گلهلیم بو اۆچونجو مجلیسه بیز
خبریمدن ائشیدین چۆن خبر سیز.
مگر احمد حرامی بیر گۆن آزدی،
گؤرون کیم، خاطیرینده اول نه دۆزدو.
شهنشاهه دئر: ائی بگلر بگی، سن
جاهان ایچینده دایم اولگیل اسن.
دلیم نعمتلرین خوش یئدیم، ایچدیم،
دلیم عیشرتلر ائتدیم شادی کئچدیم.
یامان گۆن گؤرمهدیم هرگیز قاتیندا،
اؤزوم یاخشی کئچیردیم حضرتینده.
ولی بیر حاجتیم وار سؤیلهیم بن
بو گۆن حالو سیزه شرح ائیلهیم بن.
مالیم، مۆلکوم بنیم چوخدور کؽریمدا
اؤکوش گنج و خزینهم وار یئریمده.
ایجازت بن قولونا وئر گئدهییم،
واریبان آنلاری هپ جمع ائدهییم.
شهنشاه آیدیر کیم دستور وئرهییم،
اؤته نه وقت گلیرسن بیلگیم.
آییتدی (کیم) اگر دیری قالیرسام،
بوجوق ییل اگلنم گر چوخ اولورسام.
بوجوق ییل مۆنتظیر اولون بیزه سیز،
تاپونا آلتو آیدا ایرووز بیز.
چۆ بد فعل ابتر دستور آلدی،
گۆلندامین قاتینا سۆردو گلدی.
دئدی کیم، ائی بنیم، یاریم، نیگاریم،
وفاداریم، حلالیم، غمگوساریم.
آتاندان دستور آلدیم شاه-شنگول،
کؽریما گئتمگه، ائی یۆزو گۆل، گۆل.
قاپیندان آیری بنه گۆن گرکمز،
بشارت، شادلیق، دۆگون گرکمز.
چۆن اولدوق سن و بن معشوق و عاشیق
بولونماز دۆنیاده بیر یار-صادق.
کرم ائیله سؤزومدن چؽخما، ائی دوست،
بنی حسرت اودونا یاخما، ائی دوست.
بیله گل گئدهلیم بو قوتلو یولا
اولا کیم تانری خئیرین وئرمیش اولا.
گۆلندام آیتدی: ائی بنیم حلالیم،
تاپیندیر باغچا و مۆلک ایله مالیم.
نه کیم سیز بویورورسوز خئیر اگر شر،
آنی توتماق یئرینجه بیزه دۆشر.
آغالار دئدیگین توتماق گرکدیر،
آغو سونار ایسه یودماق گرکدیر.
اینانیب سؤزونه اول ماه-پئیکر
ییدیلدیم سؤزیغه، – دئدی، – ائ سرور.
آتاسییلا، آناسییلا گؤروشدو،
بو گز گئتمگی یاراغینا دۆشدی.
دئدی گؤنلوندن اول کافیر دئگیل بو.
عجبمی گئتسه دیلدن اول یاووز خو.
نئجه بیر کین توتا، ترک ائتدی اولا،
ایچیندن کیبری، کینی گئتدی اولا.
او دادلو سؤزلره گؤنلو قاپیلدی
یۆرگی تازهلندی، سو سپیلدی.
گلیر باشینا نه کیم یازسا تقدیر،
آدام دئدیگی اولماز جۆمله تدبیر.
قؽلان بو ایشلری جۆمله خودادور،
اگر قۆدرتدورور، اگر قضادور.
نیگاری نابکارا اولدو چۆن صئید،
دۆزر احمد حرامی یول ایچین قئید.
همین بیر قارناق آلدی و ایکی قول،
گؤروشدو شاه ایله توتدو همان یول.
گۆلندامی آلیب گئتدی ایشینه،
گؤرون نه گلیسر اونون باشینه.
چۆ بونلار اولدولار یولا روانه،
قولاق اور باللهی بو داستانه.
