سندن آز نسلی یوخدو بیر حیوان،
هم سنین کیمی یوخ تلف اولونان.
نه قدر اکسیلیرسن عالم آرا،
برکت حق سنه وئریر اما.
هامی نین احتیاجی سندن وار،
نسلین اکسیلدیکجه یوز آرتار.
مدحینی ائیله‌ییب رسول انعام،
نور سن، والسلام، والاکرام!
ایستییر کؤنلوم، ای خجسته صفت –
کی، ائدیم من سنینله بیر وصلت.
بیر قیزیم وار یگانۀ دوران،
حسنی عابد فریب و سنّی جاوان.
یئتیشیب رشد حدینه او پری،
واجب اولموش اونا کی، اولسون اری.
باخرام کایناته من یکسر –
کی، تاپیم آنه یاراشان شوهر.
سنی گؤردوم بو وصلته مقبول،
شوق ایله ائیله بو مرامی قبول.
قیزیمی آلگیلن، منی قیل شاد،
کؤنلومی ائیله غصه دن آزاد.
ائشیدیب بو خطابی چونکی قنم،
بئله وئردی اونون جاوابین او دم:
– ای وجود و سعادت مطلق،
دوغرو سؤزدور بویوردوغون الحق،
حیف من بینوا و بی عارم،
دایما غصه دن دلفکارم.
دشمنیم چوخدو، جمله سی بی باک،
هامی سی بی مروت و چالاک.
باخگیلن بیر او گرگ مکاره،
اولوب اوندان ایشیق گونوم قاره.
سروده اولماسا او ساری کؤپک،
منه مشکلدو اوتلاماق، گزمک.
بیر طرف قورد ائدیبدی کؤنلومی قان،
بیر طرف دن ده خود ابن انسان.
اللرینه دوشم، یئییر اتیمی،
آرتیریب دیر بو غصه محنتیمی.
ایسته سن تا کی برمراد اولاسان،
اولا هر مشکل ایشلرین آسان،
مندن افضلدی قوه ده قصّاب،
قیزینی وئر اونا، اودور سنه باب.
قیزینی من اگر آلام، ای پیر،
یئنه قصّاب ائیله یر تزویر،
کسیبن باشیمی، اتیمی ساتار،
قیزینی دول قویار، او بد طوار.
سؤیله قصّابه بو حکایتی سن،
اونا بو ماجرانی قیل روشن،
نئجه فرماییش پیمبردیر،
لایق پاک شرع انوردیر؛
صیغۀ عقدین ائیله سین جاری،
قالماسین دلده عقده آثاری.
زاهد اولدی بو حال دن حالی،
اولدی خوش حالی، خرم احوالی.
گلدی، قصّابه وئردی طرفه سلام،
اونا قصّاب ائیله‌دی اکرام،
دئدی:– ای زاهد ملک طوار،
منه نسبت نه قوللوغون سؤله وار؟
سؤیله‌دی زاهد:– ای وفا کانی،
بیر قیزیم وار کی، بو جاهان جانی.
گؤزه‌لری مست، غمزه سی جادو،
زلفو ترسادو، خالیدیر هندو.
جان آلیر، جان وئریر کامان قاشی،
بدر تک اون بئشه یئتیب یاشی.
اونا واجب اولوب اره گئتمک،
سنه ده فرضدیر کی، ائولنمک.
آل نکاح ائیله اول مه تامی،
اؤزوه جنّت ائیله ایامی.
دئدی قصّاب:– ای حمید اشیار،
منیم ائولنمییمدو چوخ دشوار.
دئیلم لایق تحول من،
سن گرک دیر منی باغیشله یه سن.
مندن افضلدی فاره (سیچان) بو کاره –
کی، قویوبدور منی او آواره.
منی بیر محنته ائدیبدی دچار –
کی، یئمک ایچمییمدو سم الفار.
منده قویمور یاغ ایله پی دایم،
نه ترازو باغیم قالیر قایم.
اونا من تاپمیرام داخی چاره،
کؤنلومی محنتی قیلیب پاره.
مندن آرتیقدی زور و قوتده،
او قویوبدور منی خسارتده.
قیزینی وئر اونا ائله کوره کن،
اونا خوش دور کی، عار اولا کسگن،
سؤزو قیلدی تمام چون قصّاب،
گؤردو زاهد کی، دوز گلیب بو حساب
جنس اؤز جنسینه اولور واصل،
حیسه قیلدی بو قصه دن حاصل.
بو سؤزه چوخدو حجت قاطع –
کی، اولور شئی اصلینه راجع.
جنس جنسین همیشه جزب ائیلر،
یوخدو بو ایشده صحبت دیگر.
——————————————————–
* هر شئی سودان دیریلمیش دیر [حیات تاپمیش دیر] (آیه)
** اونو [آدمی] سن پالچیقدان یاراتمیسان (آیه)