پوئما

I

بۆروموش کفنه تورپاغی
قار... قوشباشی یاغان آغیر قار.
مئشه‌لر ایچینده های سالمیش
داغدان قوپوب گلن رۆزگار.

گئجه قارانلیقدیر، کور کیمی
آغیر قار آلتیندا داخمالار.
اونلاردا یاشایان آجلار دا
آغیر-آغیر نفس آلیرلار...

قارا بولود قاپلامیش گؤیو،
آج اؤلوم بۆروموش هر یئری.
ظۆلمتلر ایچینده بوغولان
کندده سانکی یوخ بیر دیری!

هامی اؤلموش، هامی سوسموشدور،
ماتم اۆرکلری دوندورموش!
حاکیم اولموش بو یئرده آرتیق
بیر قارا اؤلوم و بیر ده قؽش...

سؽنیق لامپا آیدینلادیرسا،
سولغون اوشاقلارین اۆزونو،
پنجره‌یه چؽرپان کۆلکلر،
کسیردی اونلارین سؤزونو.

دۆنیا جهنمدیر اونلارا،
پالچیق داخمالاردا دار مزار،
رؤیا بیر جنّت تک ظۆلمتده
اونلارا آیدین بیر یول آچار.

او یول ایله گئدر-گئدرلر،
ایچین فلاکتین زهرینی
اوچوروملاری کئچه-کئچه
هر کس تاپار آخیر قبرینی...

اونلار اؤلکه‌یی گۆللندیرن
بیر یؽغین زحمتکش اینساندیر،
اونلارین یئمگی بیر چؤرک
ایچدیکلری ایریندیر، قاندیر.

اونلار اربابلارین قوللاری،
اونلار خانین سۆدلو اینگی،
اونلار دۆشمنیدیر بگلرین،
اینسانلیغین دا گؤز ببگی.
بیر گۆن گلر قؽشدان، بوراندان
یامان گۆندن قالماز بیر اثر.
گۆللنر آزادلیق باهاری
شیماللاردان سرین یئل اثر.

یاغان قار چای اولوب و داشار
چشمه‌لر شیریدار باغلاردا.
قؽز، گلینلر چؽخار یایلاغا
قورولار چادیرلار داغلاردا...

بو یئرین صاحیبی اکینچی،
قووالار خانی، اربابلاری.
سۆرر چوبانلاری، ائللرین
سۆرولرین گۆنشه ساری.

نه قارا داخما، نه ده زیندان
نه ده بیر یئسکن سولار قالماز.
گۆلر زحمتکش اۆزونه‌:
یاشیللانان باهار، قؽزیل یاز.

II

آخشامدیر، ساوالان آردیندا
غۆروب ائدیر گۆنش بیر داها.
یانیر بولودلاردا سون ایشیق
ساری سولغون بیر آی دا.

پالچیق داخمالارین اۆستونده...
اوجالیر... اودلانیب یانیر...
هله چؤلده گۆللو یونجالار
قورد، قوشو قوینونا آلارکن:
مزار تک، آغزینی آچان، دار
داخمالار چاغیرار اینسانی!..

ظۆلمت بیر پرده تک چؤکرکن
ساکیتلیک ائولری چولغالار،
چوخ کئچمه‌دن سونرا ایشیقلار
گئجه گؤزتچی‌سی بیر بایقوش
مئشه‌لر ایچینده سس سالار.
اسیر سویوق کۆلک شیمالدان،
سایریشارلار آلتون اولدوزلار،
یئرده قارا اؤلوم یول آچار!
اوجالار ظۆلمتده ناله‌لر،
آجلیقدان کندلی جان وئرر...

دان یئری سؤکولر... آل سحر
چاییرلارا گؤز یاشی تؤکر.
بوز توراغایلار گؤیده اوخورکن
آچیلار قاپیلار او زامان
نئچه دیری، نئچه اؤلونو،
چؽخارار قارانلیق داخمادان!..
دۆنیادان کؤچن هر بابایا،
آغیز آچار او گۆن دار مزار،
باشقا گۆن اؤولادی یوللاردا
هر بیر نامرده او ال آچار...

فئوداللار حؤکم سۆرموشلر،
عصرلردن بری بو یئرده
خلقین امگین اودانلار
اولموشلار اونلارا سرکرده!
اوغلانلار قول، قؽزلار کنیزدیر،
ایشچی ذلیل، ارباب عزیزدیر.
زنگینه ایشیق سالار شئیطان،
جانیلری قوجاقلار هر آن...
قان ایچن، ائو یؽخان آغالار
البت بیر گۆن یئره یؽخیلار.
گۆنش دوغار قانلی بولوددان،
قارانلیق داخمادا یاشایان
اسکیمیش، چۆروموش دۆنیانی
تملیندن سؤکر و یؽخار.
سعادتین باغی گۆل آچار.
و آل گۆنش یئره نور ساچار.
کندلی ده یئرلری سۆررکن
گۆللندیرر یئنی دۆنیانی،
قووالار اکینچی آغانی.

یاغان آغیر قاردان، قارانلیق،
و پالچیق داخمالار اوچورلار.
بۆروموشدور یئری آغیر قار
آغیر یۆک آلتیندا آغاجلار.
باشلارینی یئره ایمیشلر،
بو هاوادا، قاردا کیم ایشلر؟
بۆروموش قار یئری کفن تک،
بوداقلاردا آچیلار آغ چیچک.
یولونو ایتیرر گئجه‌لر،
بو قاردا، بوراندا، قورد، کؤپک.
هر یئره باخارسان قاردیر قار،
چیچک آچمیش کیمی آغاجلار.
اؤلوم سۆکوتو چؤکموش یئره،
هوو وورورسان توتولور قولاق.
کؤلگه کیمی گلیر اوزاقدان.
یارا-یارا قاری، بیر اوشاق،
قارالمیش شاختادان آج، چؽپلاق...
ایستی اوتاغیندا دۆشونور،
دونوز کیمی یاغلی بیر ارباب،
گۆن‌به‌گون ایشلر اولور چتین.
«گئدیر الدن بوستان، باغ، اکین،
یاغان قاردان اوچور داخمالار.
قورویور چؽپلاق و آج اوشاقلار،
او دۆشونور: تانری دۆنیانی
ازلدن قورموشدور بو قرار...
دۆنیا آنجاق زنگینلریندیر،
آنلاماق حیکمتی چتیندیر،
قوی ایشچی قوروسون سویوقدان
اؤلسون!.. دگیشمه‌سین بو دؤران...»

او ایستی اوتاقدان گؤز سالیر:
قونشولارین داخمالارینا،
دام اۆسته قالانمیش قارینا...
یئنه فیکیر ائدیر، چوخ دۆشونور:
زحمتکش اینسانلاردیر آجلار
(زمانه گئدرسه بو قرار)
آتشدن یاکیجی اولارلار،
تاپدالانان اینسان، یئرلر:
اولور بیر یؽرتیجی جاناوار!
ائشیدیر باییردا سویوقدان
آغلایان اوشاغین سسینی...
باخیر ایپک پرده آردیندان
قونشولارین داخمالارینا،
دام اۆسته قالانمیش قارینا.
مؽریلدانیر، کؤپک کیمی او،
قوی آغلاسین اوشاق، چاتلاسین!
کسیلسین نسلی ده ایشچی‌نین،
قوی قوروتسون شاختا اوشاقلاری،
بو اؤلکه اولماسین...