ایررلر ایصفهان شهرینه بیر گۆن،
بیلهسینجه گۆلندام خوبو مؤوزون.
قوودی احمد حرامی آندا رختی
اول ایکی قولو، قؽرناغی بوراخدی.
گۆلندامی یالوقوز آلدی گئتدی،
ائشیت ایمدی حرامی آندا نئتدی.
گؤزتمهدی ساغینی و سولونو،
همان اول توتدو گۆرجوستان یولونو.
گۆلندامین یۆزونه باخماز ایدی،
گؤنول عشقینه هرگیز یاخماز ایدی.
آنین ایله یاخینلیق ائتمز ایدی،
زیرا کیبر ایچیندن گئتمز ایدی.
هنوز بیکیردی اول خوب-زمانه
نصیب اولمادی قؽز اول قلتبانه.
سؤزو سؤیلهییجک سرد سؤیلر ایدی،
فساد ائتسه گؤنولدن ائیلر ایدی.
آنین جۆنبوشونو گؤردو گۆلندام
بو معنی سیرّینه ایردی گۆلندام.
دئدی کند اؤزینه: آه نئیلهدیم بن،
آغویی گؤز گؤره نوش ائیلهدیم بن.
نهدن قورخاریسم آنا ساتاشدیم،
سمندر کیبی اودلارا دوتاشدیم.
دلیم فیکر ائیلهییب غمگین گئدردی،
آنیب شهزادهلیگین آه ائدردی.
حرامی آندا قوندو بیر درهیه
کی، اینسان اوغرامازدی اول آرایه.
گۆلنداما دئدی: دؤوشور اؤگونو
بیلیرمیسن بنه سن ائتدوگونو؟
آدیم دئگولمودور احمد حرامی؟
قانی یولداشلاریمین اینتیقامی؟
ارنلره قؽلیج وورماق نئجهدیر؟
اوغورلایین ییگیت قؽرماق نئجهدیر؟
سنه گؤسترهییم بیر-بیر بو گۆن بن،
اگر گؤسترمز ایسم ار دئگیلم.
ایش ائدهییم سنه عالمده دۆپدوز
کی، آنین کیبی ایش هئچ گؤرمهمیش گؤز.
گۆلندام آیدیر: ائی شؤهرت-آفاق،
اگر سوچلو ایسم سن تانرییا باخ.
ارنلرین ایشی مۆروت دئگیلمی،
بو گۆن دۆنیا، یارین آخرت دئگیلمی؟!
ائشیتدیم بن سنی بیزه ایرینجک،
سنین هر دۆرلو جۆرأتین گؤرونجک.
آتاما سیرّینی فاش ائتمهدیم بن.
خزینه آچدیغین (فاش) ائتمهدیم بن.
دیلردیم بنیم ایله یار اولایدون،
نه بیلیردیم بئله اغیار اولایدون.
هله مۆروتینه نه سؽغسا ایشله
گرک اؤلدور، گرک جانیم باغیشلا.
حقه سالدیم گؤرهییم حق نه ایشلر،
بونون کیبی باشا چوخ گلیر ایشلر.
گۆلندامین سؤزینی آلمادی هئچ.
زئهی ظالیم عئینینه گلمهدی هئچ.
یانیندان دؤرد دمیر قازوق چؽخاردی
شهنشاهین قؽزین چارمیخا گردی.
دؤکودو دؤرد قازوق دؤرد یانا مؤحکم
زئهی جؤورو جفادور، زئهی سیتم.
گۆلندامی الیندن، آیاغیندان،
سارار مؤحکم چکر باغلو باغیندان.
دئدی: سنه دخی گؤر نئدریم بن،
هله داغا اودونا گئدریم بن.
بودور قصدیم سنی اودا یاخام بن
ایراقدان خوش تاماشانا باخام بن.
بیر آتا بیندی، بیریسینی یئتدی،
واریب داغدان اودون آلماغا گئتدی.
