منو
بختیارین دوغولماسی
قضارا گۆل‌جمالین واختی کئچمیش،
آنالیق باده‌سین چوخداندی ایچمیش،
کی، وضع-حمل اۆچون چاتمیشدی ساعت،
چکیب آغری نهایت اولدو راحت.
گلیب دۆنیایه نازنده بیر اوغلان.
نه اوغلان؟ – ساناسان بیر ماه-تابان.
گۆنشدن باج آلیر حۆسن و جمالی،
گؤزوندن بللیدیر عقل و کمالی.
آنانین گؤزلرینده ماه-منظر،
آچیلمیش قؤنچه‌ی-حمرایه بنزر.
دئدی سولطان: عزیزیم ائیله تعجیل،
گئدیب کیرمانه چاتماق خئیلی مۆشکول،
قبول ائیله سؤزوم ای نازلی جانان!
نه قدری مۆشکول اولسا درد-هیجران،
دؤزوب جؤور و جفایه بو مکاندا
اوشاغی ترک قؽلماق؛ هر زاماندا.
نهایت فۆرصتی فوت ائتمه زینهار!
بو فیکریم مصلحتدیر، ائیله رفتار.
آنا چکدی اۆرکدن آه-جانسوز،
دئدی: – مۆشکولدور امرین، هم آمانسیز.
من آیریلمام اؤلرسم اؤز بالامدان
نه مۆمکون آیریلا بیر جیسم جاندان؟
آییرما جانی جاندان، اولما غدّار!
بو طیفل اولسون جاهاندا منه غم‌خوار.
بیزی ترک ائت یولوندان قالما شاهیم!
اولا بلکه بو صحراده پناهیم.
بو آه و ناله‌دن شاه آلمادی پند،
چالیب طیفلی آنادان صئید-مانند،
بلک ائتمیش اونا زرّین قباسین،
ساریمیش کؤرپه‌یه تیرمه عباسین.
بلک ایچره قویوب اون دۆرّ و گؤهر.
دئییب: «اولسون اوشاقلا قوی برابر،
هر اول شخصی کی، ائتدی طیفله خیدمت،
قوی اولسون بو جواهیر اونا قیسمت».
جفاسی پادیشاهین ائتدی طوغیان،
آییردی گۆل‌جمالی یاوروسوندان.
توتوب کیرمان یولون بیراهه گئتدی،
گلیب اون گۆن سونرا مقصوده ائتدی.
اوزاقدان بیر شهر اولدو نۆمایان،
سوروشدو، سؤیله‌دیلر، آدی کیرمان.
ائدیب قاصید روانه اول دیاره،
خبر گؤندردی اول دم شهریاره.
دئدی: – حاکیم وئررسه امر و فرمان،
گلردیم من سرای-شاهه مهمان.
خبر شاهه چاتینجا اولدو خوشنود،
بویوردو حاضیر اولسون ج‍ۆمله معبود،
گئدین دعوت ائدین آزادبختی،
عزیز مهمانه کئچسین شاد وختی،
صف اندر صف دۆزولدو اغنیالر،
روان پیشوازه اولدو پیشوالر،
چالیندی تبل و کۆس و نای و شئیپور،
قطار-لشگر اولدو شهریدن دور.
میثیلسیز حؤرمت ایله، عیزّت ایله،
سارایا دوغرو گلدی شؤوکت ایله.
عزیز مهمانه لایق مهریبانلیق.
بسی جانسوزلوق، هم جانفیشانلیق،
قؽلیب آزادبخته شاه-کیرمان،
دئدی: – خوشدور بیزه دیدار-خوبان.
ورودیندن من اولدوم شاد و خۆرّم.
باشیندان سایه‌ی-حق اولماسین کم.
بویوردو قوللارا اول خوبکیردار: –
– دئیین گلسین سارایه هر نه کیم وار،
چالانلار، اوینایانلار، نغمه‌خوانلار،
بۆساط-باده‌دن قیسمت آلانلار،
دئیین بو مجلیسه سازانده گلسین،
و تانها گلمه‌سین، نازنده گلسین،
قدحلر اویناسین، ساقی قول آچسین،
شرابین عطرینی اطرافا ساچسین!
