«سازیمین سؤزو» شاعیرینه

I

سن ائی عزیز قاراچورلو،
قارا گۆنون قؽزیل گۆنو.
بیلیرم کی، بو حیاتدا
ظۆلمت دئییل ایسته‌دیگین.
زیندان سنی چۆروتدوسه
چۆرومه‌دی تونج بیلگین.

بیر زامانلار ائل بگیدین.
بو گۆن ائله یولداش اولدون
ماراغادان کؤچوب گلدین
بیزیم ائله قارداش اولدون.

یئرین یامان کؤلگه‌لیکدیر،
پرده‌نی چک، ظۆلمت چؤکسون.
اوجالانیب گؤیلره باخ
خیالینین قوشو اوچسون.

ایستیدیر چوخ، پاپاغینی چؽخارت گؤرک.
گتیر قؽزیل کوزه‌لرده
«سهند آغا» سویون ایچک،

بئزدیک «شیراز شرابیندان»
اومو بیزی سرخوش قؽلماز؟

سنین شعرین اوخودوقدا
گلر همن کؤنول وجده.
اونون دا بیر اوزاق دیار
قؽزیللانار پرده-پرده.

بودور داغلار اتگینده
«سهند آغا» گؤبگینده
قؽشین آرتیق رنگی قاچیب.
اوت گؤیریب، گۆللر آچیب.
آلاچیقلار قورولموشدو
هر کس دئییر، هر کس خوشدور.

گۆن دۆشوبدور چادیرلارا
بولود گئدیب ایندی هارا؟
نه سویو قدر، نه ده ایستی
قاب-قاجاغین جینگیلتی‌سی
گلینلرین اینجه سسی
اوزاقلاردان دویولماقدا،

هر ایل بیزیم یایلاقلاردا
ائل اوبالار چادیر قورار.
گۆن باتاندا هر کس یاتیب،
گۆن چؽخاندا هر کس دورار.

چوبان گتیرر سۆروسوله
قؽزلار ساغیر اینکلری.
آنالار دا بئشیکلرده
یاتیردارلار ببکلری.

اوجاق یانار، بیشر چؤرک،
تازه چؤرک آچار چیچک.
جاوان قؽزلار سو داشیرلار،
گلینلر ده دزگاه قورار.
گۆللو جئجیم توخویاندا
شاعیر اونا قوشما قوشار.

یئرلر، گؤیلر یارادانین،
چای، چمنلر «بؤیوک خان»ین
اوجا داغلار سبزه‌زارلار
آخار سولار بولونوبدور.

ائل سۆروسون اوتارارسا
وئرمه‌لیدیر اوتلاق حاقی.
ائلچی گلسه او جۆوارا
قارنی یوغون «سروان»لارا،
وئرمه‌لیدیر اوبا گرک،
آیران، کره، تازه چؤرک.

بئله‌لیکله، یاز قورتارار،
داغ باشینا قار دا یاغار.
یاریم قارین، آرغین، یورغون
ائللریمیز اوندا آرتیق
یؽغیشدیرار چادیرلارین
بۆتون یازین زحمتلری
دویورماز دا قارینلارین.

یازدا یاری چؽپلاق گزن
یئنه یاری چؽپلاق گئدر.
یایلاقداکی امکلر آه
ائل-اوبایا وئرمز ثمر.

یایلاقلاردان اوبا کؤچر.
خان ائوینده یئیر، ایچر
بیر گۆن بوردان او دا کؤچر.

II

«قاراچورلو!»
داستان یازدین.
دیله دۆشدو،
سنین آدین.
بیر گۆن آرتیق
خیزرولارین
حاله‌سینه
چؽراق یاخیب آسدین ایگید،
«دده قورقود» افسانه‌‌سین.
او داغی‌نین اینجی‌سی‌یدی.
اینجیلری دۆزدون ساپا.
سن «سازیمین سؤزو»ن قارداش
آیدین گؤزه وئردین چاپا.
ائل اوخودو او داستانی،
سئیر ائله‌دی گۆلوستانی.
سن اوجالتدین باشین ائلین،
یاخشی کسدین دۆشمان دیلین.

کیم دئیر کی، «دده قورقود»
«شاهنامه»دیر؟
او کئچمیشدن حکایه‌دیر.
خانلار اوندا آت اویناتماز،
ائل اوبایا دیوان توتماز.
آلاچیغا گلیر چوبان
خانلار ایله ایچیر آیران.

زنگین اولسا خانلار یئنه
مدّاحین دییل شاها
نه قصری وار، نه درگاهی،
پرده‌نشین اولمامیشدیر.
خان خاتونو
او چادیردا ناخیش توخور.
کؤرپه‌سینه
ماهنی اوخور.

اورادا قادین «ایلان»دگیل،
محبّتی یالان دگیل.
تختی روان بیلمز نه‌دیر،
آتا مینر، داغلار آشار،
بولاقلارین سویون ایچر،
یار یولوندا جاندان کئچر.

«شاهنامه»ده
شاهین بۆرکو «گۆنشدیر».
تختی ماوی بیر آسیمان
اورتا زینین کؤلگه‌سیدیر
جنّت اونون یایلاغیدیر.

«دده قورقود» کیتابیندا
خان بیر ساده اینساندیر کی،
باشدا تۆکلو پاپاغی وار،
چادیری وار، اوجاغی وار،
ائل-اوبادان ایراق گزمز،
جزیرلری یؽخیب ازمز.
او اینصافلی بیر مرددیر کی،
دۆشمانینا سیلاح وئرر،
دانیشدیرسان دوغرو دئیر.
«شاهنامه»ده
یارالانان بیر پهلوان،
حسرت ایله بوردان کؤچر.
«دده قورقود» کیتابیندا
«دلی دومرول»
عزرائیله قؽلینج چکر.
یاد دئییر کی،
سیزده «دیوان شاعیری» یوخ.
تۆرکون، سولطان و آهی یوخ.
قوی اولماسین!
شاعیرلرین دیوانلاری
خیزرولارین داستانلاری
یادین اولسون
«دده قورقود» بیزه یئتری

سلجوقیلر اولماسایدی
داش-داش اۆسته قالماز ایدی.
ایران آدلی بیر مملکتی
تاریخ یادا سالماز ایدی.