گۆلندام قالدی اول افغان ایچینده،
فغان و زار ائدیب گیریان ایچینده.
ساناسان کیم، خزان یاپراغی دۆشدی،
و بیر تر گۆل سولوب توپراغا دۆشدی.
نهلر قؽلیر گؤرون بو چرخ-غدّار،
قؽلیر درده نئجهلری گیریفتار.
گۆلندام کندو بیرله سؤیلنیردی،
حقین بیرلیگینی ذیکر ائیلنیردی.
دئدی: کی ائی کریم-کارسازا
خوداوند-قدیم و بینیازا.
مدد (دینله) سؤزوم مدد، خودایا،
الهی، سن دفع وئر بو قضایا.
یۆرور ایکن طاووس بال باغ ایچینده
بوغولدوم قالدیم اوش ایرماغ ایچینده.
بونو دئدی، خودایا دوتدو یۆزون
بو شعری باشلادی سن دینله سؤزون.
اینیلتی ایله بیر گز ائیلهدی آه،
آیتدی: سانا سؽغیندیم، آی الله.
یالواریش
گؤرون ایمدی بنه نئتدی زمانه،
الیمی آلدی اوش آتدی یابانه.
نهدیر بونجا بنه جؤور و جفالار،
مگر کیم قهر ایچون بسلهدی آنه؟
سوچوم نهدیر، عجب نئتدیم، نه قؽلدیم،
قارا باغروم بنیم غرق اولدو قانه.
هنوز دخی قؽزیل گۆل قؤنچهسیندن
آچیلمادان نه تئز دؤندو خزانه.
جفا ایمیش بو دۆنیانین وفاسی
کی، بین یاخشی ایشی دگمز یامانه.
گؤرون بو چرخ-گردونی کی، بنی
ساپانا قویوبان آتدی یابانه.
الهی، دۆشموش احوالین بیلن حق،
سنه سؽغیندیم، ائی هیی-توانه.
بونو سؤیلر ایدی، زاری قؽلاردی
گهی عاغلی گئدردی، گاه گلردی.
شو رسمه کیم، قؽلیردی آه و افغان
گؤزوندن یاش یئرینه دؤکولور قان.
اول ایقلیملر ایسوزلوق اولموش ایدی،
کیمسنه اوغراماز دویولموش ایدی.
حرامیدن او یول ایشلهمز اولدی،
او یولدان کاریوان کسیلدی قالدی.
ولی حق تانرینین لۆطفی دلیمدیر،
کریمدیر و رحیمدیر و عظیمدیر.
مگر بیر غافیله یول آزمیش ایدی،
گۆنون ایکی اۆلوسو کئچمیش ایدی.
وار ایدی بونلارین ایچینده بیر ار
قاتی گۆربوز باهادور ایدی سرور.
آتی یؤگروک ایدی، کندی یاراقلو،
اۆرکلی ایدی اول گؤزی چؽراقلو.
ختایی یای الینده، اوخ دولو کیش،
باهادورلوق آنا اولموش ایدی ایش.
گئدیب اؤنجه قاراوول اولموش ایدی،
آدینا خوجا رۆستم دئرلر ایدی.
قولاق اوروب نیگارینین سؤزینه
روان سالیغین آلدی اوموزینه.
نهییکی دئییبن (بئلینله یؤرک)
گلیردی چئوره یانین دینلهیهرک.
بیر آدمدیر کی، جانی یوخ ایچینده
گۆلندامی گؤرور چارموخ ایچینده.
گؤرور کیم، خسمی گئتمیشدیر قاتیندان
شولوقدم آتلاییب ائندی آتیندان.
گۆلندامین قاتینا گلدی سوردی
گۆلندام حالین آنا ائدووئردی.
غریبهم، – دئدی، – بو ائلده، سوچوم یوخ،
بو چرخ-دون بنه جؤور ائیلهدی چوخ.