قورولدو مجلیس-مئی، باده گلدی،
مۆغنّی‌لر او دم آماده گلدی.
اوجالدی آسیمانه شور و شهناز،
صدای-عود ائتدی عرشه پرواز،
کمانین تئللریندن قوپدو ناله،
دیل-عوشّاقه آچدی یولو شلاله.
گؤزللر رقصینه مئیدان وئریلدی.
نیشاط و عئیش اۆچون ایمکان وئریلدی.
نظر سالدی چۆ شاه اول آزادبخته،
اۆرکدن قان آخیر سان لخته-لخته،
غم و غۆصّه اونو ائتمیش احاطه.
نه‌دن بیگانه قالمیش بو بۆساطه؟
دالیب فیکره خبرسیزدیر جاهاندان،
اولوب کیرمان شهی بو حاله حئیران،
دئدی: – سؤیله نئچین فیکره دالیبسان؟
بو حالینله بیزی شکّه سالیبسان؟
مگر مئهمانناوازلیقدا قۆصور وار؟
نیهان توتما، بیزی ائیله خبردار،
دئدی آزادبخت: – ای شاه-والا!
سیزه چوخ عؤمور وئرسین حق-تعالی،
بو عئیش و عیشرته بیگانه‌‌یم من،
غم و درده یانان پروانه‌‌یم من.
گئدیب الدن بۆساط و احتیشامیم،
دومان آلمیش فضای-آسیمانیم.
خزینه‌م، دؤولتیم، عیزّ و جلالیم،
اولوب قیسمت عدویه مۆلک و مالیم،
قالینجا دست-دۆشمنده مۆلک برباد،
اولارمی قلب-زاریم غمدن آزاد؟
شه-کیرمان اونا ائتدی نصیحت،
دئدی: – لازیم دئییل بونجا ندامت،
غم ائتمه، مۆلک اۆچون اولما پریشان!
اولار صبر ایله البت مۆشکول آسان،
گئجه گئتسین، سحر گلسین آرایه،
گلر البت سنه بیر کس هارایه؟
قارانلیق پرده‌سی گؤیدن قاچارکن،
گۆنش نوری سمایه یول آچارکن،
وزیرلر باریگاهه اولدو دعوت،
شه-کیرمان بو نؤعو ائتدی صؤحبت:
– بئله صادیر اولور بیزدن ایراده،
بینای-جنگ اۆچون آتلی، پیاده،
تماماً حاضیر اولسون پهلوانلار،
دؤیوشده آد قازانمیش قهرمانلار،
هۆجوما حاضیر اولسون مرد-مئیدان،
بو نؤعی امر ائدیبدیر شاه-کیرمان،
شهین نیطقی هامان ایتمامه یئتدی،
قوشون حاضیر اولوب ایجرایه گئتدی.
«گلیب قلعه یانیندا، دوردو سولطان،
یؽغیلدی اۆستونه لشگر فیراوان،
یئریدی هر طرفدن چۆن عَلَملر
بیری بیرینه چۆن ال آچدی لشگر،
ووروشدو غئیرت ایله پهلوانلار،
تؤکولدو هر طرفدن چوخلو قانلار.
سؽنیب اوردو عَلَم اولدو نیکونسار،
قؽریلدی لشگری دۆشمن نه کیم وار».
اولوب آزادبختین بختی حاصیل،
سرای و تخت و تاجه اولدو ناییل،
زمان کئچدی، فراموش اولدو هر زاد،
اۆرکدن گئتمه‌دی بیر دردی ائولاد،
بولاق باشی دۆشردی یاده هر گۆن،
اوغول فیکری اونو ائیلردی غمگین،
«اونو یاخدی فراق-نار-هیجران.
بو درده وارمی اولا هئچ درمان؟
اونو درد آلدی، درمان گئتدی الدن،
یاناردی جانی چۆن، جان گئتدی الدن».
آنالیق باده‌سین چوخداندی ایچمیش،
کی، وضع-حمل اۆچون چاتمیشدی ساعت،
چکیب آغری نهایت اولدو راحت.
گلیب دۆنیایه نازنده بیر اوغلان.
نه اوغلان؟ – ساناسان بیر ماه-تابان.
گۆنشدن باج آلیر حۆسن و جمالی،
گؤزوندن بللیدیر عقل و کمالی.
آنانین گؤزلرینده ماه-منظر،
آچیلمیش قؤنچه‌ی-حمرایه بنزر.
دئدی سولطان: عزیزیم ائیله تعجیل،
گئدیب کیرمانه چاتماق خئیلی مۆشکول،
قبول ائیله سؤزوم ای نازلی جانان!
نه قدری مۆشکول اولسا درد-هیجران،
دؤزوب جؤور و جفایه بو مکاندا
اوشاغی ترک قؽلماق؛ هر زاماندا.
نهایت فۆرصتی فوت ائتمه زینهار!
بو فیکریم مصلحتدیر، ائیله رفتار.
آنا چکدی اۆرکدن آه-جانسوز،
دئدی: – مۆشکولدور امرین، هم آمانسیز.
من آیریلمام اؤلرسم اؤز بالامدان
نه مۆمکون آیریلا بیر جیسم جاندان؟
آییرما جانی جاندان، اولما غدّار!
بو طیفل اولسون جاهاندا منه غم‌خوار.
بیزی ترک ائت یولوندان قالما شاهیم!
اولا بلکه بو صحراده پناهیم.
بو آه و ناله‌دن شاه آلمادی پند،
چالیب طیفلی آنادان صئید-مانند،
بلک ائتمیش اونا زرّین قباسین،
ساریمیش کؤرپه‌یه تیرمه عباسین.
بلک ایچره قویوب اون دۆرّ و گؤهر.
دئییب: «اولسون اوشاقلا قوی برابر،
هر اول شخصی کی، ائتدی طیفله خیدمت،
قوی اولسون بو جواهیر اونا قیسمت».
جفاسی پادیشاهین ائتدی طوغیان،
آییردی گۆل‌جمالی یاوروسوندان.
توتوب کیرمان یولون بیراهه گئتدی،
گلیب اون گۆن سونرا مقصوده ائتدی.
اوزاقدان بیر شهر اولدو نۆمایان،
سوروشدو، سؤیله‌دیلر، آدی کیرمان.
ائدیب قاصید روانه اول دیاره،
خبر گؤندردی اول دم شهریاره.
دئدی: – حاکیم وئررسه امر و فرمان،
گلردیم من سرای-شاهه مهمان.
خبر شاهه چاتینجا اولدو خوشنود،
بویوردو حاضیر اولسون ج‍ۆمله معبود،
گئدین دعوت ائدین آزادبختی،
عزیز مهمانه کئچسین شاد وختی،
صف اندر صف دۆزولدو اغنیالر،
روان پیشوازه اولدو پیشوالر،
چالیندی تبل و کۆس و نای و شئیپور،
قطار-لشگر اولدو شهریدن دور.
میثیلسیز حؤرمت ایله، عیزّت ایله،
سارایا دوغرو گلدی شؤوکت ایله.
عزیز مهمانه لایق مهریبانلیق.
بسی جانسوزلوق، هم جانفیشانلیق،
قؽلیب آزادبخته شاه-کیرمان،
دئدی: – خوشدور بیزه دیدار-خوبان.
ورودیندن من اولدوم شاد و خۆرّم.
باشیندان سایه‌ی-حق اولماسین کم.
بویوردو قوللارا اول خوبکیردار: –
– دئیین گلسین سارایه هر نه کیم وار،
چالانلار، اوینایانلار، نغمه‌خوانلار،
بۆساط-باده‌دن قیسمت آلانلار،
دئیین بو مجلیسه سازانده گلسین،
و تانها گلمه‌سین، نازنده گلسین،
قدحلر اویناسین، ساقی قول آچسین،
شرابین عطرینی اطرافا ساچسین!