ییگیت چۆن بیر-بیر ائشیتدی سؤزینی
حقه ایسمارلادی اول دم اؤزینی.
آنین شئشدی الینی، آیاغینی،
دۆکهلی گئدریر بند-باغینی.
آتینین آردینا آلدی نیگاری،
حوری یۆزلی بشر، اول گۆلعوذاری.
یۆگوروبن ایرر یولداشلارینا،
دئدی احوالی اول هالداشلارینا.
قاچان یولداشلاری قؽزی گؤردولر،
قاموسو قورخوبن جاندان کئچدیلر.
اۆشنیرلر، حرامی دویا دئرلر،
گله بیزی قؽرا و سویا دئرلر.
ییگیت ائتدی: اۆشنمن، قورخو یئمن،
بیزه قارشی حرامی دورا دئمن.
دئدی کی، بن بونو قارداش ائدینم،
وئرم بیر ییگیده یولداش ائدینم.
اورالاردان بولار دورمادی گئتدی
ائشیت ایمدی حرامی آندا نئتدی.
ایکی آت یۆکو اودون واریب آلدی،
گۆلندامی اودا اورماغا گلدی.
گلیر گؤرور یئریندن گئتمیش اول قؽز،
سۆوار اولدو آتینین بیرینه تئز.
یولا گیردی ایزین چالدی بولارون
قؽزی آلیب گئدن اول خوجالارون.
جانینا اود دۆشوب سانکی قودوردو،
ساقالین یولدی، کؤکسونو چوخ اوردو.
یۆگوردو آتینی مهمیزه اوردو
بولارین ایزلرین گؤزتدی گؤردو.
ایراقدان حرامییی گؤردو آنلار،
دانیشدی بیر-بیریله دوردو آنلار.
دئدیلر: اول حرامی بو کیشیدیر
اؤزینی بین اره اورماق ایشیدیر.
قاتیندا بونلارون گور ساز وار ایدی،
گؤل ایچینده چوخ اؤردک، قاز وار ایدی.
ییگیت آیدیر کی، قؽزی گیزلهیهلیم،
حرامییی یالقوز گؤزلهیهلیم.
گلیب سؤیلرسه جنگه دوروشالیم،
آنونلا جنگ ائدهلیم، اوروشالیم.
نئچون یۆز دؤندرهلیم بیر کیشیدن،
نه دئییسر بیزی، آیدون ائشیدن.
اؤنوردو مسکنتله سؤیلهیهلیم
بهجید اولور ایسه جنگ ائیلهیهلیم.
قؽزی گیزلهدیلر اول دمده سازا،
سؽغیندیلار قدیم-بینیازا.
کاییتلارین یئدیلر اول گلینجه،
یاراقلاندی قامو هاللی هالینجا.
قؽلینجینی چکیب ایردی حرامی،
ائشیت گؤر نه جواب وئریر حرامی.
آیتدی بونلارا کیم دورونوز، های
کی، بو گۆن باشینیزا گلیسر وای.
قئیدسیز خوش گئدرسیز سؤیلهمزسیز،
ساغ-اسن کئچمگه شۆکر ائیلهمزسیز.
الیمدن سیزلر آلیرسیز آویمی،
دخی ائشیتمهدینیزمی چاویمی.
آیتدی خوجا رۆستم: ائی ییگیت سن
آوینی گؤرمهدیک، هئچ دوتما بیزدن.
نه آدین بیلیروز، نه خود نیگارین،
نئچون الیندن آلاووز شیکارین.
نه ایستردین یئتیردین، بیلمزوز بیز،
یازیقدیر بیزه بؤهتان قؽلمانیز سیز.
یۆزیمیز سوییله گؤکجک گئدروز،
بیز آیروغون شیکارینی نئدروز.
بولارین اۆستونه باخدی، ایناندی،
شولوقدم اول آرادان گئتدی، دؤندو.
ایچینی اود دوتدو ایستردی قؽزی،
اووا و، داغی و مئشه و یازی.
آرادی چوخ نه بولدو و نه دویدو،
بیر آتا بیندی، اول بیرینی قویدو.
یئنه دۆشدی بولارین آردلارینجا،
آتین چاپیب سگیردیر سویلارینجا.
دئدی: نئچون ایناندیم بن بولارا،
بولار خود بنه قؽلمیشدیر مودارا.
یئنه بیر دخی آنلارا واراییم
آلاییم مالین آنلاری قؽراییم.
گلیرکن ناگهانه یولو آزدی،
یول اۆچ بخش اولدو اول بیرینه گئتدی.
شیرازا دوتدو یۆز گئتدی کاروان،
بیلهیدی اول گۆلندام شاه-خوبان.
سؤز اؤکوش، عاقیبت شهره وارورلار،
حقه شۆکر ائیلهییبن یۆز اورورلار.
بیر اولو خانه گلدی قوندو بونلار،
دؤشون وئریب قاموسو ائندی بونلار.
قوماش کاروان سارایی ایچره دولدو،
اوتوروب هر بیری آراییم قؽلدی.
کئچیبن خوجا رۆستم چۆن اوتوردی،
اوخویوبان گۆلندامی گتیردی.
آیتدی کیم، ائ مستور-زمانه،
باخارمیسان بو چرخ-آسیمانه.
کیمسنهیه وفا قؽلماز بو دۆنیا،
اولور فانی، بقا قؽلماز بو دۆنیا.
ملول اولما، ائی یۆزو گۆلو لاله،
بایاغیندان شۆکور ائیله بو حاله.
بن آخرتلیک سنی قارداش ائدیندیم،
گؤنولدن یار و هم یولداش ائدیندیم.
یئمهدیم قصد ایله بن هئچ حرامی،
کی، گزدوم رومی و شامی تمامی.
آیتدی: سؤزوم ائشید، ائی یۆزی گۆل،
شۆکور قؽل پادیشاها آغلاما، گۆل.
نه اندیشه ایچیندهسن حالین دئ،
بنه کؤنلون نه دیلر احوالین، دئ.
بنیم شهریمه عزم ائدرمیسن سن
ایراقراقدور ائلیم، گئدرمیسن سن؟
یاخود آتانا قوووشدوراییممی؟
قدم باغداد یولونا اوراییممی؟
سنینله حق ایچین یئدیک دوز-اکمک،
نهدیر دئرسن، نهدیر دورماغی گئتمک؟
گۆلندام آیدیر: ائی کان-سخاوت،
ایمانلی کیشیده اولور شفاعت.
نه کیم ائتدین بنیم حاقیمدا احسان،
عوض وئره سنه اول یوجا سۆبحان.
بنی چۆن اول حارامزاده حرامی،
یئنه بولماز ایسه قؽلماز آرامی.
آراییراق بنی قاتیندا بولور،
اوغورلایو گلیر، بیز دۆنله آلور.
یاخود بیر گۆن کی یولو ساتاشیر اول،
گئجه-گۆندوز بنیم اۆچون چکر یول.
بنه کرم بویور بوندان گئدهییم،
زاواللی باشیما درمان ائدهییم.
بو شهرین حاکیمی کیمدیر سوراییم
قاراواش اولوبان آندا دوراییم.
خاتون و حضرتینه ایریشهییم
الین اؤپوب آنینلا گؤروشهییم.
مدد اولورسا بنه آندان اولور،
گئری درمان بنه سولطاندان اولور.
آیتدی کی، خوجا رۆستم، ائ جانوم،
اؤزون بیلیر، ایا روح-روانیم.
گئدرم بن اسن قال سن، ائ سرور،
نئردهیسن چلب سنینله رهبر.
قولاغیندا نه کیم وار ایدی جؤوهر،
الینده، آیاغیندا حق، ائ سرور.
خوجا رۆستهمه جۆمله بخشیش ائتدی
آناسیز بیزی، – دئدی، دوردی گئتدی.