قورولدو مجلیس-مئی، باده گلدی،
مۆغنّی‌لر او دم آماده گلدی.
اوجالدی آسیمانه شور و شهناز،
صدای-عود ائتدی عرشه پرواز،
کمانین تئللریندن قوپدو ناله،
دیل-عوشّاقه آچدی یولو شلاله.
گؤزللر رقصینه مئیدان وئریلدی.
نیشاط و عئیش اۆچون ایمکان وئریلدی.
نظر سالدی چۆ شاه اول آزادبخته،
اۆرکدن قان آخیر سان لخته-لخته،
غم و غۆصّه اونو ائتمیش احاطه.
نه‌دن بیگانه قالمیش بو بۆساطه؟
دالیب فیکره خبرسیزدیر جاهاندان،
اولوب کیرمان شهی بو حاله حئیران،
دئدی: – سؤیله نئچین فیکره دالیبسان؟
بو حالینله بیزی شکّه سالیبسان؟
مگر مئهمانناوازلیقدا قۆصور وار؟
نیهان توتما، بیزی ائیله خبردار،
دئدی آزادبخت: – ای شاه-والا!
سیزه چوخ عؤمور وئرسین حق-تعالی،
بو عئیش و عیشرته بیگانه‌‌یم من،
غم و درده یانان پروانه‌‌یم من.
گئدیب الدن بۆساط و احتیشامیم،
دومان آلمیش فضای-آسیمانیم.
خزینه‌م، دؤولتیم، عیزّ و جلالیم،
اولوب قیسمت عدویه مۆلک و مالیم،
قالینجا دست-دۆشمنده مۆلک برباد،
اولارمی قلب-زاریم غمدن آزاد؟
شه-کیرمان اونا ائتدی نصیحت،
دئدی: – لازیم دئییل بونجا ندامت،
غم ائتمه، مۆلک اۆچون اولما پریشان!
اولار صبر ایله البت مۆشکول آسان،
گئجه گئتسین، سحر گلسین آرایه،
گلر البت سنه بیر کس هارایه؟
قارانلیق پرده‌سی گؤیدن قاچارکن،
گۆنش نوری سمایه یول آچارکن،
وزیرلر باریگاهه اولدو دعوت،
شه-کیرمان بو نؤعو ائتدی صؤحبت:
– بئله صادیر اولور بیزدن ایراده،
بینای-جنگ اۆچون آتلی، پیاده،
تماماً حاضیر اولسون پهلوانلار،
دؤیوشده آد قازانمیش قهرمانلار،
هۆجوما حاضیر اولسون مرد-مئیدان،
بو نؤعی امر ائدیبدیر شاه-کیرمان،
شهین نیطقی هامان ایتمامه یئتدی،
قوشون حاضیر اولوب ایجرایه گئتدی.
«گلیب قلعه یانیندا، دوردو سولطان،
یؽغیلدی اۆستونه لشگر فیراوان،
یئریدی هر طرفدن چۆن عَلَملر
بیری بیرینه چۆن ال آچدی لشگر،
ووروشدو غئیرت ایله پهلوانلار،
تؤکولدو هر طرفدن چوخلو قانلار.
سؽنیب اوردو عَلَم اولدو نیکونسار،
قؽریلدی لشگری دۆشمن نه کیم وار».
اولوب آزادبختین بختی حاصیل،
سرای و تخت و تاجه اولدو ناییل،
زمان کئچدی، فراموش اولدو هر زاد،
اۆرکدن گئتمه‌دی بیر دردی ائولاد،
بولاق باشی دۆشردی یاده هر گۆن،
اوغول فیکری اونو ائیلردی غمگین،
«اونو یاخدی فراق-نار-هیجران.
بو درده وارمی اولا هئچ درمان؟
اونو درد آلدی، درمان گئتدی الدن،
یاناردی جانی چۆن، جان گئتدی الدن».